احتمالا این جمله را شنیده‌اید که کودکان مثل اسفنج هستند. این جمله به خصوص برای کودکان نوپا صدق می‌کند. کودکان بین یک تا سه سال، همیشه جذب چیزهای جدید می‌شوند و مهم‌ترین شرایط برای یادگیری در این بچه‌ها، زمان بازی است.
آن‌ها بازی کردن را در کنار هم شروع می‌کنند (بازی موازی) و سپس کم‌کم به سمت تعامل با دیگر کودکان سوق پیدا می‌کنند. بازی های آموزشی برای کودکان، بازی‌هایی مناسب برای تقویت مهارت‌های شناختی، جسمی و عاطفی کودکان هستند که در ادامه با چند مورد از آن‌ها آشنا می‌شوید.
بهترین بازی های آموزشی برای کودکان
بازی‌های مختلفی وجود دارند که به تقویت مهارت‌های حرکتی، شناختی و هیجانی آن‌ها کمک می‌کنند. بسیاری از این بازی‌ها را والدین می‌توانند با فرزند خود انجام دهند و نیاز به وسیله یا ابزار خاصی هم ندارند. در ادامه به چند ایده در بازی های آموزشی برای کودکان می‌پردازیم.
۱. سایمون می‌گوید
این بازی را می‌توانید با یک کودک یا با چند کودک و به صورت گروهی انجام دهید. «سایمون می‌گوید» یک بازی کلاسیک است که به کودکان می‌آموزد چگونه دستورالعمل‌ها را دنبال کنند. قوانین این بازی آسان است. شما سایمون هستید و هرچه شما می‌گویید کودک باید انجام دهد. برای مثال: «سایمون میگه: انگستای پات رو لمس کن» و فرزندتان باید این کار را انجام دهد.
نکته مهم در این بازی، توجه به عبارت «سایمون می‌گوید» است. اگر از این عبارت استفاده نکنید و برای مثال فقط بگویید: «بپر» بازیکنان می‌توانند این دستور را انجام ندهند. می‌توانید برای سرگرم‌کننده‌تر شدن بازی، از چند دستور خنده‌دار نیز استفاده کنید، برای مثال: «سایمون میگه: گوشات رو تکون بده» یا «سایمون میگه: مثل یه قورباغه بپر». این بازی برای آموزش اسامی اعضای بدن به کودکان نوپا بسیار مناسب است.
۲. گرم و سرد
یکی از وسایل کودک را پنهان کنید و از او بخواهید برای پیدا کردن آن، اتاق را بگردد. اگر کودک هنگام گشتن، از آن وسیله دور شد او سرد است و هرچه به آن وسیله نزدیک‌تر می‌شود گرم، گرم‌تر و داغ می‌شود. اگر فرزندتان در پیدا کردن آن وسیله، ناامید شد می‌توانید هنگام گشتن، دست او را بگیرید. این بازی مهارت‌های هیجانی کودک شما را تقویت می‌کند. او صبر، استقامت را می‌آموزد و یاد می‌گیرد که چیزی را ندیدن الزاما به معنی عدم وجود آن نیست و با گشتن می‌تواند آن را پیدا کند.
۳. یکی برای تو، یکی برای من
این بازی که یکی از بازی های اموزشی برای کودکان نوپا است می‌تواند مهارت به اشتراک‌گذاری را به آن‌ها یاد بدهد. تعداد زیادی از اشیاء مثل مداد رنگی یا دکمه بیاورید و از فرزندتان بخواهید که آن‌ها را به شکل «یکی برای تو، یکی برای من»، تقسیم کند. برای خود و فرزندتان ظرفی جدا قرار دهید و از او بخواهید سهم هر کس را در آن قرار دهد. برای آشنایی با ایده های خلاقانه برای بازی و سرگرمی کودکان در خانه می‌توانید مقاله‌ی ما در اینباره را مطالعه کنید.
۴. هوکی پوکی
این بازی کلاسیک، بازی فوق العاده سرگرم کننده‌ای برای کودکان است و به آن‌ها کمک می کند تا دستورالعمل ها را دنبال کنند و نام اعضای بدن خود را بیاموزند. آهنگ هوکی پوکی یک آهنگ ساده با متن آموزشی است. خواندن آن و انجام دستورالعمل‌های آن نیز آسان است (شما هر کاری شعر می‌گوید انجام می‌دهید) و هیچ بازنده‌ای در این بازی وجود ندارد! یک محدوده را به شکل دایره مشخص کنید و بیرون از دایره بایستید و شعر زیر را بخوانید.
- پای چپت رو داخل میذاری (می‌توانید هر قسمت از بدن را برای پای چپ جایگزین کنید)
- پای چپت رو بیرون میذاری
- پای چپت رو داخل میذاری و بدنت رو تکون میدی
- تو هوکی پوکی رو انجام میدی (دست‌های خود را بالا بیاورید و بازوهای خود را تکان دهید. در واقع، می‌توانید هر کاری را که بخواهید انجام دهید)
- و خود را بچرخانید.
۵. چتر نجات
این بازی که اغلب در مهدکودک‌ها یا پیش‌دبستانی‌ها انجام می‌شود بهترین بازی برای شرکت تعداد بیشتر از دو کودک است. یک کاغذ بزرگ را پهن کنید و از کودکان بخواهید لبه آن را محکم و با هر دو دست بگیرند. برای این بازی لازم است همه با یکدیگر همکاری کنند.
می‌توانید صدای خود را به آرامی بالا ببرید و بگوید: «بالا، بالا، بالا» سپس به آرامی صدای خود را پایین بیاورید و بگویید: «پایین، پایین، پایین» و کودکان کاغذ را بالا و پایین ببرند. هنگامی که می‌گویید: «زیر، زیر، زیر» همه باید کاغذ را رها کرده و زیر آن بروند. این بازی، علاوه بر اینکه به کودکان، صبر کردن و گوش دادن را یاد می‌دهد به آن‌ها در تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف نیز کمک می‌کند.
۶. جایزه رو پیدا کن
به کودک خود دستوراتی مثل «یه چیزی اطراف من هست که باید پیداش کنی» یا «یه چیز قرمز رو پیدا کن» بدهید و از او بخواهید برای انجام آن در اتاق بگردد. یا می‌توانید از فرزندتان بخواهید یک دسته اشیاء را به صورت تصادفی انتخاب کند و از او چنین سوالاتی را بپرسید: «کدوم یکیشون آبیه؟» یا «کدوم بزرگ‌تره؟».
۷. پنهان کردن و جستجو کردن
این بازی یکی دیگر از بازی های آموزشی برای کودکان است که به آن‌ها مهارت حل مسئله را یاد می‌دهد. می‌توانید چیزی را از او پنهان کنید تا فرزندتان آن را پیدا کند یا از او بخواهید چیزی را پنهان کند و شما به دنبال آن چیز بگردید. این دستورات می‌تواند به سادگی این دستور باشد که از فرزندتان بخواهید کاغذ کادو را در سطل آشغال بیندازد بدون اینکه به او بگویید سطل آشغال کجاست.
۸. مسیر با مانع
از طریق این بازی می‌توانید مهارت‌های حرکتی درشت، هماهنگی و تعادل را در فرزندتان تقویت کنید. اگر فضای آن را دارید می‌توانید یک مسیر با مانع را در اتاقی بزرگ یا در حیاط ایجاد کنید که کودکتان از موانع بپرد، بدود و از اشیا و نشانه‌ها عبور کند.
۹. پازل
پازل‌ها، بازی‌های خوبی برای کودکان نوپا هستند زیرا همه مهارت‌های اساسی را پوشش می‌دهند: مهارت‌های جسمانی (کنار هم قرار دادن درست قطعات)، مهارت‌های شناختی (در واقع حل پازل) و هیجانی (یادگیری نحوه صبر). از سوی دیگر، ساختن یک پازل می‌تواند حافظه کودک شما را نیز تقویت کند. برای انجام پازل، لازم است اشکال مختلف را به فرزندتان یاد بدهید و به او کمک کنید که اهداف ساده را تعیین کند و برای دستیابی به آن‌ها تلاش کند.
۱۰. یک مورد متفاوت
مجموعه ای از بلوک‌های هم‌رنگ را مقابل کودک نوپای خود قرار دهید و مطمئن شوید که حداقل یک بلوک با رنگ متفاوت هم در کنار آن‌ها گذاشته‌اید (این کار را می‌توانید با میوه‌های کوچک یا سبزیجات نیز انجام دهید). هنگامی که او فرصت پیدا کرد تا تمام بلوک‌ها را نگاه کند، از او بپرسید که کدام یک از موارد دیگر متفاوت است. می‌توانید با استفاده از فلش کارت‌های اشکال یا گیاهان این بازی را سخت‌تر کنید، سپس از او بپرسید کدام یک به همدیگر شبیه هستند و کدام یک متفاوت از بقیه متفاوت است.
همانطور که مطالعه کردید بازی‌های زیادی هستند که می‌توانند به تقویت مهارت‌های مختلف کودکان کمک کنند و لازم نیست برای انجام آن‌ها از ابزار خاصی کمک گرفت. امروزه بازی های آموزشی برای کودکان در سایت‌ها و موبایل‌ها به وفور یافت می‌شوند اما استفاده زیاد از آن‌ها می‌تواند آسیب‌زننده باشد. بنابراین، بهتر است والدین برای تقویت مهارت‌های فرزندشان از همین بازی‌های ساده که چند مورد از آن‌ها در این مقاله مطرح شد استفاده کنند.
