آموزش خلاقیت به کودکان، کاری نیست که بتوان آن را مستقیما انجام داد. بلکه خلاقیت، ابتکار و حل خلاقانه مسائل باید از طریق راهکارهای مختلف در کودکان تشویق شود. معلمان و والدین می‌توانند کارهای زیادی را برای پرورش خلاقیت کودک انجام دهند. برای مثال با استفاده از کتاب های خلاقیت برای کودکان داستان‌هایی در مورد خلاقیت، ابتکار و و حل مسئله بگویند و سپس در مورد آن با کودک صحبت کنند.

از سوی دیگر، والدین و معلمان می‌توانند برای پرورش خلاقیت در کودک، موقعیت‌هایی را برای او فراهم کنند که موجب بروز خلاقیت ذاتی او می‌شود. راهکارهایی که در کتاب‌های خلاقیت به تفضیل به آن‌ها پرداخته شده است. در ادامه به معرفی بهترین کتاب های خلاقیت برای کودکان می‌پردازیم.

بهترین کتاب های خلاقیت برای کودکان

برخی از کتاب‌هایی که در ادامه معرفی شده‌اند تمرین‌هایی برای پرورش خلاقیت در کودکان فراهم کرده‌اند و برخی نیز مخصوص به والدین نوشته شده‌اند و به آن‌ها کمک می‌کنند خلاقیت فرزند خود را افزایش دهند. در ادامه با کتاب‌های خلاقیت برای کودکان آشنا می‌شوید.

۱. کتاب تمرین خلاقیت: تجربه‌هایی در روش‌های رشد ذهن کودکان و نوجوانان

این کتاب، تمرین‌هایی برای پرورش خلاقیت کودکان در قالب قصه، شعر، نمایش، کاردستی، بازی و غیره ارائه می‌کند که به والدین و معلم‌ها کمک می‌کنند با روش‌هایی ساده رشد جسمی و ذهنی کودک را تقویت کنند.

این کتاب از سه بخش تشکیل می‌شود که بخش اول آن با روش‌های رشد ذهن و تمرین خلاقیت و همچنین حق انتخاب کودک برای روش آموزشی مرتبط است. در بخش دوم، روش‌های تجربه‌گرایانه پرورش ذهن با استفاده از کار با شکل‌ها، رنگ‌ها، اشیا و غیره مطرح می‌شود و در بخش سوم، روش‌های آفرینش‌گرایانه پرورش ذهن مثل بازی‌ها، نمایش‌ها و قصه‌ها بیان می‌شود.

اسماعیل همتی، نویسنده این کتاب، نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان است. او عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان ایران، کانون نمایشنامه‌نویسان ایران و علاوه بر این، دبیر جایزه ادبی آهوی کومش است. برخی از کتاب‌های دیگر که از این نویسنده منتشر شده است عبارت اند از این منم طاووس، مهربان مهربان است، موجودی به نام اولی، کودک و قصه و یک پیاله آب برای مادر.

۲. مجموعه ۴ جلدی هوش و خلاقیت

این مجموعه با رویکرد تقویت هوش و خلاقیت کودکان طراحی شده است که علاوه بر سرگرم کردن کودکان با فعالیت‌های مختلف، در نهایت موجب پرورش هوش و خلاقیت بچه‌ها می‌شود. این مجموعه ۴ جلدی، منبعی مناسب برای کودکان پیش دبستانی و گروه سنی الف و ب و به طور ویژه برای کودکان ۴ تا ۶ ساله است که می‌توانید از آن در مهدکودک‌ها نیز استفاده کنید.

نویسنده این مجموعه، امیرهوشنگ اقبال‌پور، نویسنده و مدیر مسئول انتشارات آبرنگ است که از کتاب‌های دیگر او می‌توان به مهربانی با حیوانات، کاب سه سالگی من، مجموعه کتاب‌های چه شکلی چه رنگی و آمادگی برای نوشتن اشاره کرد.

۳. کتاب تشویق خلاقیت و تخیل در کودکان

کتاب تشویق خلاقیت و تخیل در کودکان یکی دیگر از کتاب های خلاقیت برای کودکان است که در این کتاب نیاز کودکان به یادگیری و رشد در ابعاد مختلف مطرح شده است. همچنین، بر این نکته تاکید شده که هر کودک لازم است بر اساس سن و مرحله رشدی‌اش مورد آموزش قرار گیرد. در این کتاب، به جهان پر از هیجان و همچنین اهمیت آن در زندگی و رشد کودک اشاره شده است. مطالعه این کتاب به مراقبان کودکان صفر تا شش ساله از جمله والدین توصیه می‌شود و بر اساس سن کودک، آموزش‌های متفاوتی در این کتاب مطرح شده است.

از سوی دیگر، در کتاب تشویق خلاقیت و تخیل در کودکان، آن چه نقش محوری دارد بازی است و بازی با رشد کودک در همه ابعاد مختلف از جمله رشد عاطفی، اجتماعی و فیزیکی ارتباط دارد. علاوه بر بازی، آنچه در پرورش خلاقیت کودکان، اهمیت بسیار بالایی دارد، فراهم کردن فرصت‌های برابر است و می‌تواند به رشد کودک کمک کند. هدف از این کتاب استفاده از نمونه های واقعی رشد کودکان خردسال و صلاحیت رو به رشد آن‌ها برای نشان دادن غنای خلاقیت و تخیل آن‌ها است. برنادت دافی، نویسنده کتاب، در مورد روش‌های برنامه ریزی و ارزیابی پیشرفت کودکان نیز در این کتاب صحبت می‌کند.

برنادت دافی، نویسنده کتاب، رئیس مرکز کودکی توماس کورام است. او در ابتدا به عنوان معلم سالهای ابتدایی آموزش دید و سال‌های زیادی در این شغل فعالیت داشته است. او نایب رئیس انجمن بریتانیا برای آموزش اوایل کودی و بخشی از کارگروه پروژه تولد تا سه سال و همچنین عضو کارگروه بنیاد QCA است که دستورالعمل Foundation Stage را تدوین کرده است.

۴. کتاب ۱۱۰ بازی برای پرورش خلاقیت کودکان و نوجوانان

در این کتاب، آموزش‌های متعددی مطرح شده که به کودکان کمک می‌کند برای مسائل مختلف، ایده‌ها و پاسخ‌های جدیدی پیدا کنند و در نتیجه سیالیت ذهن آن‌ها افزایش پیدا کند. در این کتاب با توجه به روش‌های اصولی پرورش خلاقیت در کودکان، تمرین‌های مختلفی مطرح شده است که این روش‌ها عبارت‌اند از نمایش خلاق، نقاشی خلاق، موسیقی، بارش فکری و داستان‌پردازی خلاق.

در هر فصل کتاب ۱۱۰ بازی برای پرورش خلاقیت کودکان و نوجوانان، متناسب با هر روش مطرح شده، تمرین‌هایی برای کودکان ارائه می‌شود که در مجموع شامل ۱۱۰ بازی است. نویسندگان این کتاب، دکتر مصطفی تبریزی و زهرا ترابی هستند که دکتر تبریزی عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی و زهرا تبریزی روانشناس کودک است.

۵. کتاب روش‌های پرورش خلاقیت در کودکان

این کتاب برای راهنمایی والدین نوشته شده و با تاکید بر تقویت تفکر واگرا در فرزندان، شامل راهکارهای متعددی برای پرورش خلاقیت در کودکان ۳ تا ۵ ساله است. کتاب روش‌های پرورش خلاقیت در کودکان از ۸ فصل تشکیل شده است که عبارت‌اند از کاشتن تخم‌های خلاقیت، ابزار هنر خلاق، خلاقیت به کمک مواد طبیعی و مواد موجود در اطرافمان، خلاقیت در آشپزخانه، بازی خلاق، داستان‌گویی خلاق و خلاقیت به کمک موسیقی.

اولین پترسون، نویسنده این کتاب، کتاب‌های دیگری را نیز تالیف کرده است که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از پرورش کودکان خلاق، پرورش کودکان متفکر، پرورش کودکان مسئولیت‌پذیر، پرورش کودکان خوشحال، راهنمای عملی پرورش کودکان مسئولیت‌پذیر برای والدین و…

در پایان

همان‌طور که مطالعه کردید برخی از کتاب های خلاقیت برای کودکان، برای استفاده‌ی کودکان فراهم شده تا بتوانند با انجام تمرین‌ها، خلاقیت خود را افزایش دهند و برخی از این کتاب‌ها نیز به والدین کمک می‌کنند که راهکارهای مفیدی را برای پرورش خلاقیت فرزند خود انجام دهند.

بنابراین این امر نشان می‌دهد که پرورش تفکر خلاق در کودکان نیازمند همکاری هم از طرف بچه‌ها و هم از طرف والدین دارد و همچنین، افزایش خلاقیت کودکان، یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد و نیاز به زمان و تمرین مکرر دارد.

اگر شما هم کتاب‌های مفیدی در زمینه‌ی پرورش خلاقیت در کودکان می‌شناسید، آن را در بخش نظرها با ما به اشتراک بگذارید.