همه ما دوست داریم استقلال فکری داشته باشیم. کودکان نیز اگر مهارت این کار را داشته باشند دوست دارند همین‌گونه باشند. به همین دلیل دکتر میرنا بی. شور برنامه‌ای را فراهم کرد تا در آن، مهارت تفکر در کودکان و نوجوانان تقویت شود. این برنامه در کتاب کلیدهای پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان مطرح شده است. استفاده از نکات این کتاب، باعث تغییر پویایی خانواده برای همیشه می‌شود و به رشد بیشتر کودکان کمک می‌کند. همچنین، این کتاب به کودکان نمی‌آموزد به چه فکر کنند یا چه کاری انجام دهند، بلکه به آن‌ها یاد می‌دهد چگونه فکر کنند. در ادامه با این کتاب بیشتر آشنا خواهید شد.

درباره کتاب کلیدهای پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان

کتاب کلیدهای پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان همانطور که از نامش مشخص است بر تقویت مهارت‌های تفکر در رشد کودکان و نوجوانان تاکید دارد. این کتاب، راهنمایی برای والدین است و به آن‌ها برنامه «من می‌توانم مسئله را حل کنم (ICPS)» را معرفی می‌کند. در این برنامه، تفاوت بین آموزش تفکر به کودکان و چگونگی تفکر توضیح داده می‌شود. ICPS در نتیجه سال‌ها تحقیق بر روی والدین و معلمان تهیه شده است. این کتاب با استفاده از اصول ICPS گفتگوها، بازی‌ها، فعالیت‌ها و تکنیک‌های ارتباطی ویژه‌ای را برای پاسخگویی والدین به مشکلات فرزندان به روشی جدید ارائه می دهد.

از طریق گفتگوها، بازی‌ها و فعالیت‌های ویژه‌ای که در این کتاب مطرح شده است کودک می‌آموزد که چگونه مشکلات را حل کند و اختلافات خود با دوستان، معلمان و خانواده را رفع کند. فعالیت‌هایی که در این کتاب مطرح شده‌اند به راحتی می‌توانند در زندگی روزمره خانواده‌ها گنجانده شوند. در نتیجه استفاده از نکات مطرح‌شده در کتاب، سلامت روان اعضای خانواده بهبود می‌یابد و اعتماد به نفس و مهارت‌های اجتماعی کودکان تقویت می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم مقاله معرفی کتاب کلیدهای پرورش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان را نیز بخوانید.

درباره نویسنده

دکتر میرنا بی. شور، استاد برجسته گروه روانشناسی دانشگاه درکسل در فیلادلفیا است. همانطور که مطرح شد او برنامه ICPS را طراحی کرده است که این برنامه توسط بسیاری از سازمان‌های ملی از جمله دفتر دادگستری و پیشگیری از بزهکاری در ایالات متحده آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است. به خاطر همین برنامه، دکتر میرنا بی. شور برنده جوایز انجمن روانشناسی آمریکا و انجمن ملی بهداشت روان شد. او در حال حاضر در فیلادلفیا زندگی می‌کند.

دکتر شور علاوه بر کتاب کلیدهای پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان کتاب‌های دیگری نیز نوشته است که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از والدین اندیشمند،کودکان متفکر، پرورش کودک متفکر پیش از نوجوانی: برنامه من می‌توان مسئله را حل کنم برای ۸ تا ۱۲ ساله‌ها، کتاب کار پرورش کودک متفکر: آموزش به کودکان برای حل تعارضات روزمره و کنار آمدن با دیگران.

سرفصل‌های کتاب

در کتاب کلیدهای پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان پس از مطرح شدن سخن ناشر، درباره کتاب و پیشگفتار، کتاب به دو بخش تقسیم می‌شود و در هر بخش، چند فصل مطرح می‌شود. در انتهای کتاب نیز سخن آخر، خودآزمایی و پیوست‌ها آورده شده‌اند. در ادامه به سرفصل‌های کتاب اشاره شده است.

بخش ۱: به فرزندتان کمک کنید تا درباره مشکلات فکر کند

• چگونه فکر کردن، نه چه فکر کردن
• بازی با کلمات
• درک احساسات
• باز هم روش حل مشکل
• یافتن راه حل‌های متفاوت
• بررسی پیامدها

بخش ۱: جورچینی تکه‌ها

• بازی‌های روش حل مشکل
• نمونه گفت‌وگوهای روش حل مشکل

بخش‌هایی از کتاب کلیدهای پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان

«وقتی ماری، مادر الکس و الیسون تمرین‌های روش حل مشکل را با فرزندانش شروع کرد نگران بود که اگر فکر کردن را به کودکانش واگذارد، شاید آن‌ها نتوانند به راه حل‌های درست برسند. پدر خانواده هم که پس از مشاهده کارکرد روش حل مشکل به این برنامه پیوست، با همسرش هم‌عقیده بود. همان‌طور که به همه پدر و مادرها توصیه می‌کردم به این زن و شوهر هم گفتم که تاکید روش حل مشکل همیشه روی درست حل کردن مشکل پیش‌رو نیست، بلکه مهم این است که به کودک کمک کنیم تا یاد بگیرد برای حل مشکل فکر کند و بتواند با هر مشکل جدیدی که در آینده پیش می‌آید روبرو شود». (صفحه ۳۵)

«بازی عروسکی، راه بسیار جالبی برای تاکید بر مفاهیم روش حل مشکل است (اگر عروسک خیمه‌شب‌بازی ندارید می‌توانید از عروسک معمولی، حیوان پنبه‌ای، پاکت کاغذی خرید که عکس صورت رویش کشیده شده باشد و حتی جوراب استفاده کنید.) داستان‌های کوتاهی خلق کنید که وضعیت‌های خوشحال و غمگین را نشان می‌دهند. می‌توانید شخصیت‌هایی را هم اضافه کنید که به شخصیت‌های دیگر کمک می‌کنند خوشحال‌تر شوند. صدایتان را مطابق با شخصیت عروسک خیمه‌شب‌بازی تغییر دهید». (صفحه ۱۱۵)

«هنگامی که برای کودکتان کتاب داستانی می‌خوانید، در جاهای مناسب مکث کنید و چنین سوال‌هایی را بپرسید: فکر می‌کنی وقتی (رویداد را شرح دهید) این شخصیت چه احساسی داشت؟ فکر می‌کنی چرا او این احساس را داشت؟ اگر تو جای او بودی، همین احساس را داشتی یا احساس متفاوتی داشتی؟ چرا این احساس را داشتی؟ دیگر چه چیزهای متفاوتی این احساس را به تو می‌دهند؟ چطور ممکن است دختر دوباره خوشحال شود؟». (صفحه ۳۳۱)

همانطور که مطرح شد استفاده از نکات مطرح‌شده در کتاب کلیدهای پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان به والدین کمک می‌کند که فرزندانی متفکر داشته باشند و به کودکان کمک می‌کند در حل مشکلات زندگی خود موثرتر عمل کنند. به همین دلیل، خواندن این کتاب به همه والدین توصیه می‌شود. لازم به ذکر است تقویت مهارت‌های تفکر در کودکان و نوجوانان زمان‌بر است و نیاز به صبر و تلاش والدین دارد.