مهارت تصمیم گیری یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها در زندگی هر فرد است. ناگفته نماند که این استعداد باید در دوران کودکی توسط والدین آموزش داده شود. هرچند بسیاری از والدین از اهمیت آموزش مهارت تصمیم گیری به کودکان آگاهی ندارند. در نتیجه زمان بسیار کمی را به آموزش مهارت تصمیم گیری در کودکان اختصاص می‌دهند. در ادامه به چند راهکار بسیار موثر برای تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان اشاره می‌کنیم.
مهارت تصمیم گیری چیست؟
برای پرورش یک انسان خلاق، مستقل و جسور، باید در سالهای ابتدایی زندگی مهارت‌های مختلفی به او یاد داده شود. والدین به عنوان افرادی که بیشترین ارتباط را با فرزندان خود دارند، نقش موثر و تعیین کننده‌ای در انتقال این مهارت‌ها خواهند داشت.
طبق تعریف روانشناسان، مهارت تصمیم گیری توانایی افراد در انتخاب مسیر یا گزینه صحیح در شرایط مختلف است. این تصمیمات باید با توجه به معیارهای مختلف و به صورت عاقلانه و سنجیده گرفته شوند. مهارت تصمیم گیری از جمله توانایی‌هایی است که باید از همان کودکی توسط والدین آموزش داده شود. چرا که بخش بزرگی از شخصیت انسان در همان سالهای ابتدایی زندگی شکل می‌گیرد.
این مهارت زیربنای ثبات شخصیتی، اعتماد بنفس و عزت نفس در کودکان است. کودکی که بتواند به درستی تصمیم بگیرد، در مراحل بعدی زندگی مسئولیت‌پذیرتر و مستقل‌تر خواهد بود. در نتیجه پیمودن مسیر موفقیت برای آنها آسان‌تر خواهد شد.
۱. به کودکان کمک کنید که در فضایی امن تصمیم گیری کنند
یکی از بهترین و موثرترین راهکارها برای انتقال مهارت تصمیم گیری به کودکان، این است که به او اجازه دهید در مورد مسائل جزئی تصمیم گیری کند. با این روش، کودکان شما به مرور با این مهارت آشنا می شوند و در کنار آن احساس مسئولیت پیدا می کنند.
فرض کنید در حال برنامه‌ریزی برای یک سفر تفریحی هستید. در این مواقع می توانید مسئولیت بسته‌بندی وسایل خود را به فرزند خود بسپارید. برای این کار یکسری از اطلاعات کلیدی از جمله گرم یا سرد بودن هوا در اختیار آنها قرار دهید. تصمیم گیری اینکه چه نوع لباسی بپوشند به عهده آنها خواهد بود.
۲. کودکان را با جهان واقعی آشنا کنید
دنیای پیرامون ما و وقایعی که هر روزه در آن رخ می دهد، بهترین درس‌ها را به ما می‌دهند. به شرطی که به نشانه ها دقت کنیم و از هر اتفاقی تجربه کسب کنیم. یکی از راهکارهای مفید آموزش مهارت تصمیم گیری به کودکان آشنا کردن آنها با جهان واقعی است. به عنوان مثال اگر کودکتان تصمیم نادرستی گرفت به جای تنبیه کردن او، بهتر است عواقب آن را در دنیای واقعی به او نشان دهید. فراموش نکنید که تنبیه کردن فقط آنها را ناامید و سرخورده خواهد کرد.
۳. برای تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان به آنها اجازه دهید که اشتباه کنند
درس گرفتن از تجربیات، تاثیر بسیار زیادی در زندگی افراد دارد. این موضوع در مورد کودکان نیز صدق می‌کند. پس در برخی از مواقع با علم بر اینکه کودکتان ممکن است اشتباه کند، مانع آنها نشوید. اجازه دهید اشتباه کنند تا از این تصمیم نادرست خود درس بگیرند. کودکان با این کار دیگر مرتکب اشتباه قبلی خود نخواهند شد.
۴. کودکان را به خودشناسی تشویق کنید
کودکانی که با نقاط ضعف و قوت خود آشنا هستند، در آینده کمتر دچار اشتباه می‌شوند. زیرا این کودکان با توجه به شناختی که از خود دارند در موقعیت‌های مختلف بهترین تصمیم را می‌گیرند. نقش شما به عنوان والدین آگاه این است که کودکان خود را در این زمینه همراهی کنید و توانایی ها، استعدادها و نقاط ضعف و قوت آنها را شناسایی و به آنها در شناخت هرچه بهتر خود کمک کنید. هرچه کودک شما شناخت بهتری از توانایی ها و استعدادهای خود داشته باشد، مسیر زندگی هموارتری به عنوان یک نوجوان هدفمند و یک جوان مستقل و موفق طی خواهد کرد.
۵. به آنها اجازه دهید که برای مبالغ کوچک پول تصمیم بگیرند
به کودکتان این فرصت را بدهید که مبالغ کوچکی از پول را مدیریت کند. اگرچه این موضوع برای بسیاری از والدین اهمیت چندانی ندارد، اما نفش مهمی را پرورش مهارت تصمیم گیری و هوش مالی در کودکان ایفا می‌کند. در دورانی که فرزند شما به مدرسه می‌رود، تصمیم گیری و مدیریت مخارج هفتگی یا ماهانه مدرسه را بر عهده‌ی خودش بگذارید. به عنوان مثال می‌توانید به صورت هفتگی به کودک خود مبلغ مشخصی پول دهید و از او بخواهید تا این مقدار را تا آخر هفته مدیریت کند.
برای فرزند خود مشخص کنید که این پول شامل هزینه تنقلات و لوازم التحریری است که باید برای مدرسه خود تهیه کند. اگر او موفق به مدیریت صحیح و اصولی پول خود نشد او را سرزنش نکنید. بلکه راهکارهای کاربردی را برای خرج کردن بهتر پول ارائه دهید و از او بخواهید تا هفته دیگر مدیریت بهتری بر پول خود داشته باشد. به یاد داشته باشید فرزند شما به مرور به تسلط کافی برای مدیریت این بودجه خواهد رسید.
۶. آنها را در تصمیم‌‌های خانوادگی دخیل کنید
از دیگر راهکارهای عالی برای پرورش مهارت تصمیم گیری در کودکان دخیل کردن آنها در برخی تصمیمات خانوادگی است. این کار علاوه بر این که بر مهارت تصمیم گیری آنها تاثیر می‌گذارد مزایای دیگری نیز به همراه دارد. پس بهتر است درباره موضوعات مختلف نظیر برنامه تعطیلات آخر هفته نظر کودکتان را بپرسید. اگر احساس کردید تصمیمات آنها اشتباه است، سعی کنید با دلایل منطقی آنها را قانع کنید.
۷. با کودکان صحبت کنید و با آنها در ارتباط باشید
به عنوان آخرین راهکار برای پرورش مهارت تصمیم گیری کودکان خود، حتما سعی کنید با آنها صحبت کنید و با او رابطه‌ای صمیمی داشته باشید. زمانی که شما با کودکانتان در مورد موضوعی خاص صحبت می کنید، در واقع به آنها احساس مهم بودن می‌دهید. این برخورد شما، منجر به پرورش کودکانی با اعتماد بنفس، مستقل، جسور و قاطع خواهد شد. افرادی که به راحتی می توانند در مواقع حساس زندگی خود تصمیمات درستی بگیرند.
سخن آخر
کودکان امروز ما همان جوانان نسل آینده و تصمیم گیرندگان مسائل بزرگ هستند. افرادی که با تصمیمات خود می توانند تغییرات شگرفی در آیندگان ایجاد کنند. با این اوصاف، پرورش مهارت تصمیم گیری در کودکان از اصولی مهمی است که علاوه بر موفقیت و خوشبختی کودکان، در پیشرفت جامعه نیز تاثیرات فراوانی خواهد گذاشت.
