فعالیت‌های فوق برنامه برای کودکان، علاوه بر اینکه سرگرم‌کننده هستند و باعث اجتماعی شدن کودکان می‌شوند، در رشد استعدادها و علایق کودکان نیز نقش بسیار مهمی دارند. در این زمینه، یکی از فعالیت‌های خاص و ارزشمند برای کودکان، آموزش موسیقی به آن‌هاست. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که میان یادگیری موسیقی و موفقیت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد. آموزش موسیقی به کودکان فواید دیگری هم دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
فواید آموزش موسیقی به کودکان چیست؟
موسیقی می‌تواند مزایای زیادی برای کودکان در حال رشد داشته باشد. با این حال، تنها شرکت در کلاس‌های موسیقی کافی نیست. بلکه بچه‌ها باید به طور فعال با موسیقی درگیر شوند. در ادامه با فواید آموزش موسیقی به کودکان آشنا می‌شوید.
۱. آموزش صبر
نواختن ساز به معنای ساعت‌ها، روزها و احتمالا سال‌ها تمرین است. بچه‌ها باید در کنار یادگیری تعیین هدف، صبر را نیز یاد بگیرند. ویولن سازی است که می‌تواند صبر و شکیبایی را به کودکان بیاموزد. زیرا فقط برای یادگیری نحوه نگه داشتن آرشه و نحوه به صدا درآوردن تارها، تمرینات بسیار زیادی لازم است. هنگامی که می‌خواهید برای فرزندتان، ویولن تهیه کنید توجه داشته باشید که این ساز در اندازه‌های مختلف وجود دارد و حتما سایز مناسب را برای کودک تهیه کنید.
۲. تقویت مسئولیت پذیری
بیشتر سازها برای اینکه سالم بمانند و صدای خوبی ایجاد کنند نیاز به نگهداری دارند که این کار می‌تواند برای کودک، یک مسئولیت باشد. همچنین، کودکان با شرکت در کلاس موسیقی، یاد می‌گیرند که تمرین‌هایی محول شده به آن‌ها را چه در خانه و چه در کلاس انجام دهند. به عنوان مثال، اگر کودک شما علاقه‌مند به یادگیری فلوت زدن است، به او مسئولیت تمیز کردن منظم فلوت خود را با یک میله و پارچه آموزش دهید.
۳. افزایش عزت نفس
یکی دیگر از فواید آموزش موسیقی به کودکان این است که این امکان را برای بچه‌ها فراهم می‌کند تا تمرین کنند، بازخورد بگیرند، تنظیمات لازم را ایجاد کنند و تغییرات مثبت را ببینند. در نتیجه، کودک هر چقدر بیشتر پیشرفت می‌کند اعتماد به نفس و عزت بیشتری نیز پیدا می‌کند. پیانو یک نمونه عالی در این زمینه است. زیرا این ساز اغلب برای اجرا در نظر گرفته می‌شود. اگر کودک شما علاقه‌مند به نواختن پیانو است، در نظر بگیرید که کدام مدل برای خانه شما مناسب‌تر است. در حالی که صدای پیانوی بزرگ و پیانوی مخصوص کودکان به یکدیگر شبیه است، پیانوهای کوچک صدای کمتر و تیزتری دارند.
۴. بهبود مهارت‌های خواندن
مهارت درک مطلب کودکان با یادگیری نواختن ساز بهبود پیدا می‌کند. این امر مستلزم شناسایی یک نت در صفحه و همراه کردن آن با صدای ساز است. همانطور که مهارت کودک در موسیقی، بیشتر می‌شود خواندن و ساز زدن او روان‌تر می‌شود. برای مثال، کودکی که ترومپت می‌نوازد و فقط سه پیستون برای کنترل جریان هوا و ایجاد نت دارد، مجبور است در عین حال که نت‌های موسیقی را می‌خواند از ترکیبات دست برای ایجاد نت‌های خاص استفاده کند.
۶. آشنایی با فرهنگ‌های جدید
موسیقی بازتاب تاریخ است. وقتی کودکان را در معرض موسیقی قرار می‌دهید آن‌ها را با فرهنگ‌های جاز، بلوز، باروک و حتی زیدکو آشنا می‌کنید. در این صورت، کودکان می‌توانند درک بیشتری از سازهای خود داشته باشند و از ارزش آن‌ها بیشتر آگاه باشند. برای مثال، اگر می‌خواهید یک درس موسیقی و فرهنگ ترکیبی را در نظر بگیرید، ساز سه تار گزینه مناسبی است.
۷. افزایش هماهنگی
نواختن ساز به این معنی است که مغز باید سریع و کارآمد کار کند. بچه‌ها باید روی خواندن موسیقی و تبدیل نت‌ها به حرکت فیزیکی نواختن ساز متمرکز شوند. در نتیجه، کودکان می‌توانند هماهنگی چشم و دست خود را به طور قابل توجهی بهبود ببخشند. ساز ترومبون، نمونه خوبی در این زمینه است. در این ساز به جای اینکه کلید یا زه وجود داشته باشد، برای دستیابی به نت صحیح، لوله لغزنده باید در زمان مناسب در موقعیت درست قرار بگیرد.
۸. کمک به مهارت‌های ریاضی
نواختن یک ساز علاوه بر اینکه کاری خلاقانه به نظر می‌رسد اغلب باعث تقویت مهارت‌های هنری کودکان می‌شود. با این حال، موسیقی همچنان با مهارت‌های ریاضی هم‌راستا است. موسیقی به کودکان کمک می‌کند انتقادی بیندیشند و حل مسئله را یاد بگیرند. کودکان در نواختن ساز باید شمارش را یاد بگیرند، ضربات موسیقی را بفهمند، به گام‌ها گوش دهند و بتوانند با ریتم بنوازند. همه این مهارت‌ها نیاز به اندازه‌گیری با اعداد دارند. درام یک نمونه عالی در این زمینه است زیرا در نواختن این ساز، زمان‌بندی برای ایجاد صداهای مناسب و ایجاد یک سرعت منسجم بسیار مهم است.
۹. تقویت خودابرازگری
یکی دیگر از فواید آموزش موسیقی به کودکان این است که کودکانی که نواختن یک ساز را یاد می‌گیرند راهی برای بروز خلاقیت و انتخاب کردن دارند که این امر منجر به تقویت خودابرازگری آن‌ها می‌شود. کودکان می‌توانند از طریق موسیقی احساسات خود را ابراز کنند. با این وجود که ممکن است دوست نداشته باشند در مورد این احساسات با کسی صحبت کنند.
یک نمونه عالی در این زمینه، نواختن ساکسوفون است. این یک ساز برای موسیقی جاز است که به خاطر تاثیر آن در برانگیختن احساسات، شناخته شده است. با یادگیری نواختن ساز، بچه‌ها می‌توانند احساسات خود را به روشی سالم و مولد منتقل کنند.
۱۰. افزایش ظرفیت حافظه
با افزایش سن، فراموش شدن چیزهای کوچک معمول است. اما بچه‌ها می‌توانند با یادگیری نواختن ساز، مهارت حافظه را در سنین جوانی به طور موثری بهبود دهند. موسیقی به طور موثری به کودکان یاد می‌دهد که خاطره‌ها را ایجاد، ذخیره و بازیابی کنند که این کار، تمرینی برای مغز است. فرض کنید فرزندتان را در کلاس گیتار ثبت نام کرده‌اید. او با شرکت در این کلاس باید یاد بگیرد که کدام فرت با کدام نت مطابقت دارد و چگونه می‌توان سیم‌ها را نواخت.
۹. تقویت مهارت‌های اجتماعی
در حالی که نواختن یک ساز می‌تواند یک فعالیت انفرادی عالی باشد، راهی هم برای ایجاد ارتباط و یاد گرفتن عادات اجتماعی سالم است. چه فرزند شما بخواهد با دوستانش یک گروه موسیقی داشته باشد، چه بخواهد در گروه موسیقی مدرسه عضو باشد، او یاد می‌گیرد که چگونه با شنیدن نواختن ساز توسط دیگران، به آن‌ها احترام بگذارد. سازهایی که برای نواختن با دیگران مناسب هستند عبارت‌اند از کلارینت، توبا، ویولن سل و بیس.
هنگام انتخاب ساز موسیقی برای کودک چه مواردی را باید در نظر بگیریم؟
در نهایت، برای اینکه فرزندتان بیشترین بهره را از فواید آموزش موسیقی به کودکان دریافت کند لازم است ساز موسیقی مناسبی را برای او انتخاب کنید. این کار به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.
- آیا فرزندتان برای نواختن یک ساز خاص هیجان‌زده است؟ آیا او از صدای این ساز و احساسی که به او می‌دهد خوشش می‌آید؟ برخی از آموزشگاه‌های موسیقی این امکان را به کودک می‌دهند تا با سازهای مختلف آشنا شود و در نهایت آنچه دوست دارد را انتخاب کند.
- آیا این ساز خاص از نظر شما و همچنین از نظر فرزندتان، بیش از حد چالش‌برانگیز است یا به اندازه کافی چالش‌برانگیز نیست؟
- آیا خلق و خوی کودک با این ساز مطابقت دارد؟
- شما می‌توانید از عهده تهیه ساز و نگهداری آن بربیایید؟
- آیا به عنوان والدین کودک، آنقدر صدای این ساز را دوست دارید که بتوانید صبر کافی در مقابل تمرین کردن فرزندتان در خانه را داشته باشید و بتوانید به آن گوش کنید؟
- آیا کودک شما به سبک موسیقی خاصی علاقه‌مند است؟ در این صورت، این مورد را در انتخاب ساز در نظر بگیرید زیرا برخی از سازها، برای سبک‌های موسیقی خاصی مناسب هستند. به عنوان مثال، یک نوازنده ویولن سخت می‌تواند در یک گروه جاز قرار بگیرد.
در نهایت، لازم به ذکر است که متخصصان با این سوال که کدام ساز برای آموزش موسیقی به کودکان، بهترین است، موافق نیستند. اما بسیاری از معلمان موسیقی معتقدند که بهترین سازها برای کودکان عبارت‌اند از پیانو، سازهای کوبه‌ای (مثل درام یا زیلوفون)، ریکوردر، گیتار یا ویولن. برای آشنایی بیشتر با بهترین روش های آموزش موسیقی می‌توانید مطلب ما در این باره را مطالعه کنید.
از سوی دیگر، اگر می‌خواهید در مورد موسیقی برای کودکان و فواید آن، اطلاعات بیشتری کسب کنید می‌توانید کتاب‌های زیر را تهیه کنید:
- موسیقی برای کودکان: روش‌ها و نظریه‌های آموزش موسیقی به کودکان
- آموزش موسیقی به کودکان به روش بسیار آسان
- چرخ و فلک: آموزش موسیقی به کودکان همراه با ترانه‌های کودکانه
