روبرو شدن با مسائل اقتصادی در آینده یکی از مسائل مهمی است که بسیاری از خانواده‌ها را نگران کرده است. به همین دلیل، بسیاری از والدین تمایل دارند شرایطی را برای فرزندانشان فراهم کنند تا آن‌ها بتوانند مدیریت پول و مسائل مالی را بهتر درک کنند. چون تصور می‌کنند فرزندانشان آمادگی لازم برای مواجه شدن با مدیریت پول در آینده را نخواهند داشت.

سهل‌انگاری در آموزش هوش مالی به کودکان باعث می‌شود آن‌ها در آینده تصمیم‌های نادرستی در مدیریت سرمایه‌شان بگیرند. آیا راهی وجود دارد تا بتوان هوش مالی را به کودکان آموزش داد؟ پاسخ قطعا بله است. نیازی به نگرانی نیست و تنها با چند قدم ساده می‌توان هوش مالی را به کودکان آموزش داد. در ادامه این روش‌ها را بررسی خواهیم کرد.

هوش مالی چیست؟

هوش مالی مجموعه‌ی دانش و مهارت‌هایی است که به فرد کمک می‌کنند تصمیمات درستی در زمینه‌های مالی و افتصادی بگیرد. هوش مالی زیرمجموعه‌ای از هوش کسب و کار است.

افرادی که هوش مالی بالایی دارند، سرمایه‌ی خود را به درستی مدیریت می‌کنند و به طور عمده در کسب و کار موفق‌تر هستند. در کتابی با همین نام که توسط مدرسه‌ی کسب و کار دانشگاه هاروارد ارائه شده، هوش مالی به چهار زیردسته‌ی درک اصول محسبات مالی، درک هنر اقتصاد، درک تحلیل‌های اقتصادی و مشاهده‌ی تصویر بزرگ‌تر تقسیم می‌شود.

در نتیجه هوش مالی با مسائل ساده و پیچیده‌ای از اقتصاد و حسابداری سر و کار دارد. مسائلی که کودکان با آن‌ها (حداقل در چارچوب کسب و کار) در ارتباط نیستند. در نتیجه عمده‌ی کسب مهارت آن‌ها در هوش مالی در سنین نوجوانی و جوانی اتفاق می‌افتد.

اما با پیش گرفتن چند راهکار، می‌توانیم کودکان را برای یادگیری بهتر هوش مالی آماده کنیم و به آن‌ها ابزارهایی را ارائه دهیم که در مدیریت زندگی شخصی یا ورود به عرصه‌ی کارآفرینی به آن‌ها کمک می‌کنند.

راهکارهایی برای آموزش هوش مالی به کودکان

همانطور که مدیریت بر رفتار کودک باید به او آموزش داده شود، مدیریت پول نیز باید به او آموزش داده شود. آموزش هوش مالی به کودکان کمک می‌کند تا در زندگی مالی خود افراط و تفریط  نکنند و از بیش از حد خرج کردن و بدهکار شدن در امان بمانند. درنتیجه می‌توانند از خودشان و دیگران به کمک روش‌هایی که در ادامه معرفی می‌شوند محافظت کنند.

۱. در مقابل صرفه‌جویی به کودک جایزه دهید

انتخاب خرید هدیه تولد برای یک دوست می‌تواند به کودکان درس مهمی در زمینه بودجه‌بندی و آموزش هوش مالی بدهد. به‌طور مثال، می‌توانید بودجه‌ای را برای خرید هدیه در نظر بگیرید و فرزندتان را تشویق کنید تا با مدیریت آن مبلغ بتواند هدیه معقولی را انتخاب کند و باقی مانده‌ی پول را برای خودش نگه دارد.

۲. هنگام آموزش هوش مالی به کودکان رفتار یکسانی داشته باشید

ممکن است کودک‌تان هنگام خرید از وسیله‌ای خوشش بیاید و به شما اصرار کند تا آن وسیله را برایش بخرید. اگر پس از اصرارهای پی‌درپی او، آن وسیله را برایش تهیه کنید و برای دفعات بعدی که این ماجرا دوباره اتفاق افتاد از خرید آن امتناع کنید، باعث گمراهی کودک خواهید شد.

در نتیجه او نمی‌تواند تشخیص بدهد که رفتارش درست است یا نادرست. ممکن است این کار در ابتدا سخت به‌نظر برسد، اما اگر در این شرایط به‌طور مداوم از توجه به خواسته‌های او امتناع کنید، گریه‌های کودک متوقف خواهد شد.

بهترین زمان برای آموزش هوش مالی به کودکان و ایجاد انگیزه در آن‌ها برای صرفه‌جویی، درست وقتی است که او رویای داشتن چیزی را در سر می‌پروراند. ممکن است زمانی که کودک گریه می‌کند، نتوانید دلیل کار خود را به او توضیح دهید. اما در خانه می‌توانید از این موقعیت استفاده کنید و کودک را ترغیب کنید تا برای داشتن آنچه می‌خواهد، برنامه‌ریزی کند.

مثلا از کودک بخواهید اسم اسباب‌بازی‌هایی که می‌خواهد را در جعبه‌ای نگه دارد. سپس با او درباره‌ی نحوه‌ی جمع‌کردن پول برای خرید اسباب‌بازی‌ها صحبت کنید.

۳. کسب درآمد را به آن‌ها آموزش دهید

برای آموزش هوش مالی به کودکان، باید اهمیت کسب درآمد را به کودکتان آموزش دهید. هر چه کودک شما اهمیت کسب درآمد را زودتر درک کند، زودتر می‌تواند با مهارت‌های خود برای رسیدن به هدفش آشنا شود.

برای کمک به کودک در این مسیر، والدین می‌توانند شغل‌هایی مانند مرتب‌کردن حیاط را برای فرزندشان در نظر بگیرند و در ازای انجام آن مبلغی را به عنوان دستمزد به او بدهند.

کارهایی غیر از وظایف معمول اعضای خانواده از جمله مرتب کردن تخت خواب یا بیرون بردن آشغال‌ها را انتخاب کنید. چرا که این کارها مسئولیت طبیعی اعضای خانواده است و باید آن‌ها را بدون دریافت پاداش و به عنوان عضوی از خانه انجام دهند.

۴. کودک را تشویق کنید که به دیگران کمک کند

کمک به دیگران یکی از مهم‌ترین خصوصیات انسانی است. برای آموختن این اصل به کودک، باید از خودتان به عنوان الگو استفاده کنید. مثلا هنگام پرداخت مخارج زندگی، سهمی از حقوق ماهیانه را برای کمک به خیریه‌ها در نظر بگیرند. در نتیجه کودک در کنار اهمیت پول، اهمیت بخشندگی و کمک به دیگران را درک می‌کند.

۵. از دست رفتن پول را به فرصت یادگیری تبدیل کنید

هنگامی‌که فرزندتان وسیله‌ای را می‌شکند یا لباسش را دوباره گم می‌کند، نفسی عمیق بکشید تا عصبانیت‌تان فروکش کند. چرا که هیچ کس بدون اشتباه کردن نمی‌تواند چیزی را یاد بگیرد. کودک شما باید هدررفتن پول را درک کند و بتواند تا حد ممکن جلوی آن را بگیرد.

اگر کودکتان وسیله‌ای را خراب کرد، اول نیت او را ارزیابی کنید. آیا این کار یک تصادف بوده یا واکنشی به یک مسئله‌ی دیگر‌. هوش هیجانی، موفقیت تحصیلی و زندگی کودک را هدایت می‌کند و طرز برخورد صحیح با آن، راه را برای هوش مالی باز می‌کند.

پاسخ دهید اما واکنشی نشان ندهید. واکنش عکس‌العملی است که از هیجانات انسان برمی‌خیزد. اما پاسخ از افکار و هوش او نشات می‌گیرد.

دقت کنید که اگر والدین نیز مانند کودکان واکنش نشان دهند، راه حلی برای مشکل پیدا نخواهند کرد. بنابراین، برای داشتن ارتباطی موثر با کودک، واکنش هیجانی خود را با پاسخی منطقی جایگزین کنید.

روش‌های مختلف و متنوعی در آموزش هوش مالی به کودکان وجود دارد که در این مقاله به چند مورد که اهمیت بیشتری داشتند اشاره شده است.

اگر شما هم تجربیاتی در این زمینه دارید، آن را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.