عشق به خود یک مسئله جدید نیست، اما به تازگی بیشتر به آن توجه می‌شود. دوست داشتن خود و عزت نفس، یکی از موضوعاتی است که مدت‌هاست توسط محققان مورد مطالعه قرار گرفته است و یکی از مهم‌ترین عوامل در یک زندگی سالم و موفق است.
رسیدن به عشق به خود، مسیری است که می‌تواند مزایای زیادی برای شما داشته باشد و از سوی دیگر، می‌تواند دشوار باشد. این امر در مورد کودکان هم صادق است. شما به عنوان والدین می‌توانید با استفاده از راهکارهای مناسب، آموزش دوست داشتن خود به کودکان را محقق کنید.
در مقیاس یک تا ۱۰ اعتمادبه‌نفس خود را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا خودتان را دوست دارید؟ این سوالات اگرچه ممکن است بی‌اهمیت به نظر برسند اما پاسخ به آن‌ها اهمیتی حیاتی دارد. میزان عشق شما نسبت به خودتان اهمیت بسیار زیادی بر روی فرزندپروری شما دارد و این امر به نوبه خود می‌تواند بر روی عزت نفس فرزندتان به شدت تاثیر داشته باشد. در ادامه با راهکارهای آموزش دوست داشتن خود به کودکان آشنا می‌شوید. اما قبل از آن لازم است بدانید چرا این موضوع مهم است.
فهرست مطالب
اهمیت آموزش دوست داشتن خود به کودکان
آموزش دوست داشتن خود به کودکان بر اساس سن آن‌ها
۶ راه ساده الگوسازی دوست داشتن خود برای کودک
اهمیت آموزش دوست داشتن خود به کودکان
دوست داشتن خود به معنی داشتن عزت نفس خوب است و به این معنی نیست که فرد مغرور یا خودمحور باشد. این بدان معناست که کودک، ارزش و اهمیت خود را بداند، مسئولیت کارهای خود را به عهده بگیرد و برای دیگران احترام قائل شود. پیشنهاد می‌کنیم در این مورد، مقاله عزت نفس در کودکان را نیز مطالعه کنید. آموزش دوست داشتن خود به کودکان کمک می‌کند که:
خوشحال باشند؛
به راحتی دوست پیدا کنند؛
از فعالیت‌های اجتماعی لذت ببرند؛
بتوانند هم به تنهایی و هم با کودکان دیگر بازی کنند؛
خلاق باشند و ایده‌های خاص خود را داشته باشند؛
به راحتی با دیگران صحبت کنند.
در مقابل، کودکانی که یاد نگرفته‌اند خودشان را دوست داشته باشند:
دوستان کمی دارند؛
به راحتی ناامید یا دلسرد می‌شوند؛
مایل نیستند تجربیات جدید را امتحان کنند؛
در پیروی از قوانین و انجام رفتارهای مناسب با مشکل مواجه‌اند؛
گوشه‌گیر یا افسرده‌اند؛
زیاد می‌گویند: «نمی‌توانم.»
آموزش دوست داشتن خود به کودکان بر اساس سن آن‌ها
اگر می‌خواهید به فرزندتان بیاموزید که خودش را دوست داشته باشد، مهم است به این موضوع توجه کنید که او در چه محیطی در حال پرورش است. در ادامه به چند نکته در این مورد اشاره می‌کنیم و می‌پرسیم که چگونه با توجه به سن فرزندتان محیطی را برای او فراهم کنید که کودک در آن یاد بگیرد خودش را دوست داشته باشد.
آموزش دوست داشتن خود به کودکان نوپا: خودتان را دوست داشته باشید، کودک نیز خودش را دوست خواهد داشت
به عنوان یک تمرین سریع، لحظه‌ای وقت بگذارید و در آینه به خود نگاه کنید. آیا با دیدن تصویر خود در آینه لبخند زدید؟ آیا از دیدن خود جا خوردید؟ اکنون به کودک نوپای خود فکر کنید که از پشت سرتان، در حال تماشای شماست. والدین، اولین الگویی هستند که کودکان در زندگی خود دارند. خواه از این امر آگاه باشید یا نه، فرزندتان قرار است از شما پیروی کند و همه آنچه را می‌بیند جذب کند. او شما را وقتی آرایش می‌کنید یا در آینه به بدن خود خیره می‌شوید، تماشا می‌کند و این فرصت‌ها را به عنوان درس‌های مهم زندگی می‌داند. بنابراین، قبل از اینکه از پرستار کودک یا همسرتان در مورد ظاهر خود بپرسید، کمی فکر کنید و این کار را خصوصی انجام دهید یا اصلا آن را کنار بگذارید.
وقتی تنها نیستید و فرزندتان در کنار شماست، در آینه خودتان را نگاه کنید و به خود بگویید: «تو همونطور که هستی، کاملا عالی‌ای.» ممکن است تشخیص آن دشوار باشد، اما فرزندتان فقط به حرکات بدن شما توجه نمی‌کند، او صحبت‌های شما را نیز به ذهن خود می‌سپرد.
اجازه ندهید مکالمه منحصر به شما شود. با فرزندتان در مورد تمام ویژگی‌های مثبت منحصربه‌فردش صحبت کنید. در این مورد صحبت کنید که چگونه ورزش برای استخوان‌های بدن مفید است و تمام عضلات بدن را تقویت می‌کند. هر چه بیشتر در مورد بدن کودک، به صورت مثبت صحبت کنید باعث تقویت تصویر بدنی مثبت او می‌شوید. وقتی صحبتتان تمام شد، با کودک چند عکس سلفی بگیرید. این کار به او نشان می‌دهد که شما از دوربین نمی‌ترسید و از خودتان مطمئن هستید.
آموزش دوست داشتن خود به کودکان خردسال: ایجاد عادات سالم
در اغلب شرایط، غذا و تصویر بدنی با یکدیگر رابطه نزدیکی دارند. در میان مشغله‌های مربوط به کار و مراقبت از خانواده، مراقبت از خود ممکن است به پایین‌ترین اولویت تبدیل شود. وقتی نتوانید میان این مشغله‌ها زمانی برای ورزش کردن یا پختن غذاهای سالم پیدا کنید، ممکن است افکار و احساسات منفی به سراغ شما بیایند.
ورزش کردن و داشتن رژیم غذایی سالم، موضوعی نیست که به صورت ارثی به کودک برسد. سعی کنید برای داشتن سبک زندگی سالم وقت بگذارید و فرزندتان را نیز به این امر تشویق کنید. در ادامه به چند نکته در آموزش دوست داشتن خود به کودکان خردسال اشاره می‌کنیم:
اجازه دهید فرزندتان با غذای خود بازی کند؛
اجازه دهید وقتی سیر شد به شما بگوید؛
با خوردن میوه‌ها و سبزیجات، الگوی خوبی برای فرزندتان باشید؛
در مورد فواید ویتامین‌ها و مواد معدنی با فرزندتان صحبت کنید؛
با کودک خود آشپزی کنید و به او بیاموزید که با مواد اولیه سالم می‌توان طعم‌های شگفت‌انگیزی ایجاد کرد.
آموزش دوست داشتن خود به کودکان هشت تا ۱۲ ساله: آن‌ها را از برخاستن، منع نکنید
برای یک لحظه این سناریو را تصور کنید: دخترتان در حال آماده شدن برای ورود به دبیرستان است و شما طبق عادت از او می‌پرسید که وقتی بزرگ شد می‌خواهد چه کار کند. او پاسخ می‌دهد: «من می‌خوام یه فضانورد بشم.» اگر او پنج‌ساله بود احتمالا این پاسخ باعث تعجب شما نمی‌شد. اکنون او ۱۲ ساله است و با اینکه فکر می‌کنید او برنامه مشخصی برای آینده ندارد، اما این پاسخ می‌تواند باعث حالت دفاعی در شما شود. ممکن است بر این باور باشید که چنین هدفی می‌تواند او را از داشتن یک شغل تمام‌وقت دور کند و به همین دلیل تصمیم بگیرید به فرزندتان بگویید احتمال رسیدن به این هدف کم است یا گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد.
با این حال، آنچه دخترتان ممکن است بشنود این است که: «والدینم فکر می‌کنن من نمی‌تونم یه فضانورد باشم. پس چرا من به فکر رسیدن به این هدف باشم؟» فرزند شما می‌تواند یک فضانورد باشد. افراد بسیاری هستند که می‌توانند در نهایت فضانورد شوند و کودک شما نیز می‌تواند یکی از آن‌ها باشد. فرزند خود را تشویق کنید که رویاهایش را دنبال کند، مهم نیست که او چه سنی داشته باشد.
اگر دخترتان دوست دارد فضانورد شود او را به خواندن کتاب‌های نجوم تشویق کنید و اجازه دهید در باشگاه‌های نجوم عضو شود. او کسی است که تصمیم می‌گیرد چه کسی است و چه توانایی‌هایی دارد یا ندارد. اینکه آیا او واقعا فضانورد می‌شود یا نه مهم نیست. فرزندتان در طول زندگی بارها شکست خواهد خورد و ممکن است به عقب برگردد. مهم این است که شما به عنوان والدین، فرزندتان را از برخاستن منع نکنید.
نوجوانان: پول در مقابل عشق
آیا وقتی فرزندتان را به مدرسه می‌رسانید مهم است که چه ماشینی دارید؟ آیا این کالای گران‌قیمت را می‌خواهید یا نیاز دارید؟ فکر می‌کنید خریدن ماشین مدل بالا چه دستاوردی برای شما دارد؟ عادت خریدن کالاهای گران‌قیمت، این پتانسیل را دارد که تبدیل به عملی ناخودآگاه برای پر کردن خلاء‌های درونی شود. ممکن است فردی به صورت ناخودآگاه به دنبال تعریف ارزش شخصی خود بر اساس معیارهای مادی باشد. این بدین معنی نیست که شما شایسته خریدن وسایل خوب برای خود نیستید، بلکه بدین معنی است که قبل از خرید هر کالای گران‌قیمتی به دلیل تصمیم خود فکر کنید.
اگر تصمیم به خرید یک ماشین پیشرفته و جدید دارید این عاقلانه است که تاثیر این تصمیم را بر نوجوان خود بسنجید. سعی کنید به خود و فرزندتان یادآوری کنید که برای خرید این ماشین زحمات زیادی کشیده‌اید و او نیز می‌تواند کالاهایی که دوست دارد را با تلاش کردن به دست آورد. نوجوان لازم است یاد بگیرد که پول‌های خود را به شیوه‌ای مسئولانه خرج کند و همچنین این موضوع را بیاموزد که میزان دارایی‌های مادی نشان‌دهنده ارزش افراد نیست. این یک درس مهم است که هم شما و هم فرزندتان لازم است آن را بیاموزید و در مورد آن با یکدیگر صحبت کنید.
۶ راه ساده برای الگوسازی دوست داشتن خود در کودک
دوست داشتن خود یک مفهوم تک‌بعدی نیست که شما آن را داشته باشید یا از آن محروم باشید. عشق به خود یک فرایند یادگیری چندبعدی است که نیاز به توجه روزانه دارد. وقتی شما به عنوان والدین در الگوسازی عشق به خود گام بردارید، در آموزش دوست داشتن خود به کودکان نیز موفق خواهید بود. در ادامه با ۶ راهکار در این مورد آشنا می‌شوید.
خودآگاهی
خودآگاهی پایه و اساس عشق به خود است. آنچه در مورد خود، دیگران و جهان فکر می‌کنیم، بر احساس ما و احساسی که به زندگی فرزندمان و خودمان داریم تاثیر می‌گذارد. وقتی به خود می‌گوییم لیاقت عشق را نداریم یا به اندازه کافی خوب نیستیم، در نهایت، کارهایی را انجام می‌دهیم که این باورها را تایید کنند. اولین قدم به سوی عشق به خود، کسب بینش در مورد چگونگی صحبت با خودتان است.
به افکار خود توجه کنید. حداقل پنج دقیقه بی‌حرکت بنشینید و فقط به عباراتی که به ذهن شما می‌آیند و احساسات ناشی از آن‌ها توجه کنید. آیا این عبارات، ملایم، خشن، تسکین‌دهنده یا سرزنش‌گرانه هستند؟ سعی نکنید این افکار را از بین ببرید یا آن‌ها را به چالش بکشید. تنها آن‌ها را مشاهده کنید. سپس از خودتان بپرسید: «این عبارت یا باور باعث میشه چطوری خودم رو به فرزندم یا به دوستانم یا در کار نشون بدم؟» پاسخ به این سوالات به شما نشان می‌دهد که لازم است بر چه ابعادی از دوست داشتن خود کار کنید.
شفقت به خود
اگر عشق یک بسته باشد، شفقت خودروی مامور تحویل این بسته است. شفقت با خود به این معنی است که وقتی با شکست‌های خود روبرو می‌شوید، به جای قضاوت بی‌رحمانه خود یا انتقاد از خود به دلیل شکست‌ها یا کاستی‌های مختلف، با خودتان مهربان باشید و خودتان را درک کنید. یکی از مشکلات در این زمینه این است که ما معمولا با دیگران مهربانیم اما نسبت به خود بی‌رحمانه قضاوت می‌کنیم.
دفعه بعدی که از خودتان انتقاد کردید از خودتان بپرسید: «اگر فرزندم دقیقا در موقعیت من بود، به او چه می‌گفتم؟ چه احساسی نسبت بهش پیدا می‌کردم؟» این جملات و احساسات را در یک نامه بنویسید و سپس آن‌ها را برای خود بخوانید. سوالاتی مثل «من با خودم چی فکر می‌کردم» را با سوالاتی مثل «من چه چیزهایی یاد گرفتم» جایگزین کنید. وقتی ما از تجارب خود استفاده کنیم می‌توانیم بهترین تصمیم را بگیریم.
پذیرش و ابراز خود
اگر شفقت با خود و خودآگاهی داشته باشید، در نهایت به پذیرش خود می‌رسید. پذیرش خود به این معنی است که بتوانیم تمام ابعاد خود، حتی آن‌هایی که کمتر قابل تحسین هستند را بدون قضاوت کردن بپذیریم. وقتی در مورد خصوصیات و رفتارهای خود قضاوت می‌کنیم، تصور می‌کنیم که دیگران نیز مثل ما در مورد خودمان قضاوت می‌کنند.
این ترس از قضاوت باعث می‌شود که نتوانیم خود واقعی‌مان باشیم. درنتیجه، به احساسات خود توجه نمی‌کنیم، از موفقیت‌هایمان قدردانی نمی‌کنیم یا از خلاقیت‌ها، عشق ورزیدن به سرگرمی و غیره استقبال نمی‌کنیم. به یاد داشته باشید که شما نمی‌توانید نظر دیگران را کنترل کنید و ارزش شما با افکار دیگران تعریف نمی‌شود.
مراقبت از خود
آیا تعویض روغن یا لاستیک ماشین خود را خودخواهانه می‌دانید؟ البته نه. این یک مسئولیت است. مراقبت‌هایی که از وسیله نقلیه خود انجام می‌دهید بر سلامتی خانواده تاثیر می‌گذارد. به همین ترتیب، رفاه خانواده ما به رفاه ما بستگی دارد. با این حال، ما در بسیاری از مواقع از مراقبت جسمی، روحی و معنوی از خود پرهیز می‌کنیم چون یا آن را خودخواهانه می‌دانیم یا اتلاف وقت. این درصورتی است که بهترین هدیه‌ای که می‌توانیم به خانواده خود بدهیم، جسم و روان سالم است.
سه مورد را بنویسید که باعث آرامش جسمی، آرامش روحی و افزایش معنویت شما می‌شود. در زیر هر بخش، یک کاری را ذکر کنید که می‌توانید در این هفته انجام دهید تا به آرامش و معنویت برسید. سعی کنید از نام بردن کارهایی که باید انجام دهید (مثل سالاد خوردن برای هر وعده غذایی) اجتناب کنید و به جای آن بر کارهایی که از انجام آن‌ها لذت می‌برید تمرکز کنید. این امر باعث می‌شود که بیشتر پیگیر این برنامه باشید.
خودکاوی
به کودک خود بیاموزید احساسات خود را کشف کند. یک ضرب‌المثل معروف هست که «کاری را انجام بده که دوست داری و در این صورت، هرگز در زندگی یک روز هم کار نخواهی کرد».
برخی از ما ممکن است وقتی برای انجام یک پروژه اشتیاق داریم احساس خودخواهی کنیم. چه کاری هست که از انجام آن خیلی لذت می‌برید و باعث می‌شود زمان خود را از دست بدهید؟ چه موضوع‌ها یا حوزه‌هایی هست که می‌توانید در مورد آن‌ها ساعت‌ها مطالعه کنید یا صحبت کنید؟ اگر مسئله پول نبود، دنبال چه حرفهای می‌رفتید؟ گامی که می‌توانید به سوی این اشتیاق خود بردارید چیست؟ یک بوم و وسایل نقاشی بخرید؟ از کتابخانه، کتابی را به امانت می‌گیرید؟ در یک کلاس نویسندگی ثبت‌نام می‌کنید؟
تعریف مرزها
عشق به خود فقط به معنای آنچه به خود می‌گویید و در مورد خود فکر می‌کنید نیست. عشق به خود به معنای ایجاد روابط سالم هم هست. برخی از ما بر این باور هستیم که برای اینکه بتوانیم از دیگران محبت دریافت کنیم، باید بدون توجه به پیامدهای جسمی، روحی، عاطفی یا معنوی در مقابل همه روابط، باز باشیم. جرئت تعیین مرز در روابط، به معنی شهامت دوست داشتن خود است.
حتی اگر باعث ناکامی دیگران شویم، مهم است که در روابط خود، محدودیت‌هایی تعیین کنیم و برای دیگران احترام قائل شویم. پیشنهاد می‌کنیم در این مورد مقاله آموزش مرزهای سالم به کودکان را نیز مطالعه کنید. فهرستی از افرادی تهیه کنید که با آن‌ها احساس حمایت شدن، امنیت و پیوند داشتن را تجربه می‌کنید. این‌ها افرادی هستند که شما را به چالش می‌کشند. با این حال، این چالش‌ها باعث نمی‌شود که احساس ترس، اضطراب یا سردرگمی کنید، بلکه باعث می‌شوند احساس واضح‌تری در مورد خود داشته باشید.
در نهایت، چه فرزند شما کودکی نوپا باشد چه یک نوجوان، احتمالا بدون اینکه به شما حرفی بزند به شما نگاه می‌کند یا به آنچه می‌گویید اهمیت می‌دهد. او شما را به عنوان قهرمان زندگی خود می‌بیند و آنچه شما می‌گویید و انجام می‌دهید، بر زندگی او تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد. بنابراین، کمی وقت بگذارید و به این موضوع فکر کنید که چقدر خودتان را دوست دارید و این امر چگونه فرزندپروری شما را تحت تاثیر قرار داده است. به خود، هشیار بودن را یادآوری کنید و در کنار اهمیت قائل شدن برای جسم و روح فرزندتان، به جسم و روح خودتان نیز اهمیت بدهید.
در آخر، در کنار انجام راهکارهای آموزش دوست داشتن خود به کودکان که در این مقاله مطرح شد، مراقب علائم افسردگی و عزت نفس پایین در فرزندتان باشید. اگرچه شما بر روی کودک، تاثیر بسیار زیادی می‌گذارید، اما تنها شما نیستید که بر او موثر هستید. بنابراین، اگر شما یا فرزندتان نیاز به کمک دارید حتما به دنبال دریافت حمایت از یک روانشناس باشید.
سوال‌های پرتکرار
چرا مهم است که به فرزندم دوست داشتن خود را یاد بدهم؟
دوست داشتن خود نشان‌دهنده عزت نفس بالاست و کودکی که خودش را دوست دارد می‌تواند روابط بهتری با دیگران داشته باشد، خوشحال‌تر باشد و به راحتی دوست پیدا کند.
چگونه می‌توانم دوست داشتن خود را به کودکم بیاموزم؟
مهم است که به کودک بیاموزید خودش را همانطور که هست دوست داشته باشد، به سبک زندگی سالم اهمیت دهد، برای آنچه آرزو دارد تلاش کند و ثروت را معیار ارزشمندی افراد نداند.
چگونه می‌توانم برای فرزندم، الگوی خوبی در دوست داشتن خود باشم؟
افزایش خودآگاهی، شفقت به خود و سرزنش نکردن خود، ابراز احساسات و پذیرش خود به شما کمک می‌کند نحوه دوست داشتن خود را به فرزندتان بیاموزید.
نکات کلیدی
وقتی تنها نیستید و فرزندتان در کنار شماست، در آینه خودتان را نگاه کنید و به خود بگویید: «تو همونطور که هستی، کاملا عالی‌ای.»
فرزندتان در طول زندگی بارها شکست خواهد خورد و ممکن است به عقب برگردد. مهم این است که شما به عنوان والدین، فرزندتان را از برخاستن منع نکنید.
وقتی شما به عنوان والدین در الگوسازی عشق به خود گام بردارید، در آموزش دوست داشتن خود به کودکان نیز موفق خواهید بود.
اولین قدم به سوی عشق به خود، کسب بینش در مورد چگونگی صحبت با خودتان است.
شما نمی‌توانید نظر دیگران را کنترل کنید و ارزش شما با افکار دیگران تعریف نمی‌شود.
اگر شما هم نظر یا تجربه‌ای در زمینه دوست داشتن خود و آموزش آن به کودک دارید، آن را با ما و خوانندگان کارپازل به اشتراک بگذارید.
هیچکس مواجهه با تعارض را دوست ندارد. با این حال فرقی نمی‌کند که ما چقدر سعی می‌کنیم از مشاجره، تعارض و اختلاف دوری کنیم، چه کودک باشیم چه بزرگسال، این مسائل بخشی از واقعیت زندگی ما هستند. از سوی دیگر، عدم برخورد مناسب با تعارض‌ها می‌تواند در نهایت تاثیری منفی بر روابط ما بگذارند و منجر به چالش‌های بین فردی بیشتری شوند. به همین دلیل، بر آموزش مهارت های حل تعارض به کودکان تاکید زیادی می‌شود.
تعارض ممکن است خوشایند نباشد اما لزوما فاجعه‌بار نیست. آموزش مهارت های حل تعارض به کودکان کمک می‌کند تا تعارض‌های کوچک مثل دعوا بر اسباببازی تا مسائل بزرگ مثل طرد شدن از طرف همسالان را مدیریت کنند و بتوانند در آینده هم برخورد مناسب‌تری با اختلافات داشته باشند. در ادامه با این موضوع آشنا می‌شوید که چرا آموزش مهارت‌های حل تعارض به کودکان مهم است و این کار چگونه انجام می‌شود.
چرا آموزش مهارت های حل تعارض به کودکان مهم است؟
همانطور که مطرح شد تعارض میان کودکان اجتناب‌ناپذیر است. همیشه تنش‌هایی ناشی از اختلاف بر سر اسباب‌بازی‌ها، دوستی‌ها، نقش‌ها و موارد دیگر میان کودکان وجود دارد و گاهی اوقات این تنش‌ها شدید می‌شوند. اگرچه مقابله با این تعارض‌ها می‌تواند برای والدین و مربیان، بسیار دشوار باشد، اما آموزش مهارت های حل تعارض به کودکان در این شرایط می‌تواند مزایای زیادی را برای آن‌ها به همراه داشته باشد. یادگیری مهارت‌های حل تعارض به کودکان کمک می‌کند:
مهارت‌های ارتباطی و گوش کردن در آن‌ها بهتر شود؛
نحوه ارزیابی موقعیت را درک کنند؛
مهارت‌های خلاقانه حل مسئله را یاد بگیرند؛
همدلی بیشتری با دیگران داشته باشند؛
اعتماد به نفسشان افزایش پیدا کند؛
عملکرد تحصیلی بهتری داشته باشند؛
با همسالان خود، روابط دوستی سالم برقرار کنند.
آموزش مهارت های حل تعارض به کودکان چگونه است؟
همانطور که مطرح شد تعارض و اختلاف، اتفاقی طبیعی میان کودکان است. یادگیری نحوه حل تعارض مهارت زندگی مهمی برای کودکان در حال رشد است. چه فرزندانتان با یکدیگر دچار اختلاف شوند چه با دوستانشان، شما می‌توانید با آموزش مهارت های حل تعارض به کودکان خود به آن‌ها کمک کنید که بتوانند اختلافات را بهتر حل کنند و دوستی‌های ماندگارتری داشته باشند. در ادامه با راهکارهای این آموزش آشنا می‌شوید.
آموزش مدیریت هیجانات شدید
اگرچه کودکان حق دارند احساسات شدید مانند عصبانیت و ناامیدی را تجربه کنند، اما مهم است آن‌ها یاد بگیرند که داد زدن یا صدمه زدن به دیگران یا ایجاد رعب و وحشت به حل تعارض کمک نمی‌کند. کمک به کودکان برای یادگیری راهکارهای ساده برای حفظ آرامش، مانند نفس عمیق کشیدن یا صبر کردن و شمردن تا ده، بخشی مهم از روند حل موثر تعارض است. پیشنهاد می‌کنیم مقاله ابراز خشم در کودکان را نیز مطالعه کنید.
آموزش صحبت کردن و گوش کردن
به کودک خود کمک کنید تا با ارزش استفاده از کلمات و صحبت کردن برای حل تعارض آشنا شود. با همکاری یکدیگر جمله‌ای بسازید که او بتواند برای شروع روند حل تعارض به دوستش بگوید. به عنوان مثال فرزندتان می‌تواند از چنین جمله‌ای استفاده کند: «بیا در این مورد صحبت کنیم و با همدیگه یه راه حل پیدا کنیم». همچنین می‌توانید به فرزندتان یاد بدهید که احساس و خواسته‌اش را ابراز کند و دیگری را سرزنش نکند.
این مسئله نیز بسیار مهم است که کودک شنونده خوبی باشد. کمک به کودک برای یادگیری مهارت گوش دادن می‌تواند دشوار باشد، به ویژه اگر او خردسال باشد یا در موقعیت پیش‌آمده بسیار ناراحت و عصبانی باشد. در این موارد، بهتر است قبل از اقدام به آموزش هرگونه راهکار حل مثبت تعارض، صبر کنید تا فرزندتان آرام شود.
همکاری با یکدیگر برای پیدا کردن راه حل مسئله
در ابتدا کودکان برای دستیابی به فرآیند بارش فکری به منظور پیدا کردن راه حل‌های بالقوه به کمک نیاز دارند. در شرایط تعارض و اختلاف، هدف، یافتن راه حلی است که همه را خوشحال کند. برای کودکان کوچکتر، گزینه‌ها را محدود و ساده نگه دارید. برای کودکان بزرگتر، به آن‌ها یادآوری کنید که همه حق شنیدن دارند و هیچ ایده‌ای، احمقانه نیست.
تشویق کودک به انصاف
به طور مرتب با فرزند خود در مورد مزایای مهربانی، انصاف و بخشندگی با دیگران صحبت کنید و به او با دادن مشوق و تحسین‌های کلامی کمک کنید که تا حد ممکن، کارهای درست انجام دهد. اگرچه برای کودکان خردسال درک اهمیت نوبت گرفتن دشوار است، اما وقتی فرزندتان را تشویق می‌کنید که بعد از تمام شدن کارش، نوبت را به کودک دیگر بدهد، او احساس می‌کند کنترل بیشتری بر موقعیت دارد و در نتیجه تمایل بیشتری برای بخشندگی پیدا می‌کند.
آموزش به کودک برای زمانی که هیچ راهکاری برای حل تعارض موثر نیست
به فرزند خود بیاموزید که وقتی راهکارهای حل تعارض او موثر نیستند، هیچ اشکالی ندارد که از موقعیت دور شود. او همچنین لازم است یاد بگیرد برای رسیدن به احساس امنیت و حل و فصل مسائل دشوار می‌تواند از یک فرد بزرگسال قابل اعتماد کمک بگیرد.
انجام بازی نقش
برای کمک به فرزندتان به منظور استفاده از راهکارهای بالا می‌توانید با یکدیگر بازی نقش داشته باشید. با فرزندتان موقعیت‌هایی که او ممکن است در آن‌ها با تعارض روبرو شود را به صورت نمایش بازی کنید و راهکارها را تمرین کنید. این کار به فرزندتان کمک می‌کند برای حل تعارض‌ها اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد و در صورت لزوم بتواند از راهکارهای حل تعارض استفاده کند.
تشویق کودک به بازی تخیلی
بازی تخیلی، پناهگاهی امن را برای کودکان فراهم می‌کند تا بتوانند احساسات منفی خود را ابراز کنند و آنچه در تعارض دیده یا شنیده‌اند را پردازش کنند. داشتن فضا، زمان و آزادی برای بازی تخیلی به کودک احساس قدرت می‌دهد. او در بازی تخیلی، احساس کنترل می‌کند و قادر به کشف مسئله و فکر کردن برای حل مسئله می‌شود.
دعوت منظم دوستان کودک به منزل خود
دعوت منظم دوستان فرزندتان به منزل خود، به کودک شما کمک می‌کند به دور از استرس در زمین بازی یا مدرسه با موقعیت‌های واقعی زندگی روبرو شود و تحت حمایت شما در مواقع لزوم از راهکارهای حل تعارض استفاده کند.
چه زمانی لازم است در تعارض میان کودکان دخالت کنید؟
دعواهای خطرناک به سرعت باید متوقف شوند. در این شرایط بچه‌ها را از یکدیگر جدا کنید. هنگامی که آن‌ها آرام شدند در مورد آنچه اتفاق افتاده است با کودکان صحبت کنید و به آن‌ها گوشزد کنید که خشونت در هیچ شرایطی مجاز نیست. اگر فرزندتان دائما با خواهر و برادرش یا دوستانش به شدت خشونت نشان می‌دهد یا اینکه فرزندتان دائما قربانی خشونت می‌شود، لازم است در این شرایط از کمک حرفهای یک روانشناس بهره‌مند شوید. همچنین، پیشنهاد می‌کنیم مقاله برخورد با دعوای کودکان را نیز مطالعه کنید.
چگونه قوانینی برای پیشگیری از تعارض میان کودکان ایجاد کنید؟
علاوه بر آموزش مهارت های حل تعارض به کودکان، لازم است قوانینی اساسی برای پیشگیری از تعارض میان کودکان تعیین کنید. برای این کار، فرزندتان را نیز مشارکت دهید. در ادامه چند قانون را به شما پیشنهاد می‌دهیم:
در درگیری، هیچ‌گونه صدمه‌ای (ضربه زدن، لگد زدن، نیشگون گرفتن و غیره) مجاز نیست.
فریاد زدن، استفاده از کلام توهین‌آمیز و ناسزا گفتن ممنوع است.
اگر بچه‌ها بر سر یک اسباببازی با یکدیگر دعوا کنند، اسباببازی از آن‌ها گرفته می‌شود.
هر کودکی که می‌خواهد اولین نفر باشد، آخرین نفر خواهد بود.
اگر کودکی را به خاطر تنبیه شدنش مسخره کنید، شما هم تنبیه خواهید شد.
دعوا کردن در ماشین ممنوع است، وگرنه ماشین متوقف می‌شود و تا همه آرام نباشند دوباره راه نخواهد افتاد.
همانطور که مطرح شد، تعارض بخشی اجتناب‌ناپذیر در زندگی افراد در همه سنین است. با این حال، کودکان به دلیل عدم مهارت کافی در این زمینه نیاز به کمک بیشتری دارند. آموزش مهارت های حل تعارض به کودکان به آن‌ها کمک می‌کند دوستی‌های سالمی داشته باشند و در حل مسئله نیز موفق‌تر باشند. شما با انجام راهکارهای موثر و همچنین تعیین برخی قوانین می‌توانید به فرزندتان در حل تعارض‌ها کمک کنید.
سوالات پرتکرار
چگونه مهارت‌های حل تعارض را به فرزندم یاد بدهم؟
برای این کار لازم است به فرزندتان کمک کنید که احساسات شدید خود را مدیریت کند، به حرف دیگران خوب گوش دهد و مهارت حل مسئله را یاد بگیرد. برای آموزش بهتر این روش‌ها می‌توانید با یکدیگر بازی نقش داشته باشید تا کودک، راهکارهای حل تعارض را در موقعیت‌های مختلف تمرین کند.
آیا وقتی فرزندانم با یکدیگر دعوا می‌کنند لازم است مداخله کنم؟
زمانی که اختلافات میان فرزندتان به خشونت و زد و خورد می‌رسد، لازم است آن‌ها را از یکدیگر جدا کنید و برای آن‌ها توضیح دهید که خشونت در هیچ شرایطی مجاز نیست.
چگونه می‌توانم از بروز تعارض میان فرزندانم پیشگیری کنم؟
تعارض و اختلاف میان کودکان، اجتناب‌ناپذیر است. اما برای اینکه این تعارضات کمتر پیش بیایند و در صورت بروز هم بچه‌ها بتوانند آن‌ها را بهتر مدیریت کنند، می‌توانید چند قانون اساسی از جمله ممنوعیت خشونت و ممنوعیت ناسزا گفتن و داد زدن را تعیین کنید.
نکات کلیدی
اگرچه کودکان حق دارند احساسات شدید مانند عصبانیت و ناامیدی را تجربه کنند، اما مهم است یاد بگیرند که داد زدن یا صدمه زدن به دیگران یا ایجاد رعب و وحشت به حل تعارض کمک نمی‌کند.
در شرایط تعارض و اختلاف، هدف، یافتن راه حلی است که همه را خوشحال کند.
با فرزندتان موقعیت‌هایی که او ممکن است در آن‌ها با تعارض روبرو شود را به صورت نمایش بازی کنید و راهکارها را تمرین کنید.
بازی تخیلی، پناهگاهی امن را برای کودکان فراهم می‌کند تا بتوانند احساسات منفی خود را ابراز کنند و آنچه در تعارض دیده یا شنیده‌اند را پردازش کنند.
اگر شما هم نظر یا تجربه‌ای در زمینه تعارض در کودکان و راهکارهای آموزش مهارت های حل تعارض به کودکان دارید آن را با ما و خوانندگان کارپازل به اشتراک بگذارید.
جراتمندی لزوما ذاتی نیست. اگرچه ممکن است برخی افراد آن را به صورت طبیعی داشته باشند اما جراتمندی تا حد زیادی یک مهارت است و مهارتی بسیار مهم هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان محسوب می‌شود. جراتمندی سالم‌ترین سبک ارتباطی است. جراتمندی به معنای به رسمیت شناختن حقوق و نیازهای خود و در عین حال به رسمیت شناختن دیگران و احترام به حقوق آن‌ها است. تقویت مهارت جراتمندی در کودکان موجب می‌شود که آن‌ها از خود در برابر آزار دیدن محافظت کنند و همچنین به افرادی آزارگر تبدیل نشوند.
مهارت جراتمندی در کودکان به آن‌ها کمک می‌کند روابط سالمی با دیگران برقرار کنند و عزت نفس بالایی داشته باشند. برای مثال، تصور کنید کودکی که می‌خواهد با دیگران بازی کند اما نگران است که درخواست کردن او تاثیری نداشته باشد ممکن است منفعلانه در گوشه‌ای منتظر بماند یا پرخاشگرانه، خواسته خود را نشان دهد. به همین دلیل آموزش مهارت جراتمندی به کودکان، اهمیت بسیار زیادی دارد. در ادامه با راه‌های تقویت این مهارت در کودکان آشنا می‌شوید اما قبل از آن لازم است در مورد اهمیت آن بیشتر بدانید.
چرا مهارت جراتمندی در کودکان مهم است؟
یک سبک ارتباطی قاطعانه می‌تواند به ما در انجام دادن کارهایی که می‌خواهیم انجام دهیم کمک کند اما فراتر از این امر، مهارت جراتمندی موجب می‌شود به خود و دیگران احترام بگذاریم. کودکانی که جرئتمندانه صحبت می‌کنند این پیام را به فرد مقابل می‌رسانند که به خودشان باور دارند. آن‌ها می‌دانند که احساسات و افکارشان مهم است. آن‌ها اعتماد به نفس دارند.
کودکان جرئتمند راحت‌تر دوست پیدا می‌کنند. آن‌ها به گونه‌ای با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند که به نیازهای خودشان و نیازهای دیگران احترام گذاشته شود. آن‌ها بهتر می‌توانند اختلاف نظرها و تعارض‌ها را حل کنند. در نهایت، افرادی که احترام می‌گذارند در عوض احترام دریافت می‌کنند.
چگونه می‌توان مهارت جراتمندی در کودکان را تقویت کرد؟
جراتمندی در واقع تمرین برخی مهارت‌های ارتباطی و برخورداری از نگرش درونی مناسب است. بعضی از کودکان به طور طبیعی مهارت بیشتری در این امر دارند اما برخی دیگر نیاز به تشویق دارند. با این حال، لازم است بدانید این مهارت را می‌توان به کودکان آموزش داد. در ادامه با راه‌های تقویت مهارت جراتمندی در کودکان آشنا می‌شوید. علاوه بر این، خواندن کتاب جرئت داشته باش نیز می‌تواند برای کودک مفید باشد.
در مورد مرزها با فرزندتان صحبت کنید
مفهوم مرزها، مفهوم اصلی جراتمندی است. ما باید با فرزندانمان در مورد انواع مختلف مرزها از جمله مرزهای جسمی، مرزهای عاطفی، مرزهای قانونی، مرزهای مدرسه، محل کار و غیره صحبت کنیم. آموزش مرزها به کودک به معنای آموزش احترام به خود و احترام به دیگران است. یک روش ساده برای توضیح مرزها برای کودکان این است که مرزها را به حصار یا چراغ قرمز تشبیه کنید. همچنین برای او توضیح دهید که این مرزها برای حفاظت و امنیت ما در نظر گرفته شده‌اند. نقض این مرزها، اغلب منجر به عوارض ناگواری مانند تصادفات، احضار به دادگاه یا حتی دستگیری می‌شود.
در مورد مرزهای جسمی لازم است برای کودک توضیح دهید که او اختیار بدن خودش را دارد و در صورتی که کسی حقوق او را نقض کرد لازم است از خود دفاع کند. همچنین به فرزندتان یاد بدهید که او موظف نیست هر کاری که بزرگسالان می‌خواهند انجام دهد. عدم آموزش این مسئله می‌تواند کودک را در موقعیت خطرناکی قرار دهد و حتی در بزرگسالی او منجر به مشکلات رابطه می‌شود. به همین دلیل است که اگر کودک نمی‌خواهد او را ببوسند، دیگران باید به خواسته او احترام بگذارند. همچنین پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله مهارت ارتباط موثر در کودکان را نیز مطالعه کنید.
برای کودک توضیح دهید که چرا جراتمندی مهم است
بسیاری از افراد، قاطعیت را با بی‌ادبی اشتباه می‌گیرند. همین افراد معمولا مرزهای ضعیفی دارند و تفاوت میان ابراز نظر و آسیب زدن را نمی‌دانند. حقیقت این است که جراتمندی بخشی ضروری از ایجاد احساس امنیت و اعتماد در روابط است. اگر یک کودک مهارت جراتمندی را یاد نگیرد ممکن است در بزرگسالی به پرخاشگری منفعل تبدیل شود و از دیگران کینه به دل بگیرد. اگرچه ممکن است درک این مفهوم برای کودک، دشوار باشد اما او لازم است بداند که قاطعیت به بهتر شدن روابط او کمک می‌کند.
کودکان بسته به سنی که دارند ممکن است نتوانند پختگی لازم را برای قاطع بودن داشته باشند. نکته مهم این است که او بتواند حرف خودش را بزند و آنچه در حقیقت می‌خواهد بگوید را بگوید. با راهنمایی شما فرزندتان می‌تواند یاد بگیرد که چگونه در حالی که به دیگران احترام می‌گذارد حرف خودش را بزند.
به جراتمندی‌های فرزندتان احترام بگذارید و این رفتار او را تشویق کنید
مهم است که به کلمات فرزندتان احترام بگذارید. این بدین معنی است که احساسات کودک را تایید کنید و به او نشان دهید که به حرف‌هایش گوش می‌دهید. برای مثال وقتی به فرزندتان اجازه نمی‌دهید قبل از شام میوه بخورد و او قشقرق راه می‌اندازد او را به دلیل عصبانیتش سرزنش نکنید و در حالی که مرزهای خود را حفظ می‌کنید احساسات فرزندتان را تایید کنید. می‌توانید به او بگویید: «میدونم گرسنه هستی، قراره خیلی زود غذا رو بخوریم».
یک کودک بزرگتر ممکن است بخواهد صحبت کند یا با شما بحث کند. در این میان می‌توانید فکر فرزندتان را از موقعیت منحرف کنید و او را با فعالیتی سرگرم کنید تا شام حاضر شود. مهم‌ترین امر این است که در این موقعیت‌ها به احساسات فرزندتان احترام بگذارید. وقتی کودکتان مرزی برای خودش تعیین کرد آن را محترم بشمارید. برای مثال اگر می‌خواست که او را نبوسید، خواسته‌اش را بپذیرید.
به حریم خصوصی فرزندتان احترام بگذارید
هنگامی که والدین یا سایر اعضای خانواده به حریم خصوصی کودک احترام نمی‌گذارند این مسئله می‌تواند منجر به احساس امنیت در او شود. احترام به حریم خصوصی کودک نه تنها به او می‌آموزد که شما به مرزهایش احترام می‌گذارید بلکه باعث می‌شود فرزندتان برای در میان گذاشتن حرفهای خود با شما راحت‌تر باشد. احترام به حریم خصوصی کودک، باعث تقویت رابطه شما با فرزندتان می‌شود.
فرزندتان را به ابراز احساسات تشویق کنید
کودکان باید در هر موقعیتی احساس راحتی و امنیت کنند. این نوع اعتماد به نفس و ابراز وجود از سنین پایین آغاز می‌شود. هنگامی که کودکان شروع به ابراز احساسات خود می‌کنند لازم است والدین آن‌ها را خاموش نکنند و به خاطر احساسات منفی فرزندشان، او را تنبیه نکنند. وقتی کودکان بتوانند آزادانه احساسات مثبت و منفی خود را در یک فضای امن ابراز کنند می‌آموزند چگونه هیجانات خود را مدیریت کنند و در موقعیت‌های مختلف جرئتمند باشند. پیشنهاد می‌کنیم در این مورد مقاله آموزش ابراز احساسات به کودکان را نیز مطالعه کنید.
فعالیت‌های فوق برنامه را تشویق کنید
تمرینات گروهی یکی از روش‌های بسیار مفید برای افزایش اعتماد به نفس و جراتمندی کودکان است. ایستادگی در برابر همسالان کمتر از ایستادگی در برابر منابع قدرت، ترسناک است. فعالیت‌های گروهی می‌تواند به ابراز وجود کودکان کمک کند. وقتی فرزندتان در یک کار گروهی شرکت می‌کند نه تنها همکاری و سازش را یاد می‌گیرد بلکه می‌آموزد که چگونه حرف خودش را بزند تا کار درست انجام شود. در این موقعیت‌ها، کودکان تفاوت میان پرخاشگری و جراتمندی را یاد می‌گیرند و می‌آموزند با اعضای گروه، برای هدفی مشترک تلاش کنند.
در جراتمندی، الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید
برای تقویت جراتمندی در کودکان، هیچ راهی بهتر از این نیست که در جرئتمند بودن، الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید. به نحوه تعامل خود با دوستان و خانواده توجه کنید. اگر باید با خدمات پشتیبانی یک محصول تماس بگیرید یا یک کالا را به فروشگاه برگردانید از لحنی مودبانه و در عین حال قاطع استفاده کنید. اگر به کسی «نه» گفتید به حرف خود پایبند باشید. بهترین راه آموزش جراتمندی به کودکان این است که جرئتمند بودن را به بخشی از زندگی روزمره خود تبدیل کنید.
اجازه دهید فرزندتان مسئول تصمیمات خودش باشد
برای آموزش جراتمندی به فرزندتان، هر روی فرصت‌هایی به او بدهید تا در زمینه‌هایی تصمیم‌گیرنده باشد. طبیعتا مواقعی وجود دارد که شما باید محدودیت‌هایی تعیین کنید اما انتخاب کردن بخشی از یادگیری جراتمندی است. در عین حال، اشتباهات فرزندتان را بپذیرید. اگر کودکتان مرتکب اشتباه شود در نهایت از این اشتباهات یاد می‌گیرد و در طولانی‌مدت توانمندتر می‌گردد.
به فرزندتان یاد بدهید به حرفهای خود پایبند بماند
به کودک خود بیاموزید که وقتی حرفی می‌زند به آن متعهد بماند. برای مثال فرض کنید کودکتان به برادرش گفته است که وارد اتاقش نشود و اسباب‌بازی‌اش را برندارد. اما وقتی برادرش به خواسته‌اش احترام نمی‌گذارد او حرفی نمی‌زند و اجازه این کار را می‌دهد. اینکه بک بار اجازه نمی‌دهید فرزندتان کاری را انجام بدهد اما بعد می‌پذیرید این اتفاق بیفتد فقط به کودک نشان می‌دهد که شما به حرفهای خود پایبند نیستید. بنابراین سعی کنید در این مورد الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید.
در نهایت نکته مهم در تقویت جراتمندی در کودکان این است که از تعاملات خود با فرزندتان آگاه باشید. صحبت‌های او را بشنوید و واکنش‌های خود را بر اساس آن تنظیم کنید. آیا به حریم جسمی و عاطفی کودکتان احترام می‌گذارید؟ آیا به او گوش می‌دهید؟ در پایان هر روز بنویسید که چگونه به مرزهای فرزندتان احترام گذاشته‌اید و الگوی مناسبی در جراتمندی بوده‌اید. در مورد مرزها و قاطعیت با کودک صحبت کنید و به سوالات او پاسخ دهید.
امتناع کودک از رفتن به مدرسه ممکن است مشکلات زیادی را به وجود بیاورد. اما شما تنها والدینی نیستید که با این مشکل مواجه می‌شوید. برآوردها نشان می‌دهد حدود ۲۰ درصد از کودکان در دوره‌ای از مدرسه رفتن علائم امتناع از مدرسه رفتن را نشان می‌دهند. امتناع کودک از رفتن به مدرسه با نشانه‌هایی مثل از دست دادن روزهای مدرسه و شکایت از علائم جسمی مبهم و غیر قابل توضیح همراه است.
علائم امتناع از مدرسه اغلب در روزهای مدرسه رخ می‌دهند و معمولا در آخر هفته‌ها وجود ندارند. وقتی این کودکان توسط پزشک معاینه می‌شوند هیچ اختلالی در آن‌ها تشخیص داده نمی‌شود. مقابله با امتناع کودک از رفتن به مدرسه نیازمند تشخیص دلایل این مسئله و انجام راهکارهای مناسب است که در ادامه با این موضوع آشنا می‌شوید.
علل امتناع کودک از رفتن به مدرسه چیست؟
قبل از برنامه‌ریزی و انجام راه‌حل‌ها مهم است که درک کنید چرا فرزند شما از مدرسه رفتن امتناع می‌کند؟ در حال حاضر چهار دلیل اصلی برای امتناع کودک از رفتن به مدرسه شناخته شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.
دور شدن از احساس بد: کودک شما سعی می‌کند از مسئله‌ای که در مدرسه باعث اضطراب، پریشانی یا افسردگی او می‌شود اجتناب کند. برای مثال ممکن است قلدری در مدرسه باعث این مسئله شده باشد.
اجتناب از تعاملات اجتماعی یا ارزیابی عمومی: فرزند شما در موقعیت‌های اجتماعی دچار اضطراب می‌شود، در تعامل با همسالان مشکل دارد یا نگران است که در کلاس لازم باشد درس پس بدهد.
جلب توجه: عصبانیت، چسبندگی و اضطراب جدایی ممکن است راهی برای جلب توجه والدین باشد.
دریافت پاداش در خراج از مدرسه: این مسئله می‌تواند به سادگی امکان تماشای تلویزیون یا بازی‌های ویدئویی در خانه باشد. رفتار کودک نه تنها با پاداش تقویت می‌شود بلکه با اجتناب موفقیت‌آمیز از یک عامل استرس‌زا نیز تقویت می‌شود.
به عنوان مثال، ممکن است کودک بخواهد به مدرسه نرود زیرا از سوار اتوبوس شدن متنفر است. ممکن است صبح‌ها کودک برای اینکه سوار اتوبوس نشود قشقرق به پا کند و در نتیجه والدین به او اجازه دهند که سوار اتوبوس نشود یا در خانه بماند.
در این شرایط رفتار منفی کودک تقویت می‌شود زیرا کودک با موفقیت از سوار اتوبوس شدن اجتناب کرده است. از طرف دیگر، اگر فرزندتان دچار اضطراب جدایی است، اضطراب او با در خانه ماندن و وقت گذراندن با شما تقویت می‌شود. مطالعه کتاب ترس از مدرسه نیز می‌تواند برای شما مفید باشد.
با امتناع کودک از رفتن به مدرسه چگونه برخورد کنیم؟
وقتی امتناع کودک از رفتن به مدرسه به یک مشکل بزرگتر تبدیل می‌شود یعنی برای چندین روز، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها ادامه دارد لازم است به یک روانشناس کودک مراجعه کنید و از او کمک بگیرید. چند راهکار هم در این زمینه می‌تواند برای شما کمک‌کننده باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.
با معلم و سایر پرسنل مدرسه در مورد مسئله فرزندتان صحبت کنید
معلم فرزندتان می‌تواند در مورد اینکه آیا اتفاقی افتاده است که باعث این مسئله فرزندتان شده است به شما اطلاعات بدهد. همچنین معلم و پرسنل مدرسه می‌توانند به شما اطمینان بدهند که علی‌رغم قشقرق‌های صبحگاهی و امتناع کودک از مدرسه، فرزندتان در مدرسه عملکرد خوبی دارد و در برنامه‌های روزانه مشارکت می‌کند.
فرزند خود را نزد متخصص اطفال ببرید
بسیاری از کودکان در هنگام امتناع از مدرسه رفتن، علائم عاطفی و جسمی دارند. مهم است که اطمینان حاصل کنید این علائم و اضطراب یا افسردگی همراه با آن مربوط به بیماری نیستند یا علت جسمی ندارند.
سعی کنید آرام و منطقی بمانید
گفتن این حرف راحت‌تر از انجام آن است، به ویژه هنگامی که رفتار فرزندتان باعث اخلال در برنامه‌های خانواده و همچنین نگرانی شما در مورد قوانین مدرسه یا محل کار شما شده است. برای مثال ممکن است مجبور شوید یک روز دیگر نیز مرخصی بگیرید و سرکار نروید و به همین دلیل نگران از دست دادن شغلتان باشید، لازم است فرزندتان را متوجه این نکته کنید که مدرسه رفتن، کاری غیرقابل چانه‌زنی است. مشاجره با کودک یا رشوه دادن به او مسئله‌ای را حل نمی‌کند.
در نهایت، هنگامی که مشکلی را شناسایی کردید، گام بعدی این است که کودک خود را به مدرسه برگردانید و برای حل مسئله زیربنایی کمک بگیرید. درمان مسئله زیربنایی اعم از اضطراب، افسردگی، نافرمانی مقابله‌ای یا هر مسئله دیگر اغلب نیاز به کمک روانشناس کودک دارد. برای بازگشت کودک به مدرسه نیز نیاز به همکاری پرسنل مدرسه وجود دارد.
نقش خانواده در برخورد با امتناع کودک از رفتن به مدرسه
هنگامی که با مدرسه یا یک روانشناس کودک برای حل مسئله فرزندتان شروع به همکاری دارد لازم است در خانه نیز برخی کارها را انجام دهید تا بتوانید کودک را به مدرسه بازگردانید. در مرحله اول، ممکن است مجبور شوید اولویت‌های خود را تغییر دهید. به عنوان مثال، اگر فرزندتان برای مدرسه رفتن لباس مدرسه را نمی‌پوشد، لازم است بررسی کنید که آیا لباس مدرسه پوشیدن مهم‌تر است یا رفتن به مدرسه. همچنین لازم است راهکارهای زیر را نیز انجام دهید.
با فرزندتان یک قرارداد رفتاری تنظیم کنید که در آن پاداش حضور در مدرسه و عواقب عدم حضور در مدرسه مشخص باشد.
تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق و سایر مهارت‌های کنترل استرس را به کودک بیاموزید.
به فرزندتان اجازه دهید در ساعت مشخصی از روز از مدرسه با شما تماس بگیرد و اعلام حضور کند.
یک عکس از خود یا یک وسیله آرامش‌بخش به فرزندتان بدهید تا در مدرسه همراهش داشته باشد.
برای صبح‌ها یک روتین قابل‌پیش‌بینی داشته باشید.
همکاری با مدرسه برای ایجاد یک برنامه
رویکردهای مختلفی در همکاری با مدرسه برای حل مسئله کودک وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. در ادامه به چند نکته در این زمینه اشاره کرده‌ایم که می‌تواند در برخورد با امتناع کودک از رفتن به مدرسه بسیار موثر باشد.
از مدرسه بخواهید میزان کارهایی که فرزندتان برای رفتن به مدرسه باید انجام دهد را کاهش دهد یا از آن‌ها صرف نظر کند.
برنامه‌ای برای سوار کرد فرزندتان به سرویس مدرسه داشته باشید. برای مثال اگر معلم برای بردن کودک به منزل شما مراجعه کند راه‌حل خیلی خوبی است. با این حال، اگر امکان این کار وجود ندارد، مراجعه هر فرد دیگر مثل راننده سرویس به در منزل و تحویل کودک به او می‌تواند کمک‌کننده باشد.
به صورت گام به گام شروع کنید. اگر امتناع فرزندتان از رفتن به مدرسه شدید باشد، ممکن است لازم باشد با انتظارات کم شروع کنید. در این شرایط، اگر فرزندتان به مدرسه برود و حتی مدت زیادی آن جا نماند این امر می‌تواند یک موفقیت باشد. در نهایت، می‌توانید به صورت گام به گام میزان زمانی که کودک باید در مدرسه بماند را افزایش دهید.
اگر نمی‌توانید کودک را وارد کلاس کنید ببینید او مایل است با نظارت در کتابخانه یا لابی مدرسه بنشیند. در این شرایط، حداقل او برای مدرسه رفتن برخاسته و آماده شده است و بازگرداندن او به کلاس از این نقطه بسیار آسان‌تر است.
در نهایت، لازم به ذکر است که هرچه زودتر برای حل مسئله امتناع کودک از رفتن به مدرسه اقدام کنید، احتمال موفقیت شما بیشتر است. متاسفانه هرچقدر کودک بیشتر از مدرسه فاصله بگیرد بازگشت به زندگی روزمره برای او سخت‌تر خواهد شد. پس در بلند مدت سازشکاری با این رفتار ممکن است عواقب بسیاری را برای شما و کودک به همراه داشته باشد.
آیا فرزندانتان شما را عصبی می‌کنند؟ بحث، داد زدن و تنش مداوم می‌تواند برای شما و کودکتان آزاردهنده باشد و به احتمال زیاد هم در رفع مشکلات موثر نیست. موقعیت‌های روزانه مختلفی، از یادآوری کردن به کودک برای عجله در لباس پوشیدن تا دیدن نقاشی او بر روی دیوار، می‌تواند منجر به فریاد زدن شما شود. اما این کار تا به حال چقدر برای شما موثر بوده است و آیا راهکار جایگزین مناسب‌تری برای آن وجود دارد؟ در کتاب تربیت بدون فریاد با پاسخ این سوال آشنا می‌شوید.
درست است که فریاد زدن به صورت موقت، استرس را رفع می‌کند اما وقتی کنترل خود را از دست می‌دهید، ممکن است پس از آن، احساس ناامیدی کنید و متوجه شوید که یک میلیون کیلومتر از والدی که دوست داشتید باشید فاصله گرفته‌اید. خواندن کتاب تربیت بدون فریاد به شما کمک می‌کند که بتوانید خشم خود را بهتر کنترل کنید، به صورت موثرتری رفتار فرزندتان را مدیریت کنید و در نتیجه به آن والدی که می‌خواهید باشید نزدیک‌تر شوید. در ادامه با این کتاب بیشتر آشنا می‌شوید.
کتاب تربیت بدون فریاد به والدین نشان می‌دهد که چگونه حتی در استرس‌آورترین شرایط می‌توانند با فرزندان خود با آرامش رفتار کنند و ارتباط خود را با آن‌ها حفظ کنند. والدینی که بر کنترل احساسات و رفتارهای خود و نه بر کنترل رفتارها و احساسات فرزندشان تمرکز دارند، می‌توانند روابط خانوادگی قوی‌تر و رضایت‌بخش‌تری را ایجاد کنند. چنین روابطی همزمان می‌توانند اضطراب و استرس تربیت کودک را نیز از بین ببرند و عزت نفس او را تقویت کنند. پیشنهاد می‌کنیم که در این مورد مقاله عزت نفس در کودکان را نیز مطالعه کنید.
این کتاب در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های مشاوره‌ای یا خودآموز نیویورک تایمز قرار دارد و تاکنون بیش از ۲۵۰ هزار نسخه از آن چاپ شده است. در این کتاب برای بیان مطالب از روش گام به گام و ساختاریافته استفاده شده است و به همین دلیل لازم است فصول آن به ترتیب خوانده شود. همچنین، برای توضیح ملموس‌تر مطالب از تجارب و داستان‌های واقعی زندگی افراد کمک گرفته شده است. در هریک از این داستان‌ها نشان داده می‌شود که چگونه تربیت بدون فریاد می‌تواند روابط والد- کودک را متحول کند. می‌توانید در این زمینه کتاب والدین موثر، فرزندان موفق را نیز مطالعه کنید.
درباره نویسنده
هال ادوارد رانکل، در سال ۲۰۰۸ مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته خانواده‌درمانی و ازدواج دریافت کرد. او یک روانشناس خانواده و زوج، مربی روابط، سخنران بسیار محبوب و همچنین بنیانگذار و مدیر موسسه زندگی بدون فریاد است. کتاب تربیت بدون فریاد رانکل در همان هفته اول انتشار، در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز قرار گرفت. او ۱۴ سال پیش ازدواج کرده است و اکنون او و همسرش دارای دو فرزند، یک دختر و یک پسر هستند. هال رانکل به عنوان یک پدر و یک همسر، همان مسئله‌ای را در خانه تمرین می‌کند که هزاران خانواده را به انجام آن توصیه کرده است: رویکرد بدون فریاد در روابط.
آقای رانکل، با سابقه چشمگیر علمی و اجتماعی، پیشرفته‌ترین رویکردهای تئوری روابط را در پیش گرفته است و از طریق هزاران ساعت خانواده‌درمانی، مشاوره سازمانی و مربیگری حرفهای در سازمان‌ها، کلیساها، مشاغل خانوادگی و مدارس، رویکرد بدون فریاد را توسعه داده است. وی کارگاه‌ها و گفتگوهای بسیاری را درباره موضوعات مختلف در کنفرانس‌های منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی ارائه داده است که موضوع این کنفرانس‌ها عمدتا با مسائلی مثل پویایی سازمانی، رفتارهای اعتیادی، والدین و ازدواج، مدیریت خشم و ارزیابی سیستم‌های روانشناختی ارتباط داشته‌اند. یکی دیگر از کتاب‌های این نویسنده، کتاب زندگی مشترک بدون فریاد است.
سرفصل‌های کتاب تربیت بدون فریاد
در کتاب تربیت بدون فریاد، قبل از مطرح شدن فصول، نویسنده مقدمه‌ای با عنوان «چگونه این کتاب را مطالعه کنیم» مطرح کرده است و در آن توصیه می‌کند که ترجیحا بخش‌های کتاب به ترتیب خوانده شوند تا بتوانید حداکثر بهره را از کتاب ببرید. پس از آن ۴ بخش و ۱۲ فصل مطرح می‌شوند که در ادامه با بخش‌های کتاب آشنا می‌شوید.
والدین خونسردی شویم که واقعا فرزندانمان نیاز دارند
حفظ خونسردی یعنی ایجاد حریم
حفظ خونسردی یعنی تعیین جایگاه
خود را به تمرین کردن عادت دهید
بخش‌هایی از کتاب
«اگر می‌خواهیم بانفوذ و تاثیرگذار باشیم ابتدا باید خود را تحت کنترل درآوریم. تنها در این صورت است که می‌توانیم پاسخ رفتاری خود را انتخاب کنیم و صرف نظر از رفتار فرزندمان، تصمیم بگیریم چگونه رفتار کنیم. حال اگر بزرگ‌ترین دشمن ما واکنش ما هیجانی است، باید ببینیم منشاء آن کجاست؟ مهم‌تر اینکه درباره آن چه می‌توان کرد؟ اکثر ما هیجانی بدتر از عجز و سردرگمی نمی‌شناسیم. ما می‌توانیم ترس، خستگی، نگرانی یا خشم را تحمل کنیم اما هیچ چیز مانند درماندگی و سردرگمی ما را از پا نمی‌اندازد، مانع ادامه کارمان نمی‌شود و ما را دچار خشم نمی‌کند.» (صفحه ۳۱)
«اگر بخواهیم بزرگسالانی خودگردان تربیت کنیم، ابتدا خود باید فردی خودگردان بشویم، به ویژه در ارتباط با فرزندانمان. رسیدن به این هدف مستلزم ایجاد فضا و حریمی است که آن‌ها بتوانند خود تصمیم بگیرند و ما بتوانیم نگرانی خود را درباره تصمیم آن‌ها کنترل کنیم. این یعنی اصول زندگی را به فرزندانمان بیاموزیم و بعد آن‌ها را آزاد بگذاریم که خود تصمیم بگیرند که آن اصول را به کار بندند یا با آن‌ها مخالفت کنند و با عواقب آن روبرو شوند.» (صفحه ۱۴۲)
«به عنوان یک درمانگر هرگاه بین والد و فرزندی با الگوی ارتباطی بهترین دوست مواجه می‌شوم، پرچم قرمز را هم کنارش می‌بینم. ناگفته نماند که پرچم قرمز صرفا به خاطر آسیبی که این روابط به کودکان وارد می‌کند نیست. درست است که این روابط آسیب زیادی به آن‌ها می‌زند، پیش از من هم در این باره بسیار سخن گفته‌اند اما من پرچم قرمز را به علت آسیبی می‌بینم که به الگوی ارتباطی والد- فرزند وارد می‌شود. والدینی که به روش ارتباطی بهترین دوست متوسل می‌شوند، سعی می‌کنند اعتبار و پذیرشی را که از والدین خود دریافت نکرده‌اند و در حال حاضر هم نمی‌توانند از ارتباط با خود یا بزرگسالان همسال خود دریافت کنند، از طریق فرزندانشان جبران کنند.» (صفحه ۲۸۷)
مطالعه کتاب تربیت بدون فریاد، به نویسندگی هال ادوارد رانکل، به شما کمک می‌کند در فرزندپروری، بدون توسل به روش‌های پرخاشگرانه از جمله فریاد زدن، موفق عمل کنید. این کتاب با مطرح کردن تجاربی واقعی، به صورتی عینی و ملموس مطرح می‌کند که چگونه می‌توانید در عین قاطعیت، رابطه مثبتی با کودک خود ایجاد کنید. بنابراین، اگر در حال حاضر والد هستید یا تصمیم به والد شدن گرفته‌اید، خواندن این کتاب می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد و شما را به والدی که می‌خواهید باشید نزدیک کند.
تجربه شما از بحث و گفتگو در خانه چیست؟ آیا کتاب تربیت بدون فریاد را خوانده‌اید؟ این کتاب تا چه حد به شما کمک کرده است؟ تجارب خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
نوجوانان باهوش، عجیب، ماجراجو و کنجکاو هستند. هرچند آن‌ها اغلب در جامعه مورد سرزنش و شماتت قرار می‌گیرند. جامعه تمایل دارد به جای تمرکز بر ویژگی‌های مثبت نوجوان‌ها بر طبیعت غیرقابل‌پیش‌بینی و بدخلق آن‌ها تمرکز کند. این منفی‌نگری می‌تواند به زندگی شما نفوذ کند و شما را از برقراری رابطه با فرزندتان بترساند. با این حال، اگر طبیعت نوجوان‌ها و نوسانات خلقی نوجوانان را بپذیرید و از ارتباط با آن‌ها نترسید این دوره سنی فرزندتان به دوره‌ای خوشایند برای شما تبدیل خواهد شد.
غیرمعمول نیست که نوجوان یک دقیقه بخندد و لحظه دیگر بی‌حوصله شود. در بیشتر اوقات، این تغییرات سریع و شدید خلقی، بخشی طبیعی از دوره بلوغ است. اما گاهی اوقات نوسانات خلقی در نوجوانان می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری باشد. در ادامه با این موضوع بیشتر آشنا می‌شوید که چه عللی باعث نوسانات خلقی در نوجوانان می‌شود، چگونه می‌توانید با این موضوع کنار بیایید و چه زمانی لازم است از متخصص کمک بگیرید.
علت نوسانات خلقی در نوجوانان تا حد زیادی، زیست‌شناختی است و به تغییرات سریع مغزی و هورمونی آن‌ها برمی‌گردد. از سوی دیگر، هویت‌یابی و عوامل مربوط به سبک زندگی نیز در این مسئله نقش دارند. در ادامه با این دلایل بیشتر آشنا می‌شوید.
تغییرات سریع در مغز نوجوانان
اسکن‌های MRI نشان می‌دهند که مغز نوجوان پس از بلوغ به سرعت تغییر می‌کند. قشر پیش‌پیشانی مغز، قسمتی است که در آن رفتارهای پیچیده‌تر مثل تصمیم‌گیری‌های پیچیده، ابراز شخصیت و هدایت تعاملات اجتماعی فرد تنظیم می‌شود. این قسمت از مغز در نوجوانی کمی تغییر می‌کند. از سوی دیگر، ارتباطات بین سلول‌های مغزی پس از ثبات نسبی در دوران کودکی، دوباره با سرعت با بالا در نوجوانی ادامه پیدا می‌کنند.
همچنین، در نوجوانی، در مناطق خاصی از مغز به نام لوب پیشانی و لوب آهیانه‌ای، ماده سفید بیشتری تشکیل می‌شود. این مناطق مغز با فرآیندهای مختلفی از جمله استدلال، قضاوت و کنترل تکانه‌ها سروکار دارند. اگر تا به حال از رئیس خود عصبانی شده‌اید و توانسته‌اید خشم خود را فرو ببرید و آن را کنترل کنید، لازم است بدانید مغز نوجوان شما به او اجازه این کار را نمی‌دهد. برخی از نوسانات خلقی در نوجوانان به احتمال زیاد با رشد مغز آن‌ها ارتباط دارد. از آنجایی که این تغییرات مغزی باعث خودکنترلی ضعیف در نوجوانان می‌شوند، ممکن است باعث شوند که نوجوان نتواند قبل از بروز هیجان خود در مورد آن فکر کند یا آن را تنظیم کند.
نقش هورمونها در نوسانات خلقی در نوجوانان
هورمونها نقش بسیار مهمی در خلق‌و‌خو دارند. تصور می‌شود که هورمون‌های جنسی (استروژن و تستوسترون) بر روی مغز نوجوان تاثیر می‌گذارند و احتمالا منجر به مشکلات نوسانات خلقی در آن‌ها می‌شوند. هر زنی که سندرم پیش از قاعدگی قابل‌توجه را تجربه کرده باشد، می‌داند که هورمونها چگونه می‌توانند موجب تغییرات خلقی شوند. از سوی دیگر، فقط این هورمونها نیستند که با نوسانات خلقی در نوجوانان مرتبط‌اند. هورمونی که به طور معمول بزرگسالان را آرام می‌کند در واقع باعث ایجاد اضطراب در نوجوانان می‌شود. در موقعیت‌های استرس‌زا، THP (یا آلوپرگنانولون) در بدن ما ترشح می‌شود که این هورمون برای بزرگسالان، اثر آرامش‌بخش دارد اما THP در نوجوانان، نتیجه عکس دارد.
احتمالا متوجه شده‌اید که وقتی نوجوان شما مضطرب است، نوسانات خلقی‌اش بیشتر می‌شود. این امر اگرچه در مورد بزرگسالان نیز صادق است، اما نوجوانان در هنگام تجربه استرس، نسبت به بزرگسالان، بدقلقی و تحریک‌پذیری بیشتری را نشان می‌دهند. وقتی نوجوان به بزرگسالی نزدیک می‌شود این واکنش به هورمون THP تا حدود زیادی ناپدید می‌شود و احتمالا در مواقع پراسترس، نوجوان شما کمتر دچار نوسانات خلقی می‌شود.
هویت‌یابی در نوجوانان
تلاش نوجوانان برای پیدا کردن هویت خود نیز می‌تواند در خلق‌وخوی آن‌ها موثر باشد. به دست آوردن استقلال و داشتن اعتقادات، باورها و اهداف جداگانه از والدین، برای نوجوانان امری سالم است. آن‌ها با شکل‌گیری این استقلال، احتمالا آشفتگی درونی را تجربه خواهند کرد که معمولا آن را به صورت رفتار نمایشی نشان می‌دهند. رشد سالم در نوجوانان باعث می‌شود که آن‌ها از خود بپرسند: «من کیستم؟» به همین دلیل است که آن‌ها ممکن است مراحل جالبی را پشت سر بگذارند. برای مثال، ممکن است یک نوجوان شش ماه سال فقط لباس سیاه بپوشد اما پس از آن، رنگارنگ‌ترین و براق‌ترین لباسی که دارد را بپوشد.
ایجاد استقلال در نوجوانان، باعث می‌شود که آن‌ها احساسات مختلفی را تجربه کنند. آن‌ها ممکن است در هنگام فکر کردن در مورد آینده، احساس غم، ترس و تنهایی را تجربه کنند اما در عین حال، نسبت به استقلال و آزادی‌ای که به دست می‌آورند احساس هیجان داشته باشند. این احساسات شدید می‌تواند منجر به نوسانات خلقی در نوجوانان شود. پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتری، مقاله نیازهای اساسی یک نوجوان را نیز مطالعه کنید.
سبک زندگی نوجوانان
سبک زندگی نیز می‌تواند نقش بسیار مهمی در نوسانات خلقی در نوجوانان داشته باشد. یکی از این عوامل، کیفیت خواب نوجوان است. زمان خواب فقط برای بچه‌های کوچک نیست. نوجوانان نیز به هشت تا نه ساعت خواب شبانه نیاز دارند. مطالعات نشان می‌دهند که کمبود خواب می‌تواند در افسردگی نوجوانان نقش داشته باشد. نوجوانانی که پس از نیمه‌شب به خواب می‌روند ۲۴ درصد بیشتر احتمال دارد که دچار افسردگی شوند و افکار خودکشی را تجربه کنند.
از سوی دیگر، لازم است به رژیم غذایی و تناسب اندام فرزندتان نیز توجه کنید. یک رژیم غذایی سالم می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر خلق‌وخوی نوجوان داشته باشد. مطالعات نشان می‌دهند نوجوانانی که صبحانه می‌خورند خلق و روحیه بهتری دارند و نسبت به افرادی که صبحانه نمی‌خورند هوشیارترند. از سوی دیگر، به این مسئله نیز توجه کنید که آیا نوجوان شما به اندازه کافی فعالیت بدنی دارد؟ ورزش در تقویت روحیه و کاهش استرس نقش به‌سزایی دارد زیرا باعث آزاد شدن مواد شیمیایی خوب بدن از جمله اندورفین می‌شود.
چگونه با نوسانات خلقی در نوجوانان برخورد کنید؟
همانطور که مطرح شد در دوره نوجوانی، ممکن است احساسات فرزندتان شدیدتر و قوی‌تر شود و خلق‌وخوی او ممکن است بیشتر و سریع‌تر تغییر کند. این مسئله می‌تواند برقراری ارتباط با نوجوان و فرزندپروری در این دوره را بسیار دشوار کند. با این حال، راهکارهایی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید نوسانات خلقی در نوجوانان را مدیریت کنید. در ادامه با این راهکارها آشنا می‌شوید.
در مورد رشد هیجانی نوجوانان مطالعه کنید و این اطلاعات را به فرزندتان نیز بیاموزید
شروع بلوغ بدین معنی است که نوجوان لازم است با تغییرات هورمونی بسیار زیادی کنار بیاید. بدن او از لحاظ جسمی در حال رشد است. اما مغز او از اواسط تا اواخر دهه بیست بالغ نیست. بنابراین، نوجوان علاوه بر اینکه نیاز دارد با تغییرات جسمی خود کنار بیاید، لازم است با تغییرات سریع عاطفی نیز مقابله کند. بنابراین، تعجبی ندارد که نوسانات خلقی در نوجوانان مشاهده شود. فرزندتان لازم است بداند که در نوجوانی تغییرات طبیعی‌ای در ذهن و بدنش اتفاق می‌افتند و این تغییرات غیرقابل پیش‌بینی هستند.
از سوی دیگر، نوجوان‌ها در جامعه اغلب به صورت ناعادلانه‌ای مورد تمسخر و تحقیر قرار می‌گیرند، اما این مسئله‌ای نادرست است. آن‌ها در حال پشت سر گذاشتن مرحله مهمی از زندگی خود هستند و بیشتر والدین نیز نمی‌دانند که فرزندان نوجوانشان در حال تجربه چه تحولاتی هستند. بنابراین، مهم است به نوجوان خود کمک کنید که درک کند این نوسانات و تغییرات خلقی تقصیر او نیست. در این صورت، او بهتر می‌تواند با تغییرات هیجانی خود کنار بیاید. مطالعه کتاب روانشناسی نوجوان نیز می‌تواند در این زمینه برای شما مفید باشد.
عقب‌نشینی کنید و اجازه دهید نوسانات خلقی تمام شود
عقب‌نشینی اغلب چالش‌برانگیزترین و دشوارترین کاری است که لازم است والدین انجام دهند. این غریزه ماست که می‌خواهیم به سرعت مسئله فرزندمان را حل کنیم و او را از احساس بدی که تجربه می‌کند نجات دهیم. با این حال، بهترین کار در برخورد با نوسانات خلقی در نوجوانان این است که عقب بایستید و اجازه دهید فرزندتان خودش مسائل را مدیریت کند. وقتی به فرزند خود فضا می‌دهید به او نشان می‌دهید که معتقدید او می‌تواند انتخاب‌های مناسبی داشته باشد و به قضاوت او اعتماد دارید. گاهی اوقات، نوجوانان تنها نیازی که دارند این است که کمی تنها باشند و بتوانند فکر کنند.
برای تقویت روحیه نوجوان، او را به خوردن غذاهای سالم تشویق کنید
گاهی اوقات، تغییرات در مغز نوجوان، تنها دلیل جسمی نوسانات خلقی او نیست. سلامت ضعیف روده نیز می‌تواند باعث بدخلقی در نوجوانان شود. به همین دلیل، انتخاب‌های غذایی سالم به فرزندتان کمک می‌کند که شادتر و سالم‌تر باشد. مغز انسان به سراسر بدن پیام می‌فرستد و محققات بر این باورند که روده نیز ممکن است پیام‌هایی را به مغز ارسال کند. مطالعات نشان می‌دهند که تعادل باکتری‌ها در میکروبیوم روده ممکن است بر احساسات و نحوه پردازش اطلاعات توسط مغز تاثیر بگذارد. به همین دلیل مهم است که به فرزندتان کمک کنید رژیم غذایی سالمی داشته باشد.
در ادامه به چند نکته در مورد تغذیه سالم که لازم است آن‌ها را به فرزندتان بیاموزید اشاره کرده‌ایم.
خوردن غذاهای کامل و اجتناب از مصرف غذاهای بسته‌بندی‌شده یا فراوری‌شده
افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه و همچنین مصرف میوه‌های یخ‌زده و فاقد مواد افزودنی قندی
مصرف کافی فیبر و غلات و حبوبات
مصرف غذاهای غنی از پروبیوتیک
مصرف مواد غذایی تخمیرشده مثل کفیر، کلم ترش یا کیمچی
مصرف متعادل غذاهای دریایی و مرغ‌های بدون چربی و همچنین کاهش مصرف گوشت قرمز در هفته
آرام باشید و مثل سابق رفتار کنید
والدین جو و چگونگی فضای خانه را تعیین می‌کنند. اگر شما بدخلقی کنید یا وقتی می‌خواهید دیگران به حرفتان گوش دهند فریاد بزنید، حال و هوایی منفی را در بقیه اعضای خانواده ایجاد می‌کنید. اگر آرام و مراقب رفتار خود باشید می‌توانید فضای مثبتی را در خانه ایجاد کنید و بقیه اعضای خانواده نیز از شما پیروی خواهند کرد. هنگامی که فرزندتان نوسانات خلقی را تجربه می‌کند، شما با آرامش داشتن و مهربان و صبور بودن می‌توانید به او مهارت‌های کنار آمدن با تغییرات خلقی را بیاموزید.
وقتی فرزند نوجوانتان، به‌هم می‌ریزد بهترین روش دفاعی شما، حفظ آرامش است. اما اگر شما نیز سخت‌گیری و بدخلقی کنید، فرزندتان لجبازی خواهد کرد. بنابراین، هر زمان که فرزندتان به‌هم ریخت می‌توانید به خود بگویید: «این هم خواهد گذشت.» با این روش، شما به جای اینکه عصبانیت خود را نشان دهید به خودتان جملات مثبتی می‌گویید و در نتیجه، از طوفان به راحتی خواهید گذشت. اگر بتوانید آرامش خود را حفظ کنید و به یاد داشته باشید که این نوسانات خلقی به زودی از بین می‌رود می‌توانید فضای مثبت و آرامی را در خانه ایجاد کنید. پیشنهاد می‌کنیم در این مورد مقاله دلایل پرخاشگری در نوجوانان را نیز مطالعه کنید.
در کنار نوجوانتان باشید
یکی از بهترین هدایایی که می‌توانید به فرزندتان بدهید این است که در لحظه و در کنار او حضور داشته باشید. اغلب، به نظر می‌رسد که نوجوانان تمایلی به صحبت با ما در مورد روزی که داشته‌اند ندارند. آن‌ها ممکن است در مقابل سوالات ما غر بزنند یا آن‌ها را نادیده بگیرند. با این حال، وقتی در کنار فرزندتان حضور داشته باشید او متوجه می‌شود که می‌تواند برای دریافت حمایت، بر روی شما حساب کند. خیلی خوب خواهد بود اگر نوجوانان وقتی به خانه می‌آیند با ما صحبت کنند اما این مسئله کمتر اتفاق می‌افتد.
برای اینکه فرزند نوجوان خود را به حرف زدن تشویق کنید، وقتی او در کنار شما می‌نشیند گوشی خود را کنار بگذارید و با او تماس چشمی برقرار کنید. به سمت او بروید، او را در آغوش بگیرید و از او بپرسید قبل از خوردن شام، آیا به چیزی نیاز دارد یا خیر. قبل از اینکه فرزندتان به مدرسه می‌رود اطمینان حاصل کنید که به او روز خوش می‌گویید و همچنین به او یادآوری کنید که بعد از مدرسه او را می‌بینید. وقتی مرتبا در کنار فرزندتان حضور داشته باشید او درنهایت، متوجه می‌شود که می‌تواند بر روی شما حساب کند.
چه زمانی، نوسانات خلقی در نوجوانان نگران‌کننده است؟
اگر کج‌خلقی نوجوانتان زیاد دوام نیاورد احتمالا نوسانات خلقی او مسئله‌ای طبیعی است. بنابراین، اگر فرزندتان شب بدی را سپری کند و تحریک‌پذیر باشد اما در بیشتر روزهای هفته خوش خلق‌باشد ممکن است این حالت بد در او موقتی باشد. با این حال، در برخی مواقع، نوسانات خلقی در نوجوانان می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر در آن‌ها باشد. اگر فرزند شما به دلیل نوسانات خلقی شدید، نتواند دوستانش را حفظ کند یا نتواند یک روز مدرسه را بدون فریاد زدن بر سر دیگران، پشت سر بگذارد، ممکن است احتمال مشکلات روانشناختی وجود داشته باشد.
افسردگی، اختلال دوقطبی و مشکلات اضطرابی، برخی از مشکلات روانشناختی هستند که معمولا در دوره بلوغ بروز پیدا می‌کنند. افسردگی و سایر اختلالات روانشناسی، علائم دیگری غیر از آزاردهنده بودن و بدخلقی دارند. به عنوان مثال، افسردگی نوجوان می‌تواند با کاهش وزن یا افزایش وزن، اختلالات خواب، کناره‌گیری از دوستان و خانواده یا صحبت در مورد خودکشی همراه باشد. این مشکلات در بسیاری از موارد قابل‌درمان هستند. بنابراین، مهم است که در صورت جدی بودن مسئله از روانشناس کمک بگیرید و در مورد نگرانی‌های خود با او صحبت کنید.
درنهایت، همانطور که مطرح شد نوسانات خلقی در نوجوانان اغلب مربوط به مسائل زیست‌شناختی است. اما استقلال‌طلبی نوجوانان و سبک زندگی آن‌ها نیز در این مسئله نقش دارند. اگرچه کنار آمدن با بدخلقی‌های نوجوان می‌تواند دشوار باشد اما شما با مهربان بودن و درک فرزندتان می‌توانید به او در آرام شدن کمک کنید. همچنین، اگر احساس می‌کنید نوسانات خلقی فرزندتان بیش از اندازه است یا به عملکرد او آسیب می‌رساند ضروری است در این مورد با یک روانشناس مشورت کنید.
سوالات پرتکرار
علت نوسانات خلقی در فرزند نوجوان من چیست؟
نوسانات خلقی در نوجوانی، مسئله‌ای طبیعی است که علت آن به تغییرات سریع مغز، نقش هورمونها، هویت‌یابی نوجوان و سبک زندگی او برمی‌گردد.
چگونه با نوسانات خلقی در فرزند نوجوانم برخورد کنم؟
مهم است که در مورد رشد هیجانی نوجوانان مطالعه کنید و از سوی دیگر، در هنگام مشاهده نوسانات خلقی در فرزندتان به او فضا دهید تا آرام شود. همچنین تشویق نوجوان به سبک زندگی سالم و حضور داشتن در کنار او اهمیت زیادی در این زمینه دارد.
چه زمانی نوسانات خلقی در نوجوان نگران‌کننده است؟
اگر این نوسانات خلقی دائمی باشد و به عملکرد فرزندتان آسیب برساند این مسئله می‌تواند نگران‌کننده باشد. همچنین لازم است مراقب نشانه‌های افسردگی در نوجوان خود باشید.
نکات کلیدی
مهم است به نوجوان خود کمک کنید که درک کند این نوسانات و تغییرات خلقی تقصیر او نیست.
بهترین کار در برخورد با نوسانات خلقی در نوجوانان این است که عقب بایستید و اجازه دهید فرزندتان خودش مسائل را مدیریت کند.
هنگامی که فرزندتان نوسانات خلقی را تجربه می‌کند شما با آرامش داشت و مهربان و صبور بودن می‌توانید به او مهارت‌های کنار آمدن با تغییرات خلقی را بیاموزید.
وقتی مرتبا در کنار فرزندتان حضور داشته باشید او درنهایت، متوجه می‌شود که می‌تواند بر روی شما حساب کند.
اگر فرزند شما به دلیل نوسانات خلقی شدید، نتواند دوستانش را حفظ کند یا نتواند یک روز مدرسه را بدون فریاد زدن بر سر دیگران، پشت سر بگذارد ممکن است احتمال مشکلات روانشناختی وجود داشته باشد.
اگر شما هم نظر یا تجربه‌ای در زمینه نوسانات خلقی در نوجوانان و نحوه برخورد با این مسئله دارید، آن را با ما و خوانندگان کارپازل به اشتراک بگذارید.
آخرین دیدگاه‌ها