چگونه می‌توان حس همدلی را در کودک پرورش داد؟ بازی یک نیاز ضروری برای توسعه مهارت‌های مختلف در کودک مانند، پرورش خلاقیت، تمرکز و همدلی است. بازی‌هایی برای آموزش همدلی به کودکان را انتخاب کنید که این نیازها را پوشش دهد.
همدلی چیست و چرا باید آن را به کودکان آموزش دهیم؟
همدلی یکی از مهم‌ترین مهارت‌های اجتماعی است، مهارتی آموختنی و قابل پرورش است. درک تفاوت میان احساسات و دیدگاه‌های بین انسان‌ها است که باید به فرد از کودکی آموخته شود. چرا که، جهان امروز به شهروندانی نیاز دارد که دلسوز باشند، مهر را در دل جامعه بکارند و آن را پرورش دهند.
همدلی همراه با رشد انسان از کودکی تا بزرگسالی رشد می‌کند. در هر مرحله از زندگی برای تداوم یک رابطه، از رابطه کاری گرفته تا دوستی و خانواده همواره همراه انسان است. بنابرین، کلید موفقیت در هر رابطه‌ای است.
بازی‌هایی برای آموزش همدلی به کودکان
پرورش همدلی از سنین خردسالی شروع می‌شود. کودک از طریق بازی و تجربه با پیرامون خود بیشتر آشنا می‌شود. به کمک بازی و تخیل می‌تواند بر ترس‌هایش غلبه کند و پا را فراتر گذاشته و از منطقه امن خود خارج شود. بنابراین، انتخاب بازی‌هایی برای آموزش همدلی به کودکان یکی از بهترین روش‌ها برای نهادینه کردن همدلی در او است. آکادمی اطفال آمریکا بازی را اینگونه تعریف می‌کند:
بازی کردن سلامت فیزیکی، اجتماعی و احساسی کودک و نوجوان را بهبود می‌بخشد. مرحله شناخت که از طریق فکر کردن، تجربه کردن و احساس کردن به‌دست می‌آید را برای او آسان‌تر می‌کند. بازی همچنین فرصتی است برای والدین تا بتوانند وقت بیشتری را با فرزندانشان بگذرانند.
۱. تشخیص دادن و تقلید احساسات، بازی‌هایی برای آموزش همدلی به کودکان
لیستی از احساسات مختلف چون لبخند زدن، غمگین بودن و خندیدن را تهیه کنید. با فرزندتان این احساسات را در قالب یک نقش تمرین کنید.
• نقش فردی غمگین را بازی کنید و از او بخواهید که حدس بزند چه احساسی را نمایش می‌دهید.
• افراد خانواده را دور هم جمع کنید.هرکدام از افراد خانواده حالت‌های خشم، شادی و غم را بازی کنند. سپس، از کودک بخواهید که حالت شاد را از بین سایر نقش‌ها تشخیص بدهد.
• این بار اجازه دهید کودک نقش بازی کند و شما فردی باشید که قرار است حالت‌های مختلف احساسی را حدس بزند.
• موقعیت‌های احساسی مختلفی را برای کودک شرح دهید و از او بخواهید این سناریوها را بازی کند. به‌طور مثال، ۱.فرض کند که کسی را دیده است و می‌خواهد او را در آغوش بگیرد اما آن فرد که متوجه حضور او نشده است و می‌خواهد محیط را ترک کند. ۲.برنده جایزه‌ای شده است که انتظارش را نداشته است. ۳.ماهی قرمز کوچکش مرده است. ۴. حس دیدن خودش در تلویزیون. ۵. چیزی در دندان‌هایش، بعد از خوردن صبحانه گیر کرده است و دوستانش سعی می‌کنند این موضوع رابه او اطلاع دهند.
۲. نقش بازی کردن
از ۳ سالگی به بعد، پذیرفتن نقش اعضای خانواده یا حتی نقش حیوان خانگی یکی از بازی‌های محبوب کودکان است. از این فرصت استفاده کنید و در خلال بازی مسئولیت‌هایی را به نقش اضافه کنید. این کار باعث می‌شود کودک در آن شرایط قرار بگیرد و حس همدلی و مسئولیت‌پذیری را نیز تجربه کند. بازی‌هایی برای آموزش همدلی به کودکان مفید است که کودک بتواند در شرایط واقعی قرار بگیرد. یعنی بتواند وقایع را از دیدگاه افراد دیگر ببیند و مسائل را درک کند.
به‌طور مثال، در ابتدا به کودک اجازه دهید بازی را مدیریت کند؛ اما از او بپرسید، «من چه نقشی را بازی کنم؟» یا «دوست داری نقش خواهر کوچک را بازی کنی؟». سپس، «شما نقش یک کودک گریان را بازی کنید و از او بخواهید تا شما را آرام کند». صبور باشید تا بتواند نقش را درک کند و گام بعدی را در اجرای آن نقش بردارد.
۳. عروسک بازی، بازی‌هایی برای آموزش همدلی به کودکان
کودکان معمولا علاقه زیادی به عروسک بازی دارند. شما نیز یک عروسک انتخاب کنید. از فرزندانتان اجازه بگیرید و اگر اجازه داد، وارد بازی آن‌ها شوید. سعی کنید طبیعی بازی کنید و در خلال بازی مسائلی را مطرح کنید که کودک را به چالش بکشد. به‌خاطر داشته باشید که بازی را تحت کنترل نگیرید، رسمی رفتار نکنید و بچه‌ها را نصیحت نکنید. تمامی این نکات باید در قالب نقش به کودک آموزش داده شود.
به‌طور مثال، وانمود کنید که توپ عروسک شما گم شده است. به عروسک‌های دیگر بگویید «امروز ناراحت هستید چون، هیچ‌کس نمی‌خواهد به او کمک کند تا توپی که گم کرده است را پیدا کند.» سپس، منتظر بمانید و عکس‌العمل آن‌ها را در کمک کردن به خودتان ببینید.
۴. معرفی رفتارهای ضد همدلی
معرفی رفتارهای ضد همدلی به کودکان کمک می‌کند تا از تکرار آن‌ها در آینده بپرهیزند. بعد از معرفی این رفتارها از کودک بخواهید داستانی را از این رفتارها در ذهنش بسازد. از سایر فرزندان بخواهید که در مورد این رفتار صحبت کنند. حتی احساس‌شان را از رفتارهای ضد همدلی پیش آمده با شما به‌اشتراک بگذارند. این رفتارها به شرح زیر هستند.
حل کردن مشکلات
«من این مشکل را حل می‌کنم»، «اگر ناراحتی، من با او صحبت می‌کنم». به کودک بگویید که حل کردن مشکلات دیگران کار پسندیده‌ای است؛ اما اگر در زمان خودش انجام نشود به فرد آسیب می‌رساند. حل کردن مشکل او باعث می‌شود که فکر کند که احساسش نادیده گرفته شده است و به اعتمادبه‌نفسش آسیب بزند. هنگامی که فردی غمگین است، بهترین کار احساس همدردی، همدلی و صحبت کردن با او در مورد مشکلی است که پیش آمده است.
نصیحت کردن، بازی‌هایی برای آموزش همدلی به کودکان
«اگر من جای تو بودم..»، «چرا این کار را انجام نمی‌دهی یا…». به کودک بیاموزید که نصحیت کردن فرد آسیب دیده و غمگین کار بیهوده ای است. تنها کافی است با فرد غمگین همدلی کند و به درد و دل او گوش کند. به او فرصت دهد و تا زمانی که فرد برای رفع مشکل‌هایش به سراغ او نیامده هیچ اقدامی نکند.
نادیده گرفتن احساسات، بازی‌هایی برای آموزش همدلی به کودکان
«مشکل تو آنچنان مشکل بزرگی نیست…»، «نباید اینطوری احساس کنی.. »، «این موضوع مهمی نیست که به‌خاطر او ناراحت باشی..». این جملات برای فرد این حس را تداعی می‌کند که احساسی که دارد یک حس نادرست است.
به کودک اینگونه بیاموزید که احساسات را نمی‌توان به «خوب» یا «بد» دسته‌بندی کرد. احساسات وجود دارند و نباید فرد را برای آن محکوم کرد.
سخنان طعنه‌آمیز
نمونه جملات نادرست: «وااای! به ته خط رسیدی..»، «اوه! چه حادثه تلخی…»، «وای وای! چه خجالت آور…». سخنان طعنه‌آمیز باعث می‌شود فرد غمگین دچار سردرگمی شود و بیشتر رنج بکشد.
۵.بازی‌های رومیزی، بازی‌هایی برای آموزش همدلی به کودکان
بازی‌های رومیزی مانند «حدس بزنید من چه احساسی دارم؟» را برای بازی انتخاب کنید. این بازی هم فضایی شاد و مفرح را برای کل خانواده به‌همراه می‌آورد و هم همدلی را به کودک می‌آموزد. اینکه کودک بتوانند حدس بزنند که چرا یک فرد احساسی چون درد را تجربه می‌کند، تجربیاتش را در همدلی افزایش می‌دهد.
متد ارف محبوب‌ترین روش آموزش موسیقی به کودکان است. کودکان صبر کمی برای یادگیری تئوری موسیقی و درک مفاهیم پیچیده دارند. در نتیجه روش ارف، موسیقی را از طریق تجربه، بازی و رقص به کودکان آموزش می‌دهد و به آن‌ها در یادگیری اصول موسیقی کمک می‌کند.
روش ارف به مدرسان آزادی بسیاری می‌دهد که کلاس‌های خود را بر اساس نیازهای هنرجو و تعداد شرکت کنندگان برنامه‌ریزی کنند. این روش همچنین با فرهنگ‌ها و شرایط اقتصادی مختلف سازگار است. در نتیجه در سرتاسر جهان، بسیاری از اساتید برجسته از متد ارف برای آموزش موسیقی به کودکان استفاده می‌کنند.
متد ارف چیست؟
متد ارف که توسط کارل ارف، موسیقیدان آلمانی در دهه ۱۹۲۰ به دنیا معرفی شد، رویکردی مبتکرانه و قابل فهم دارد. مفاهیم موسیقی از طریق رقص، بازیگری، آواز خواندن، نواختن سازهای کوبه‌ای و بداهه‌خوانی به کودک آموزش داده می‌شود. هدف او از ابداع این روش این بود که با درگیرکردن بدن، حواس و ذهن کودک، محیطی بسیار مناسب برای آموزش به وجود بیاورد.
اغلب اوقات معلم‌ها، کودک را با نحوه خواندن نت به‌همراه مفاهیم پایه موسیقی مانند، ترکیب، ریتم، هارمونی و ملودی آشنا می‌کنند. اما در روش ارف این مفاهیم به روش سنتی آموزش داده نمی‌شود. بلکه، کودک مفاهیم موسیقی را از طریق تجربه کردن می‌آموزد. کارل ارف باور داشت که کودکان مفاهیم را از طریق اجرا و نواختن ساز بهتر یاد می‌گیرند.
در حالت کلی روش ارف شامل نکات زیر است:
از ریتم و حرکت به‌عنوان دو عنصر اصلی آموزش استفاده می‌شود
تمام عناصر بازی را در یادگیری می‌گنجاند
از رقص، آواز، نمایش، حرکت و شعرخوانی استفاده می‌شود
معلم‌ها در انتخاب برنامه درسی آزاد هستند و می‌توانند آن را مطابق با خواست خود تعیین کنند
از سازهای کوبه‌ای مانند، زیلوفون، متالوفون و کوبل استفاده می‌شود
فواید استفاده از متد ارف چیست؟
مزایای این روش در انطباق‌پذیری و درگیر کردن حواس کودک است. حواسی که گودکین، از موسسان روش ارف، آن را کنجکاوی بی‌وقفه و تخیل افسار گسیخته می‌نامد. از دیگر مزایای این روش می‌توان به نکات زیر اشاره کرد.
بچه‌ها در هر سنی می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند. چرا که روشی جالب و سرگرم کننده است
کودکان را به حضور فعال تشویق می‌کند
اصول موسیقی از روش‌های تجربی به کودک آموزش داده می‌شوند
مربیان مجرب بسیاری آن را تدریس می‌کنند
بچه‌ها در تمام مدت در حال شنیدن و نواختن هستند. به همین دلیل دائما با ساز، ملودی، ریتم، هارمونی و نت سر و کار دارند.
روش‌های آموزش متد ارف
روش‌های بسیاری در نحوه آموزش متد ارف وجود دارد. اما، چگونه می‌توان از بین آن‌ها روش مناسب را انتخاب کرد؟
بعضی با ترکیب روش‌های مختلف آموزش موسیقی، موسیقی را بهتر یادمی‌گیرند. برخی دیگر تنها با انتخاب روش‌های سنتی بهتر می‌آموزند. هیچ یک از آن‌ها راه را اشتباه نمی‌روند. در واقع، روش اشتباهی در آموزش موسیقی وجود ندارد. انتخاب روش مناسب به خود فرد و نحوه یادگیری او بستگی دارد.
برای آشنایی با روش‌های دیگر آموزش موسیقی می‌توانید به مقاله روش‌های آموزش موسیقی به کودکان مراجعه کنید. در ادامه روش‌های یادگیری در متد ارف را بررسی می‌کنیم.
۱. گفتن
متد ارف ترکیبی از آواز، صحبت کردن، حرکت و ساز است. هنگامی که آموزش از طریق شعر و داستان و گفتار انجام شود، کودک با شعر آشنا می‌شود. شعر را تکرار می‌کند. مفهوم آن را درک می‌کند و متناسب با مفهوم شعر حرکاتی موزون به نمایش می‌گذارد. برای ایجاد موسیقی از ابزار متناسب با شعر استفاده می‌کند.
۲. آواز خواندن
هنگامی که می‌خواهید آواز خواندن را به کودک بیاموزید، ابتدا اجازه دهید او به‌خوبی به آهنگ گوش کند. چه آهنگ را خودتان اجرا کنید، چه آن را پخش کنید فرقی ندارد. سپس از کودک بخواهید خط‌به‌خط آهنگ را بعد از شما بخواند.
ابتدا می‌توانید به‌جای سلفژ از آهنگی ملودیک استفاده کنید. هنگامی که کودک توانست به جو کلاس خو بگیرد، حرکت یا ساز را به ادامه کار اضافه کنید. اگر آهنگ‌ها کوتاه باشند، کودک به‌سرعت آن را یاد می‌گیرد.
۳. رقص
کودکان به رقصیدن و حرکات موزون علاقه دارند. در متد ارف رقصیدن از طریق موسیقی فولک و حرکات موزون به کودک آموزش داده می‌شود. حرکات موزون باید بخش اصلی تدریس موسیقی به کودکان در مقطع ابتدایی باشد.
۴. نواختن ساز
هنگامی که از روش ارف صحبت به‌میان می‌آید، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد سازهای درامز و زیلوفون هستند. ساز در متد ارف نقش بسزایی در آموزش موسیقی به کودک دارد. اگر کودک به ساز خاصی دسترسی نداشته باشد، می‌تواند از بدن خود به‌عنوان ابزار موسیقی کوبه‌ای استفاده کند. با این روش هم می‌تواند به کمک بدنش برقصد و هم می‌تواند به کمک آن ساز بزند.
نحوه برگزاری کلاس ارف
کلاس به‌نحوی اداره می‌شود که تمام کودکان به بداهه‌خوانی، ساخت موسیقی و استفاده از سازهای کوبه‌ای مشغول شوند. هدف این است که بدون نگرانی در مورد یادگیری تئوری موسیقی کودک بتواند عملا بنوازد. البته، با رشد کودک نوع تدریس نیز پیشرفته‌تر می‌شود. هرچند اساس آن که بر مبنای تجربه کردن و یادگیری تفننی است، همچنان حفظ می‌شود.
اگرچه بسیاری از مدرسین متد ارف هنگام تدریس از کتاب‌هایی به‌عنوان الگو استفاده می‌کنند. اما، برنامه درسی خاصی برای این روش وجود ندارد. اغلب مدرسین با توجه به شرایط سنی بچه‌ها و تعداد آن‌ها تصمیم می‌گیرند که چه روشی را اتخاذ کنند.
به‌طور مثال، ممکن است یک مدرس شعر یا داستانی را انتخاب کند. آن را در کلاس بخواند. درحالی‌که خودش ریتمی ساده و متناسب با شعر اجرا می‌کند؛ از کودکان بخواهد آن قطعه شعر را باهم بخوانند. یا از دانش‌آموزان بخواهد با کمک ابزار موسیقی که در دست دارند شخصیت یا یک کلمه از شعر یا داستان را اجرا کنند.
هنگامی که معلم شعر را دوباره خواند، بچه‌ها با نواختن ساز جلوه صوتی به شعر می‌دهند. بعد از اینکه درس کمی جلوتر رفت، بچه‌ها می‌توانند علاوه بر ابزار موسیقی ارف ابزار دیگری را نیز اضافه کنند. بعضی از دانش‌آموزان مسئولیت نواختن را برعهده می‌گیرند، در حالی که بعضی دیگر شعر را هم‌خوانی می‌کنند. در نهایت، تبدیل به ارکستری می‌شوند که معلم در آن بیشتر نقش رهبر ارکستر را ایفا می‌کند و دانش‌آموزانش را هدایت می‌کند.
چه نوع سازهایی در متد ارف استفاده می‌شوند؟
متد ارف اغلب بر پایه آهنگ‌های سنتی محلی یا فولک و آهنگ‌هایی که کودکان خودشان می‌سازند استوار است. بنابراین، خانواده سازهای کوبه‌ای در این روش بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سازها شامل طبل، زنگوله، زیلوفون، بلز و سازهای دیگر هستند.
در این روش ساز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چرا که تولید صدا و نحوه استفاده از ساز با استفاده از آلات موسیقی به کودک آموزش داده می‌شود.
افراد موفق الزاما هوش بالاتر یا توانایی‌های بیشتری در مقایسه با یک فرد عادی ندارند. بلکه، این طرز فکر و رفتار آن‌ها است که آن‌ها را متمایز می‌کند. در ادامه به ابعادی از طرز فکر افراد موفق می‌پردازیم که آن‌ها را در مسیر موفقیت یاری می‌کنند.
۱. ارزش زمان را می‌دانند
هر روز ۱۴۴۰ ثانیه دارد و افراد موفق به‌خوبی به آن واقفند. آن‌ها از این زمان به‌درستی استفاده می‌کنند. در صدم ثانیه تصمیم می‌گیرند و زمان خود را تنها به چیزهای باارزش اختصاص می‌دهند.
مارک زاکربرگ هر روز همان تی‌شرت خاکستری را برای سال‌ها می‌پوشید. تاجایی که این تی‌شرت خاکستری مانند برند زوکربرک و یک ویژگی مختص او بود. هرچند بعضی افراد نیست این تی‌شرت را زمینه‌ی شوخی و گاهی تمسخر قرار می‌دادند. اما هدف این بود که زمان خود را برای انتخاب لباس هدر ندهد.
۲. به کار تیمی اهمیت می‌دهند
مایکل جردن تنها به‌دلیل بازی خاصی که داشت ستاره نبود. بلکه، اهمیت به کار تیمی چیزی است که او را تبدیل به یک افسانه کرده است. فیل جکسون ، مربی پیشین مایک جردن معتقد است که:
نقطه قوت یک تیم تک تک اعضای آن هستند و نقطه قوت هر عضو کل تیم است.
طرز فکر افراد موفق در انتخاب کارمندان یا افراد گروهی که با آن کار می‌کنند، تنها به ویژگی‌های فردی آن‌ها بستگی ندارد. بلکه آن‌ها به‌دنبال افرادی هستند که توانایی کار گروهی را دارند. داشتن یک گروه کاری قوی باعث می‌شود ۱۰ برابر بیشتر تلاش کنند و روزبه‌روز پیشرفت کنند.
اگر می‌خواهید به یک برنامه‌نویس قوی تبدیل شوید عضو جامعه برنامه‌نویسان شوید و با آن‌ها تبادل نظر کنید. اگر می‌خواهید به یک فریلنسر در رشته خود تبدیل شوید باید با فریلنسرهای حرفه‌ای در ارتباط باشید.
۳. بی‌وقفه می‌آموزند
افراد موفق وقت خود را به خواندن کتاب، شرکت در کلاس‌ها و وبینارهای ارزشمند و شرکت در کارگاه‌ها اختصاص می‌دهند. اگر افراد بزرگی چون بیل گیتس، اپرا وینفری و ورن بافت با وجود این همه دغدغه وقت کافی برای خواندن و آموختن پیدا می‌کنند، شما هم می‌توانید این زمان را پیدا کنید و با مطالعه، دانش خود را گسترش دهید. اگر در طول روز وقت کافی ندارید، قبل از خواب کتاب بخوانید. هنگامی که در مسیر رسیدن به خانه قرار دارید یا هنگام ورزش کردن می‌توانید به کتاب‌های صوتی یا پادکست‌ها گوش کنید.
اگرچه که امروز می‌توانم با دانشمندان دیدار کنم، از مکان‌های جالب بازدید کنم و بسیاری از وبینارهای آنلاین را تماشا کنم. اما کتاب خواندن هنوز اصلی‌ترین راه من برای آموختن است. از این طریق هم مطالب جدید را یادمی‌گیرم و هم میزان یافته‌های خود را آزمایش می‌کنم. کتاب خواندن روشی است که از کودکی تاکنون همراه من بوده است.
حاضرم تمام تکنولوژیم را برای یک گفتگوی بعدازظهر با سقراط از دست بدهم.
۴.هوش هیجانی خودشان را تقویت می‌کنند
هوش هیجانی توانایی درک و شناخت احساسات خود و دیگران است. هوش هیجانی به توانایی حل مسئله و الهام بخشیدن به دیگران کمک می‌کند و به کمک راه‌های زیر قابل پرورش است.
کمال‌گرا نباشید.
بدانید که چگونه بین کار و زندگی تعادل برقرار کنید.
از تغییرات با قلبی باز استقبال کنید.
هرآنچه حواستان را پرت می‌کند را حذف کنید.
همدلی کنید.
نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید.
خودتان برای خودتان انگیزه‌بخش باشید.
مثبت نگر باشید.
محدودیت‌هایی را برای خودتان تعیین کنید.
۵.خوش‌بین اما واقع‌گرا هستند
مثبت‌اندیشی عاملی مهم و حیاتی در تعیین هدف است. افراد موفق در عین مثبت‌اندیشی هرگز اهدافشان را دست کم نمی‌گیرند. تحقیقات نشان داده‌اند که افراد خوش‌بین واقع‌گرا افراد شادی هستند. بهتر می‌توانند زندگی و احساساتشان را نسبت به افراد خوش‌بین غیر واقع‌گرا مدیریت کنند.
سوفیا چو، محقق روانشناسی سازمانی دانشگاه ملی تایوان می‌گوید:
طرز فکر افراد موفق اینگونه است. هر زمان با مشکلی مواجه می‌شوند، به سادگی تسلیم نمی‌شوند. بلکه، خلاق هستند و نقشه شماره ۲ و ۳ را برای خودشان تعیین می‌کنند.
۶. به اهداف خود پایبند هستند
انسان‌ها ذاتا موجوداتی هستند که در طول زمان تغییر می‌کنند. به همین دلیل است که نمی‌توانید خیلی به خودِ آینده‌تان اعتماد کنید که رویای امروزتان را برآورده کند. در آینده همه‌ی ما تغییراتی در نوع نگاه‌مان به زندگی ایجاد می‌کنیم که ممکن است در آرزوها و هدف‌هایمان تتاثیر گذار باشند.
طرز فکر افراد موفق در زمینه برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری به‌گونه‌ای است که همه جوانب کار را می‌سنجند. یعنی قبل از تصمیم‌گیری به موانع احتمالی و چالش‌های مسیرشان فکر می‌کنند. سعی می‌کنند راهی برای رفع آن مشکل بیابند. داشتن یک برنامه ثابت و پایبند بودن به آن به شما کمک می‌کند تا موفق شوید.
۷. به سلامت خود اهمیت می‌دهند
جسم و ذهن سالم سنگ بنای موفقیت است. ورزش منظم و رژیم غذایی سالم استرس را کاهش می‌دهد، ذهن را آرام می‌کند. کیفیت خواب را افزایش می‌دهد. سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و وضعیت روان فرد را بهبود می‌بخشد. افراد موفق ورزش می‌کنند. رژیم سالم می‌گیرند و مدیتیشن می‌کنند. اپرا وینفری می‌گوید:
مدیتیشن خواب را تنظیم می‌کند. ارتباط با اعضای خانواده، دوستان و همکاران را بهبود می‌بخشد. میگرن را نیز بهبود می‌بخشد و خلاقیت و بهره‌وری را بیشتر می‌کند.
۸. افراد موفق ارزش زندگی را می‌دانند
طرز فکر افراد موفق در روش زندگی و دیدگاه آن‌ها به زندگی نهفته است. افراد موفق به سخت‌کوشی معروف هستند. اما آن‌ها نیز خسته می‌شوند و برای رفع این خستگی به زمان نیاز دارند. افراد موفق می‌دانند که زندگی فقط کار کردن نیست. همیشه از آن ۱۴۴۰ دقیقه در روز را به چیزی اختصاص می‌دهند که به آن علاقه دارند. با خانواده به گردش می‌روند، کتاب می‌خوانند، فعالیت‌های نیکوکارانه انجام می‌دهند و از زندگی لذت می‌برند.
۹. عادت سازماندهی و برنامه‌ریزی
یکی از عادت‌های رفتاری افراد موفق سازماندهی و داشتن نظم و ترتیب است که شامل برنامه‌ریزی، تعیین هدف و اولویت‌بندی است.
نظر شما درباره طرز فکر افراد موفق چیست؟ در این مطلب به چه ابعادی از ذهنیت افراد موفق اشاره نشده است؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
عدم تمرکز مشکلی شایع در کودکان در سنین پیش از دبستان است. این مشکل در این مقطع سنی طبیعی است؛ اما برای رفع این مشکل در کودکان انتخاب راهکاری چون بازی برای افزایش تمرکز کودکان روش مناسبی است. اگر به‌دنبال راهی هستید که مهارت تمرکز را در آن‌ها پرورش دهید با این مقاله همراه باشید.
۱. بازی سکه یک بازی برای افزایش تمرکز کودکان
بازی سکه حافظه، تمرکز و قدرت توالی‌یابی (توانایی تشخیص آنچه می‌خوانند و تکرار آن‌ها به‌ترتیب) را در کودک تقویت می‌کند. چند سکه مختلف را کنار هم قرار دهید. به کودک زمان دهید و از او بخواهید که آن‌ها را به‌دقت نگاه کند. سپس، روی سکه‌ها را با یک برگه کاغذ بپوشانید. از او بخواهید که سکه‌ها را به همان ترتیب دوباره بچیند.
می‌توانید مدت زمان رسیدن به پاسخ صحیح را با کرونومتر را یادداشت کنید. اگر کودک بار اول توانست ترتیب سکه‌ها را رعایت کند، می‌توانید از سکه‌های بیشتری استفاده کنید و سختی بازی را افزایش دهید. اما اگر نتوانست، این بازی را تا جایی ادامه دهید که کودک بتواند به‌درستی ترتیب را مانند نمونه رعایت کند.
۲. انتخاب گزینه‌ی متفاوت
بازی‌هایی که در آن کودک گزینه متفاوت را از سایر گزینه‌ها تشخیص دهد، توانایی توجه به جزئیات را در کودک افزایش می‌دهند. انتخاب گزینه‌ی متفاوت یک بازی برای افزایش تمرکز کودکان است که می‌توانید آن را متناسب با سن کودک انتخاب کنید. این نوع بازی مثل پازل‌ها به‌صورت آنلاین هم در دسترس قرار دارد.
۳. کشیدن تصویر از روی نمونه یک بازی برای افزایش تمرکز کودکان
کشیدن نقاشی از روی نمونه مهارت تمرکز و یک‌جانشینی و بی‌قرار نبودن را در کودک تقویت می‌کند. تصویری ساده از کتاب رنگ‌آمیزی و یک برگه برای نقاشی را در اختیار فرزندتان قرار دهید. به او زمان دهید تا بتواند تصویر را در ذهنش ثبت کند. حدود ۳۰ ثانیه به او فرصت دهید تا آنچه دیده است را نقاشی کند. دوباره به او زمانی حدود ۳۰ ثانیه بدهید و از او بخواهید نقاشی‌اش را تکمیل کند.
هنگامی که کودک مهارت بیشتری در تمرکز کردن پیدا کرد، می‌توانید زمان نگاه کردن به تصویر و یا نقاشی کردن را کاهش دهید. نحوه تمرکز کردن مانند، درست نشستن، نگاه کردن به برگه نقاشی و حرکت مداد را به آن‌ها بیاموزید. آموزش این نکات به کودکان یادآوری می‌کند تا انتهای کار سر جایشان باقی بمانند و نقاشی را تکمیل کنند.
۴. بازی کیم
بازی کیم یک بازی قدیمی و سرگرم کننده است که قدرت تمرکز را در کودک افزایش می‌دهد. برای شروع بازی می‌توانید از وسایل کوچک خانه مانند، قاشق، کلید، گل سر و ظرف تخم‌مرغ استفاده کنید. حدود ۲۰ قطعه کافی است. آن‌ها را درون سینی بچینید. ۳۰ ثانیه به فرزندتان فرصت دهید تا به اشیا داخل سینی نگاه کند. سپس، روی آن را بپوشانید. به دو روش می‌توانید بازی را ادامه دهید:
• از کودک بخواهید که اشیا داخل سینی را نام ببرد.
• یا یک قطعه را، بدون اینکه کودک متوجه شود، از درون سینی بردارید. از او بخواهید که دوباره به سینی نگاه کند و حدس بزند که کدام قطعه پنهان شده است.
۵. «من به سوپرمارکت رفتم…»
«من به سوپرمارکت رفتم…» یک بازی قدیمی گروهی است که می‌توانید آن را با افراد خانواده و یا دوستان فرزندتان اجرا کنید. می‌توانیدبه دور یک میز بنشینید و بازی کنید. بازی اینگونه شروع می‌شود که نفر اول می‌گوید، «من به سوپرمارکت رفتم و یک آووکادو خریدم». او بازی را با حرف «آ»شروع کرده است. نفر بعدی همان جمله را باید تکرار کند و کلمه دیگری که مثلا با «ب» شروع می‌شود را به جمله نفر قبل اضافه کند. به‌طور مثال، «من به سوپرمارکت رفتم و یک آووکادو و بادکنک خریدم». داستان ادامه پیدا می‌کند تا اینکه کلمه دیگری به ذهن بازی کنندگان نرسد.
۶. رنگ کردن دایره یک بازی برای افزایش تمرکز کودکان
خط‌خطی کردن و رنگ‌آمیزی ذهن انسان را متمرکز می‌کند و او را از حواس‌پرتی‌های روزمره دور می‌کند. این تجربه علاوه بر بزرگسالان برای کودکان نیز مفید است. دایره‌های کوچکی روی کاغذ ترسیم کنید. از کودک بخواهید درون دایره‌ها را بدون اینکه از خط بیرون بزند رنگ کند. مدت زمان لازم برای رنگ‌آمیزی دایره‌های کوچک حدود یک دقیقه درنظر گرفته شده است. برای روزهای بعد می‌توانید دایره‌های را بزرگتری بکشید و فرصت بیشتری برای رنگ‌آمیزی به کودک بدهید.
۷. بازی‌های رقص
اگر فرزند شما جز آن دسته از کودکان بی‌قراری است که از یک‌جانشینی خسته می‌شود، بازی رقص را با او امتحان کنید. بازی تقلید رقص دو ویژگی تحرک داشتن و تقویت مهارت تمرکز را توامان دارد. تقلید رقص از روی بازی کنسول‌هایی چون، Xbox قدرت تحلیل را در کودک افزایش می‌دهد و انرژی‌های مضاعف او را می‌سوزاند.
۸. چراغ راهنمایی
بازی چراغ راهنمایی یک بازی برای افزایش تمرکز کودکان و توجه به رنگ‌ها است. شما به‌عنوان والدین می‌توانید نقش چراغ راهنمایی را بازی کنید. در انتهای اتاق بایستید. در ابتدا از رنگ‌های شناخته شده مانند، سبز و قرمز را که نشان‌دهنده «توقف» و «عبور» است استفاده کنید.
هنگامی که بچه‌ها با بازی آشنا شدند، می‌توانید اشکال مختلف، اصوات یا سایر رنگ‌ها را برای نمایش «توقف» و «عبور» جایگزین کنید. بعد از اینکه بچه‌ها عبور کردند می‌توانید آن‌ها را به نقطه شروع هدایت کنید و بازی را ادامه دهید. گاهی هم بهتر است فرزندتان نقش چراغ راهنما را بازی کند.
۹. رهبر ارکستر یک بازی برای افزایش تمرکز کودکان
در بازی رهبر ارکستر، حرکت چوبی که رهبر ارکستر در دست دارد مهارت توجه کردن را در کودک تقویت می‌کند. اما چگونه؟ بسیاری از کودکان ساز می‌زنند یا ادای ساز را با دست و دهان در می‌آورند. می‌توانید بازی رهبر اکستر را با آن‌ها تمرین کنید. کودک برای همراهی با شما باید به حرکت تند و آرام چوب دقت کند و مطابق با اون بنوازد. در نتیجه، مهارت تمرکز در او تقویت می‌شود. می‌توانید نقش خود را با کودک عوض کنید. این دفعه شما ساز بزنید و او رهبر ارکستر باشد.
۱۰. صدای درام
بازی با صدای درام یا هر وسیله دیگری که تولید صدا کند نیز یک بازی برای افزایش تمرکز در کودکان است. صدای درام را از حالت کم تا زیاد برای یک فعالیت در نظر بگیرید. به‌طور مثال، هنگامی که صدای درام زیاد است، کودکان باید با سرعت راه بروند. هنگامی‌که صدای درام آهسته است کودک باید به‌آرامی راه برود. بازی را به‌گونه‌ای ادامه دهید که با قطع شدن صدای درام کودک نیز از حرکت باز ایستد. برای تنوع و هیجان بیشتر می‌توانید هر ایده دیگری را جایگزین این مثال کنید.
نتیجه‌گیری
در مقاله «کارهای خلاقانه» سعی کردیم برای پرورش خلاقیت در کودکان روش‌هایی را ارائه دهیم. همانطور که پرورش خلاقیت مهم است، تقویت تمرکز در کودکان نیز مهم است. بازی برای افزایش تمرکز در کودکان راهکاری شاد و آموزنده است. اگر روش‌های متنوع دیگری را می‌شناسید که می‌توان به این بازی‌ها افزود حتما با ما به‌اشتراک بگذارید.
روند رشد در کودک با کشف توانایی‌ها و استعدادهایش همراه است. کودک با کمک رنگ‌ها، بدون هیچ کلامی، خودش را بیان می‌کند و به تعامل با دیگران می‌پردازد. بنابراین، آموزش نقاشی به کودکان هرچند که فعالیت مورد علاقه کودک نباشد، به دلیل اهمیت آن باید در برنامه والدین قرار بگیرد.
۱. پیش از شروع به نقاشی
قبل از آموزش نقاشی به کودکان سعی کنید لباسی مخصوص نقاشی تهیه کنید که نگران رنگی یا کثیف شدن آن نباشید. سطحی صاف را برای نقاشی در نظر بگیرید. فضایی را برای کودک فراهم کنید که با خیال راحت نقاشی کند. اگر رنگ‌ها روی زمین ریخت مضطرب نشوید. یک پارچه یا برس برای پاک کردن و تمیز کردن رنگ‌ها تهیه کنید.
۲. بهترین رنگ برای نقاشی کودکان
از رنگ‌های غیر سمی مخصوص کودکان برای نقاشی استفاده کنید. رنگ‌های مخصوص بزرگسالان حاوی مواد شیمیایی است که برای کودکان نامناسب است و دستورالعمل‌های مخصوصی برای مصرف دارد که ممکن است کودکان و نوجوانان نتوانند به‌درستی از آن استفاده کنند.
اگر برای شما مقدور است در فضای باز نقاشی کنید. در غیر اینصورت، در و پنجره‌ها را هنگام نقاشی باز بگذارید.
۳. مهم‌ترین ابزار برای نقاشی
برای شروع آموزش نقاشی به کودکان از ابزارهایی استفاده کنید که رنگ را جذب می‌کند. ابزارهایی چون، براش نقاشی، میله، تمبر، پر، غلطک، تمبر سیب‌زمینی، حباب‌ساز، قطره چکان، اسفنج، بند ابزار مناسبی هستند.
برای رنگ‌آمیزی در سطح مبتدی از آب‌رنگ، رنگ آکریلیک (غیر سمی) و رنگ گواش استفاده کنید. رنگ آکریلیک مخصوص کودکان زود خشک می‌شود و کمتر دست‌ها و محیط اطراف کودک را کثیف می‌کند. کار با آب‌رنگ نیز راحت است و تمیز کردن محیط بعد از نقاشی آسان است. رنگ گواش مناسب نقاشی در ابعاد کوچک است. بعد از خشک شدن، به‌راحتی با کمک آب مجددا می‌توان از آن استفاده کرد.
۴. بهترین سطوح برای نقاشی
بهترین سطوح برای نقاشی شامل کاغذ، مقوا، مقواهای بازیافتی، کاغذ مخصوص آب‌رنگ، بوم، سنگ و چوب است. بوم معمولا به‌دلیل بافت پارچه‌ای مانندی که دارد بیشتر برای رنگ‌های آکریلیک استفاده می‌شود. اگر خواستید روی چوب نقاشی کنید، این نکته را در نظر بگیرید که چوبی از جنس درخت صنوبر یا افرا تهیه کنید. این نوع چوب هم ارزان‌تر است و هم رنگ را به‌خوبی جذب می‌کند.
۵. به کودک اجازه آزمون و خطا بدهید
کودکان از طریق نقاشی کردن با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند. عواطف و احساساتشان را از طریق نقاشی با آن‌ها در میان می‌گذارند. نقاشی راه ارتباطی برای کودک است. بنابراین، باید به او اجازه آزمون و خطا داد تا خودش باشد و آزادانه آنچه می‌خواهد را خلق کند.
۶. اثر هنری آن‌ها را به نمایش بگذارید
نمایش اثر هنری که کودک خلق کرده است یکی از بهترین روش‌های آموزش نقاشی به کودکان است. کودک با دیدن نقاشی سایر بچه‌ها هم چیزهای بیشتری یاد می‌گیرد و هم تعامل با دیگران را می‌آموزد. بچه‌ها با دیدن نقاشی‌هایشان در نمایشگاه نقاشی از دستاوردهایشان لذت می‌برند و این روح کودک را پرورش می‌دهد.
چند نکته برای آموزش نقاشی به کودکان
نقاشی یک بازی خلاقانه برای افزایش تمرکز در کودکان است که مهارت‌های حرکتی در او را از طریق استفاده از دست‌ها و چشم‌ها تقویت می‌کند. برای پرورش و بهتر شدن کودک به نکات ذیر توجه کنید.
۱. از مداد و پاک‌کن دوری کنید
هدف از آموزش نقاشی به کودکان علاوه بر درست نقاشی کردن، تمرکز بر فرایند نقاشی و رهایی از جزئی‌نگری است. همچنین، کنار آمدن کودک با اشتباهاتش هنگام نقاشی و پذیرش آن‌ها است. مداد و پاک‌کن این قابلیت را از کودک می‌گیرد. به‌جای اینکه تمام تمرکزش را روی نقاشی کردن بگذارد، همیشه نگران برطرف کردن اشتباهش است.
علاوه بر آن، هنگام نقاشی با مداد، به‌دلیل کوچک بودن نوک آن، طرح‌ها کوچک‌تر ترسیم می‌شوند. این طرح‌های کوچک هنگام رنگ‌آمیزی کودک را با مشکل روبرو می‌کند و شوق ادامه کار را از او می‌گیرد. بنابراین، بهترین جایگزین مداد و پاک‌کن، رنگ‌های روغنی و ماژیک ست. این دو، سرعت کودک هنگام نقاشی را افزایش می‌دهند. کودک دغدغه اشتباه کردن را ندارد و با خطاهایش کنار می‌آید و تمام تمرکزش را روی نقاشی کردن می‌گذارد.
۲. کودک را تشویق کنید که رنگ را روی کاغذ ترکیب کنند
برای صرفه‌جویی در وقت می‌توانید رنگ‌ها را به‌جای اینکه روی پالت رنگ ترکیب کنید، مستقیما روی کاغذ ترکیب کنید. این روش برای افرادی مناسب است که به اندازه کافی وقت ندارند. افرادی که با چند فرزند خود در حال تمرین نقاشی کردن هستند یا تعداد دانش‌آموزان آن‌ها زیاد است. ترکیب رنگ‌ها روی کاغذ شما را سریع به نتیجه می‌رساند و تمیزکاری بعد از نقاشی را آسان‌تر می‌کند.
برای این کار کافی است در ابتدا، دو رنگ مانند رنگ‌های سفید و صورتی را انتخاب کنید. هر دو رنگ را به کاغذ اضافه و ترکیب کنید. حاصل یک رنگ صورتی خواهد بود که از آن می‌توانید برای رنگ کردن گل‌ها استفاده کنید.
۳. ده دقیقه سکوت
بعد از آموزش نقاشی به کودکان، ده دقیقه سکوت کنید. به آن‌ها اجازه دهید تا آنچه در ذهنشان می‌گذرد را به تصویر بکشند. اجازه صحبت با هم‌کلاسی‌هایشان را هم به آن‌ها ندهید تا کاملا در کار خود غرق شوند. البته، این استراتژی برای زمانی که کودک می‌خواهد یک نقاشی جدید را شروع کند یا یک نقاشی به انتخاب خودش بکشد روش مناسبی نیست.
۴. برای آن‌ها نقاشی بکشید و زمان کشیدن اشتباه کنید
هنگام تدریس نقاشی، یکی از مفرح‌ترین کارها در کلاس، نقاشی کشیدن روی وایت‌برد برای بچه‌هاست. این کار بچه‌ها را جذب درس می‌کند و اوقات شادی را برای آن‌ها فراهم می‌کند. سعی کنید هنگام کشیدن نقاشی مرتکب اشتباه شوید و با شوخی اشتباهاتتان را برطرف کنید. این کار به کودک می‌آموزد که چگونه از اشتباه کردن نترسند و آن خطا را رفع کنند.
۵. خطوط خارجی را فراموش نکنید
هنگام آموزش نقاشی به کودکان خطوط خارجی را فراموش نکنید. رسم خطوط به‌دور شکل یک تضاد زیبا هنگام نقاشی با آب‌رنگ در تصویر ایجاد می‌کند. درنتیجه، باعث می‌شود نقاشی کودک بیشتر به چشم بیاید.
نمایش تقابل رنگ‌ها در نقاشی با آب‌رنگ کار دشواری است. بنابراین، انتخاب یک رنگ سیاه یا هر رنگ دیگری که این تقابل را به‌خوبی نشان دهد، انتخاب بهتری است. برای رسم خطوط خارجی می‌توانید از رنگ روغن، ماژیک ضد آب سیاه یا رنگ مشکی و یک براش کوچک استفاده کنید.
در پایان
نقاشی یکی از مهم‌ترین فعالیت ها برای پرورش خلاقیت و مهارت‌های حرکتی کودک است. در نتیجه، از سنین کم او را با جهان نقاشی آشنا کنید و به او اجازه‌ی آزمون و خطا دهید. به او اجازه دهید که دهنیت و درونیات خود را از طریق نقاشی به نمایش بگذارید و از طریق یادگیری نقاشی، دایره‌ی دید خود را وسیع‌تر کند.
شما چه تجربیاتی از آموزش نقاشی به کودکان دارید و چه نکاتی را در این مسیر یاد گرفته‌اید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
تفکر خلاق به توانایی حل مسائل به روشی جدید و یافتن راه حل جدید اطلاق می‌شود. موضوعی است که بهتر است والدین از کودکی یا نوجوانی به آن بپردازند تا فرزندشان آینده خوبی داشته باشد. روش‌های بسیاری چون، آشنا شدن با افراد بیشتر، تجربه اتفاق‌های جدید و تکنیک‌هایی در پرورش تفکر خلاق نقش بسزایی دارند. در این مقاله به بررسی روش‌های آموزش تفکر خلاق به نوجوانان می‌پردازیم.
آموزش تفکر خلاق به نوجوانان
بسیاری از والدین تصور می‌کنند که خلاقیت یک موهبت ذاتی است که ممکن است در فرزندشان وجود داشته باشد. اما خلاقیت مانند هر مهارت دیگری قابل یادگیری است. اما تنها مطالعه و شنیدن سخنرانی‌ها در این باره، برای پرورش خلاقیت در نوجوانان کافی نیست. بلکه خلاقیت با تمرین و آموزش در فرد پرورش می‌یابد. در ادامه این ابزارها و روش‌های آموزش تفکر خلاق به نوجوانان را بررسی خواهیم کرد.
۱. آن‌ها را به داستان سرایی تشویق کنید
بهتر است روش آموزش تفکر خلاق به نوجوانان را باتوجه به روحیه دوره نوجوانی آن‌ها تعیین کنید. روحیه‌ای که گاهی آرام، گاهی مواج و گاهی پر شور است. داستان‌سرایی و ایده گرفتن از تصاویر، محیط اطراف و دغدغه‌های نوجوان یک شروع خوب برای پرورش تفکر خلاق در آن‌ها است.
به این روش به آن‌ها کمک می‌کنید تا با دقت بیشتری به جزئیات نگاه کنند. در نتیجه، خلاقیت را در آن‌ها پرورش می‌دهید. در ضمن، شما نیز با مسائل و دغدغه‌های ذهنی آن‌ها بیشتر آشنا می‌شوید.
در این روش تصویری را به فرزند نوجوان یا دانش‌آموزانتان نشان دهید. از آن‌ها بخواهید که خوب به آن نگاه کنند و دیدگاه خود را در مورد تک تک عناصر موجود در آن تصویر بیان کنند. سپس، در مورد یکی از عناصر موجود در عکس یک داستان بنویسند.
در انتها از بچه‌ها بخواهید که داستان‌هایشان را باهم مقایسه کنند. به این ترتیب، شاید حتی بتوانند اطلاعات بیشتری از مطالب دیگران کسب کنند و ایده‌های بیشتری به ذهن آن‌ها برسد.
یا می‌توانید یک داستان کوتاه بخوانید. قسمت‌هایی از آن را حذف کنید و از بچه‌ها بخواهید که قسمت‌های حذف شده داستان را با استفاده ذهن خلاق خود دوباره بسازند. یعنی، مهارت داستان‌سرایی خود را محک بزنند. برای یافتن موضوعات بیشتر در زمینه داستان‌سرایی می‌توانید به مطلب سایت فصل یک در این باره مراجعه کنید.
۲. اجازه دهید خودشان را ابراز کنند
محیطی امن و پذیرا برای نوجوانان فراهم کنید. بچه‌ها باید بدون ترس از طرد شدن یا مسخره شدن بتوانند عقایدشان را بیان کنند. این به این معنی نیست که با همه صحبت‌های آن‌ها موافق باشید. بلکه باید بدانند که ممکن است خطا کنند، شکست بخورند یا حتی انتخاب‌های نامناسب داشته باشند. اما، همیشه محیط خانواده پذیرای آن‌ها است.
به آن‌ها مشاوره دهید. آن‌ها را تشویق کنید و صد البته، از آن‌ها انتقاد سازنده کنید. اما، در همه حال، به فرزند نوجوانتان بگویید که چه‌قدر وجودش برای شما ارزشمند است.
۳. آن‌ها را به تفکر تشویق کنید
تشویق دانش‌آموزان به داشتن تفکری خلاق آن‌ها را برای موقعیت‌های غیر مترقبه در زندگی آینده آماده خواهد کرد. سعی کنید تکالیف بچه‌ها در مدرسه را طوری تنظیم کنید که فعالیت محور باشد. یعنی پروژه‌ای را در نظر بگیرید و از آن‌ها بخواهید که روی آن فکر کنند. راه حل‌های پیشنهادی خود را ارائه دهند.
به‌طور مثال، برای اینکه ماجرا به واقعیت نزدیک باشد، می‌توانید از مشکلات مدرسه شروع کنید. به این طریق آموزش تفکر خلاق به نوجوانان را در خلال کار عملی و واقعی ملموس‌تر خواهید کرد. اگر محیط ورزشی مدرسه نامناسب است، از بچه‌ها بخواهید تا راه حل پیشنهادی خود را راجع به آن مشکل ارائه دهند.
قبل از آن، برای اینکه تشویق شوند، این موضوع را با مدیر مدرسه در میان بگذارید تا از حمایت او نیز بهره‌مند شوید.
یا حتی می‌توانید مسائل و مشکلات درون خانه را با فرزند نوجوان خود درمیان بگذارید و با آن‌ها مشورت کنید. این اقدام اعتمادبه‌نفس فرزندتان را بالا می‌برد و به او اجازه فکر کردن و تبادل نظر می‌دهد. برای آشنایی با روش‌های پرورش اعتمادبه‌نفس در کودکان و نوجوانان به مقاله معرفی کتاب کلیدهای پرورش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان مراجعه کنید.
۴. استفاده از کلماتی چون نمی‌توانم و ممکن نیست ممنوع
فضای خانه را به محیطی تبدیل کنید که در آن اهداف به «از عهده آن کار برمی‌آیم، پس آن را انجام می‌دهم» تبدیل شود. یعنی از کلماتی که بار منفی زیادی دارند استفاده نکنید. نوجوانان از شما الگوبرداری می‌کنند. استفاده از کلماتی چون، نمی‌توانم، نمی‌شود، ممکن نیست، بله … اما، یا ای کاش را در محیط خانه ممنوع کنید. در عوض می‌توانم، ممکن است شکست بخورم، اما دوباره تلاش می‌کنم را جایگزین کنید.
۵. اجازه دهید اتاق خود را تزیین کنند
اگر فرزندتان اتاقی مجزا دارد یا حتی اگر ندارد، می‌توانید از او در تزیین خانه یا اتاقی دیگر کمک بگیرید. تزیین اتاق به او اجازه فکر کردن، تطابق رنگ‌ها و مهم بودن را می‌دهد که خود راهی برای پرورش تفکر خلاقانه در نوجوانان است.
۶. از علایق فرزند نوجوانتان حمایت کنید
آموزش تفکر خلاق به نوجوانان در گرو توجه و ارزشمند دانستن نوجوان و احترام به علایق او است. نوجوانان به‌دلیل شرایط بلوغ، تمایل دارند با گروه سنی دوستانشان وقت بگذارند. برای اینکه بتوانید آن‌ها را در تعادل نگه دارید؛ یعنی هم ارزش در کنار خانواده بودن را درک کنند و هم با دوستانشان وقت بگذرانند، بهتر است محیط خانه را برای آن‌ها امن کنید.
دانش خود را ارتقا دهید. نیازها، استعدادها و علایق فرزندتان را درک کنید و آن‌ها را در رسیدن به آنچه علاقه‌مند هستند پشتیبانی کنید. به‌طور مثال، اگر فرزندتان به ستاره‌شناسی علاقه‌مند است، او را به رصدخانه‌ها ببرید. برایش کتاب و وسایل مورد نیاز را در حد مقدور تهیه کنید.
با او در مورد دانسته‌هایش صحبت کنید. او را تشویق کنید تا در مورد تجربیاتش هوشیارتر شود. این روش به او کمک می‌کند تا چشم‌انداز بهتری نسبت به جایگاه و محیط اطرافش داشته باشد. به او این امکان را می‌دهد تا توجه کند که وقت خودش را چگونه می‌گذراند.
در نهایت از او حمایت کنید تا از مرحله مشاهده به نتیجه‌گیری برسد. یعنی تفکر خلاقانه و مشاهدات متفکرانه را به واقعیت بدل کنید.
در پایان
تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند که خلاقیت در نوجوانان در محیط‌های آرام احتمال شکوفایی بیشتری نسبت به محیط شلوغ دارد. اما، واقعا بیشترین میزان نبوغ و تفکر خلاقانه چه زمانی به‌سراغ آن‌ها می‌آید؟
پاسخ این سوال ساده است. تفکر خلاق زمانی به سراغ کودکان و نوجوانان می‌آید که بدون نگرانی از قضاوت شدن یا ترس از شکست کاری را انجام دهند. برای آشنایی بیشتر با راه‌های پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان به مقاله معرفی کتاب کلیدهای پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان مراجعه کنید. البته، آشنا شدن با افراد مختلف در حین انجام کار گروهی نیز می‌تواند تفکر خلاق را در نوجوانان افزایش دهد.
اما، برای آموزش تفکر خلاق به نوجوانان چه کار بیشتری می‌توان انجام داد؟ شاید حمایت از این موضوع که فرزند نوجوانتان خودش قهرمان خودش است روش خوبی باشد. یا پرسیدن سوال‌های چالش برانگیز و درگیر کردن ذهنش گزینه خوبی باشد. اما، اگر شما نیز روش‌های دیگری در این زمینه می‌شناسید که در این مقاله به آن پرداخته نشده است؛ با ما در قسمت نظرات به‌اشتراک بگذارید.
آخرین دیدگاه‌ها