غذای سالم پایه و اساس زندگی سالم است. آشپزی با کودک او را با مواد غذایی سالم آشنا می‌کند و باعث می‌شود کودک علاقه بیشتری به غذا خوردن پیدا کند. مهارت‌های مختلفی را در کودک تقویت می‌کند و همبستگی را در خانواده بهبود می‌بخشد. در این مقاله به بررسی مزایای آشپزی با کودک می‌پردازیم.
فهرست مطالب
- چرا کودک را در آشپزی سهیم کنیم؟
- مهم‌ترین نکات در زمان آشپزی با کودک
- آشپزی با کودک نوپا
- آشپزی با کودک پیش‌دبستانی
- آشپزی با کودک در سنین مدرسه
- آشپزی با نوجوانان
چرا کودک را در آشپزی سهیم کنیم؟
آشپزی با کودک زمانی است که کاملا به خانواده اختصاص دارد. تمام اعضای خانواده دور هم جمع شده و سعی می‌کنند با کمک کردن به هم یک غذای سالم و خوشمزه تهیه کنند. این کار لذت دوچندانی را برای کودک به‌همراه می‌آورد و در خاطرات او ثبت می‌شود.
مزایای آشپزی با کودک تنها به لذت دور هم بودن ختم نمی‌شود. بلکه همدلی، همکاری و درک متقابل را در کودک پایه‌ریزی می‌کند.
شمارش، جمع، ضرب، نسبت‌ها، کسر، اندازه‌گیری و زمان‌بندی، همگی در آشپزی استفاده می‌شوند. آشپزی برای کودک یک تجربه کاربردی است که علاوه بر این مهارت‌ها، مهارت‌هایی چون خواندن و قدم‌به‌قدم پیروی کردن از دستورالعمل‌ها را به او می‌آموزد.
آشپزی یک علم است. یعنی بچه‌ها به‌طور عملی با مباحث علمی آشنا می‌شوند. اینکه چه اتفاقی می‌افتد وقتی کره گرم می‌شود؟ یا چرا بعضی از مواد جامد بعضی دیگر روان و مایع هستند و بعضی دیگر مانند بخار آب به‌صورت گاز وجود دارند. یا چه اتفاقی می‌افتد وقتی مواد جامد را با مواد مایع مخلوط می‌کنیم؟ آشپزی ذهن کودکان نوپا را درگیر می‌کند و باعث می‌شود قوه تخیل او فعال شود.
آشپزی با کودک مهارت های حرکتی ظریف و هماهنگی چشم و دست را در او پرورش می‌دهد و حس چشایی، بویایی و لامسه را تقویت می‌کند. بنابراین، حتما بچه‌ها را در مراحل پخت غذا شریک کنید. برای آشنایی با روش‌های دیگر تقویت مهارت حرکتی در کودکان به مقاله روش هایی برای تقویت مهارت های حرکتی کودکان مراجعه کنید.
مهم‌ترین نکات در زمان آشپزی با کودک
برای آشپزی با کودکانی که در سنین پایین‌تر هستند، بهتر است زمانی را انتخاب کنید که کودک حوصله کافی برای حضور در آشپزخانه را داشته باشد. حتما لازم نیست غذایی را تهیه کنید که برای مدت زمان طولانی بچه‌ها را در آشپزخانه مشغول کند. همین که یک غذای ساده انتخاب کنید تا مهارت‌های مختلف را در کودک پرورش دهید کافی است.
از همه مهم‌تر، کودکتان در هر سنی که باشد، باید هنگام آشپزی مراقب او باشید. به کودکان پیش‌دبستانی گوشزد کنید که به قابلمه داغ، اجاق گاز، چاقو و وسایل برقی دست نزنند. یا حداقل با نظارت شما از این وسایل استفاده کنند.
به آن‌ها یادآوری کنید که چه وسایلی مخصوص بزرگسالان است و آن‌ها نباید با آن کار کنند. قوانینی را در آشپزخانه وضع کنید که برای ایمنی و سلامتی کودک مفید است.
نگران کثیف شدن آشپزخانه نباشید. اجازه دهید کودک با آرامش کنار شما از آشپزی لذت ببرد. فقط می‌توانید به‌طور نامحسوس هنگام پیمانه کردن مواد بر کار او نظارت کنید. حتی اگر همه جا نامرتب و کثیف شد، ناراحت و عصبی نشوید. صبور باشید. به او فرصت بدهید تا کم‌کم یاد بگیرد که می‌تواند بدون کثیف کردن محیط و به‌هم ریختن وسایل آشپزخانه آشپزی کند.
فراموش نکنید که از دستیار کوچک خود در حین آشپزی و بعد از آن تشکر کنید. او را تحسین کنید. در پایان، باهم طعم غذا را بچشید و از کودک بپرسید که دفعه بعد دوست دارد باهم چه چیزی درست کنید.
آشپزی با کودک نوپا
آشپزخانه مکان شگفت‌انگیزی برای کودکان است. کار با کودکان نوپا در هر سطح و زمینه‌ای کاری زمان‌بر است. نیازمند صبر و حوصله است. بهتر است برای آشپزی با کودکان نوپا از درست کردن یک غذای ساده شروع کنید. غذایی را انتخاب کنید که با توانایی و میزان توجه و تمرکز کودک شما مطابقت داشته باشد.
حتما لازم نیست غذاهای پختنی را انتخاب کنید. همین که کودک به همراه شما در آشپزخانه فعالیت کند کافی است. مثلا تهیه سالاد میوه یا سالاد سبز نمونه‌های خوبی هستند. تهیه آن‌ها مدت زیادی طول نمی‌کشد. از مواد رنگارنگ نیز تهیه می‌شوند و همین نکته هیجان‌انگیزی برای کودک خواهد بود. کودک نوپا می‌تواند در این مراحل به شما کمک کند.
- شستن میوه‌ها و سبزیجات
- برداشتن مواد غذایی مورد نیاز از داخل یخچال
- دادن وسایل مورد نیاز هنگام آشپزی به شما
- همزدن مواد اولیه یا مخلوط کردن مواد آماده شده سالاد
آشپزی با کودک پیش‌دبستانی
کودکان پیش‌دبستانی از اینکه مراحل تهیه غذا را ببینند به وجد می‌آیند. هنگام کمک کردن در آشپزی یک تجربه عملی را به‌دست می‌آورند. تجربه‌ای که حس کمک کردن را در آن‌ها به جریان می‌اندازد. همچنین با اندازه‌گیری و شمارش در حد پایه آشنا می‌شوند و با کلمات جدید چون رنده کردن و له کردن آشنا می‌شوند.
این سن، زمان مناسبی برای معرفی دستور پخت غذاهایی است که نیازمند «ساخت و ساز» است. درست مثل دسرهای لایه لایه، درست کردن ساندویچ و با قاشق برداشتن ماست که نمونه‌هایی از ساخت‌وساز هستند.
کودکان پیش‌دبستانی به حدی از درک مسائل رسیده‌اند که می‌توانید با آن‌ها در مورد مواد غذایی سالم و منبع تهیه آن صحبت کنید. می‌توانید با آن‌ها به خرید بروید و از آن‌ها بخواهید تا در انتخاب مواد غذایی سالم به شما کمک کنند. در ادامه به چند فعالیت که می‌توانید با کودک پیش‌دبستانی خود انجام دهید اشاره می‌کنیم:
- درست کردن سالاد میوه با ماست
- پخت کیک یزدی، کودک می‌تواند در مخلوط کردن مواد کمک کند.
- درست کردن سبزیجات پخته شده، اجازه دهید کودکتان با رعایت احتیاط سبزیجات را پوست کند یا آن‌ها را خرد کند.
- پوره سیب‌زمینی، اجازه دهید کودک سیب‌زمینی‌ها را بشوید و سیب‌زمینی را با سبزیجات و ماست مخلوط کند.
- میز را بچیند و بعد از سرو ناهار یا شام، میز را تمیز کند.
آشپزی با کودک در سنین مدرسه
بچه‌ها در این سن علاقه دارند ابراز وجود کنند. نظر خود را در مورد مسائل مختلف اعلام کنند. هنگام انتخاب وعده‌های غذایی تصمیم بگیرند که چه چیزی را دوست دارند برای آن روز میل کنند.
آشپزی با کودک در سنین مدرسه باعث می‌شود کودک بتواند با قوانین اولیه آشپزی آشنا بشود. اندازه‌گیری را یاد بگیرد. نحوه ترکیب کردن مواد غذایی را بیاموزد. اینجا دقیقا همان زمانی است که می‌توانید برای آن‌ها در مورد میوه‌های موجود در هر فصل توضیح دهید. او را نسبت به دنیای اطرافش آگاه کنید.
هنگامی که کودک را در تصمیم‌گیری برای انتخاب نوع غذا و مراحل پخت آن شریک می‌کنید، باعث می‌شوید با هیجان بیشتری غذا بخورد. می‌توانید برای او توضیح دهید که چرا از این مواد غذایی سالم استفاده می‌کنید تا در آینده او نیز مراقب سلامتی خودش باشد. در این سن می‌توانید دستورالعمل‌های پیچیده‌تری را مانند موارد زیر با کودک امتحان کنید.
- پختن برنج
- سرخ کردن مرغ و سبزیجات
- پختن سوپ
- پختن پاستا
- درست کردن پنکیک
هنگام باز کردن در فر، کار با مواد داغ و کار با چاقو مراقب او باشید و بر کارش نظارت داشته باشید.
آشپزی با نوجوانان
هرچه فرزندتان بزرگتر می‌شود، دامنه فعالیتش در آشپزخانه بیشتر می‌شود و بهتر می‌تواند هنگام آشپزی از خودش مراقبت کند. در این سن، بچه‌ها حتی می‌توانند دستور غذایی جدیدی را امتحان کنند. در این شرایط کودکان از اینکه مهارت آشپزی آن‌ها پیشرفت می‌کند و می‌توانند چیزهای بیشتری تجربه کنند، لذت می‌برند.
حتی ممکن است تمایل داشته باشند غذاهای کشورهای دیگر را نیز درست کنند. در عین حال، یاد می‌گیرند که چگونه هزینه خرید مواد غذایی را مدیریت کنند. یاد می‌گیرند که نباید غذاهای باقی‌مانده را دور بریزند و حتی می‌توانند با آن‌ها غذای جدیدی درست کنند و غذاهایی مقرون به‌صرفه درست کنند. غذاهایی که فرزند نوجوانتان می‌تواند بپزد:
- مرغ سوخاری
- انواع گوشت و ماهی
- انواع سوپ
در پایان
بچه‌ها از آشپزی و حضور درکنار والدین در آشپزخانه لذت می‌برند و از تمام حواس خود استفاده کنند. همچنین احساس می‌کنند که هم اندازه والدین خود مسئولیت دارند. در آشپزخانه سختی کار را می‌بینند و در نتیجه قدر دان والدین خود خواهند بود. علاوه بر این، همکاری و کار گروهی را نیز تجربه کنند.
سوال‌های پرتکرار
چرا کودکان باید آشپزی کردن را یاد بگیرند؟
هنگامی که کودک یاد می‌گیرد آشپزی کند، اطلاعات بیشتری در مورد دلایل استفاده از تغذیه سالم پیدا می‌کند. در نتیجه، احتمال اینکه در آینده به سمت غذاهایی با ارزش غذایی پایین برود کمتر است.
آشپزی با کودک یک تفریح خانوادگی است که ارتباط بین اعضای خانواده را بیشتر می‌کند و در خاطرات کودک ثبت می‌شود. علاوه بر آن، حین آشپزی می‌توانید با کودک به بحث و تبادل نظر بپردازید. با او صحبت کنید و به صحبت‌های او گوش کنید.
با حواس پنج‌گانه خود بیشتر آشنا می‌شود، ذائقه‌‌اش گسترده‌تر می‌شود و با تهیه‌ی غذایی سالم و خوشمزه احساس موفقیت می‌کند. آشپزی همچنین مسئولیت‌پذیری را در کودک تقویت می‌کند و مهارت پایه زبانی، ریاضی و علوم را در او تقویت می‌کند.
نکات طلایی
- آشپزی برای کودکان نوپا، پیش‌دبستانی، سنین مدرسه و نوجوانان مزایای بسیاری دارد.
- آشپزی با کودک می‌تواند او را به غذا خوردن علاقه‌مند کند.
- آشپزی کودک را با آداب و رسوم و غذاهای محلی مناطق مختلف آشنا می‌کند.
- آشپزی مهارت‌های حسی، حرکتی، ریاضی و زبانی کودکان را تقویت می‌کند.
