زمانی که صحبت از استعداد می‌شود، ذهن ما به سمت ویژگی‌های ذاتی یا شخصیتی می‌رود. این را نمی‌توان انکار کرد که برخی تمایل انسان‌ها با یکدیگر متفاوت است. برخی به فعالیت‌های ورزش علاقه‌مندند، در حالی که عده‌ای هنر، موسیقی یا ریاضیات را دوست دارند. اما این تصور اشتباه است که افراد موفق به طور مادرزادی ورزشکار، دانشمند، هنرمند و… به دنیا آمده‌اند. به بیان ساده‌تر، استعدادها همراه با فرد متولد نمی‌شوند، بلکه به مرور و پشتکار ساخته می‌شوند و در فرد پرورش می‌یابند.
زمانی که از یک اجرای زیبای هنری لذت می‌بریم، ممکن است فراموش کنیم که یک اجرای موفق، حاصل ماه‌ها و حتی سال‌ها تلاش و پشتکاری است. استعدادیابی کودکان نقش تعیین کننده‌ای در آینده‌ی آنها خواهد داشت. کشف استعداد در سنین پایین فرصت بیشتری برای سرمایه‌گذاری و پرورش صحیح کودکان فراهم می‌کند.
استعدادیابی کودکان و پرورش آن باید توسط والدینی آگاه و به صورت اصولی و صحیح انجام شود. در غیر این صورت نه تنها موفق به کشف استعداد در کودکان خود نخواهید شد، بلکه آنها را کاملا دلسرد و ناامید می کنید. برای کشف استعداد کودکان خود کافی است دستورالعمل های ساده ای را در برنامه زندگی خود قرار دهید. در این مقاله به ۸ راهکار موثر برای استعدادیابی در کودکان می‌پردازیم.
۱. به بازی کردن آنها توجه کنید
یکی از مهم‌ترین راهکارهای موثر برای استعدادیابی کودکان، توجه کردن به نوع بازی هایی است که آنها انتخاب می‌کنند. در این راستا ابتدا از خود سوال کنید که آیا کودک شما به سمت فعالیت‌های گروهی می‌رود یا بازی‌های انفرادی؟ آیا او ترجیح می‌دهد در مکان‌های شلوغ بازی کند یا محیط‌های آرام و بی سر و صدا؟ در بین اسباب بازی‌هایی مثل وسیله‌های نقاشی، تبلت یا اسکوتر و… کدام را انتخاب می‌کند؟
پاسخ سوال‌هایی از این دست، تا حد بسیار زیادی می‌تواند شما را در مسیر کشف استعداد کودکان خود راهنمایی کند.
۲. به آنها فرصت انتخاب دهید
بسیاری از والدین علایق و انتخاب‌های خود را به کودکانشان تحمیل می‌کنند. اگر شما نیز جز این دسته از والدین هستید، باید بگوییم که در مسیر اشتباهی برای کشف استعداد کودکان خود قرار گرفته‌اید. پس به عنوان مثال اگر دوست دارید فرزندتان نوازنده پیانو باشد تا وقتی که او علاقه‌ای به آن نداشته باشد، چنین چیزی اتفاق نمی افتد.
در قدم اول می توانید او را برای یادگیری به کلاس های آموزش پیانو ببرید. به کودکتان بگویید که اگر پس از شش ماه از آن لذت نبرد، می‌تواند ساز دیگری را امتحان کند. به این ترتیب به او قدرت انتخاب می‌دهید تا زوایای مختلف هنر موسیقی را بسنجد و کشف کند. وظیفه شما به عنوان والدین این است که رفتار کودک را زیر نظر بگیرید و متوجه شوید چه چیزهایی توجه او را جلب می‌کنند.
۳. به آنها اجازه دهید که اشتباه کنند
در نظر داشته باشید که پس از انتخاب یک یا چند فعالیت، اگر کودکان موفق به یادگیری سریع آنها نشوند، خیلی زود ناامیدی به سراغ آنها می‌آید. در این مواقع والدین باید به فرزندان خود بیاموزند که هیچ مهارتی یک شبه به دست نمی‌آید.
به آنها بگویید که اشتباه کردن بخشی از مسیر یادگیری است و این اشتباه‌ها هستند که باعث موفقیت‌های بزرگ در آینده می‌شوند. ترس از شکست را در آنها از بین ببرید و اجازه دهید تا اشتباه کنند و از آنها درس بگیرند. در نتیجه این کار کودکانی پرتلاش، با اعتماد بنفس و مستقل پرورش داده می‌شوند. اینجاست که شما اطمینان پیدا می کنید که در مسیر درستی برای کشف استعداد کودکان خود قرار گرفته اید.
۴. آنها را در پیگیری علایقشان تشویق کنید
از دیگر راهکارهای موثر در استعدادیابی کودکان، تشویق کودکان در راستای پیگیری علایقشان است. حتی اگر علایق کودکتان از نظر شما غیر واقعی به نظر برسد، باز هم به آنها انگیزه بدهید.
به عنوان مثال کودکتان دوست دارد بهترین بازیکن فوتبال دنیا باشد. شاید این از نظر شما رویایی بنظر برسد، با این حال شما نباید نظر خود را در این مورد به او بگویید. وظیفه ی شما این است که همواره مشوق او باشید. نوع برخورد و حمایت شما تاثیر قابل توجهی در جهت دهی به علایق و پرورش استعدادهای کودکان دارد.
۵. آنها را همانگونه که هستند بپذیرید
در راستای کشف استعداد کودکان خود بهتر است تا آنها را همانگونه که هستند بپذیرید. از تبدیل کردن کودکان به آنچه که خودتان دوست دارید دست بردارید.
پیش از آنکه به کودک خود آموزش دهید، بر روی خودتان کار کنید تا علایق، تعصبات و تصورات پیشین خود را کنار بگذارید. اگر از عدم علاقه فرزندتان به یک فعالیت ناامید شده‌اید، از خود بپرسید مثلا اگر موسیقی یاد نگیرد چه اتفاقی برای زندگی او می‌افتد؟ در پاسخ به این سوال‌ها متوجه خواهید شد که اتفاق خاصی برای شما و فرزندتان نخواهد افتاد. به جای ناامیدی می توانید راه دیگری به فرزند خود نشان دهید تا زندگی شادتری داشته باشد و دیگر فرصت‌های زندگی را ببیند.
۶. شرایط نسل آنها را درک کنید
یکی از اشتباهات رایجی که اکثر والدین در حین استعدادیابی کودکان مرتکب می‌شوند، در نظر نگرفتن شرایط نسل آنها است. سبک زندگی و خواسته های مردم به سرعت در حال تغییر است. پس قبل از هر چیزی ویژگی نسل آنها را در نظر بگیرید.
اگر همچنان مشتاق کشف استعداد کودکان خود هستید، بدون هیچ تعصبی شرایط نسل خود را کنار بگذارید و نسل جدید را درک کنید. به عنوان مثال ممکن است کودک شما دوست نداشته باشد یک نقاش یا موسیقی‌دان شود. کودکان نسل امروز بیش از گذشته در دنیای فناوری غوطه‌ور هستند.
پس اگر فرزندتان ساعت‌ها پشت مانیتور می‌نشیند، علاقه او را سرکوب نکنید. باید بپذیرید که عصر امروز، عصر فناوری است و چه انتخابی بهتر از اینکه کودکتان با دنیای جدید همسو شود. البته مشکل اعتیاد کودکان به بازی های رایانه ای و سرگرمی‌های نوین مسئله‌ی دیگری است که باید آگاهانه بررسی و رفع شود.
۷. به آنها آزادی دهید تا خودشان را به شما نشان بدهند
کودکانی که کاملا آزادانه و از روی علاقه راهی را انتخاب می‌کنند، در مقایسه با کودکانی که به اجبار والدین وارد مسیری خاص می‌شوند، موفق‌تر هستند. پس اگر دوست دارید تا روش درستی را در جهت کشف استعداد کودکان خود انتخاب کنید، به آنها آزادی دهید.
کودکان به مرور استعدادهای خود را به شما نشان خواهند داد. فردی که خودش مسیری را انتخاب کرده است برای یادگیری و پیشرفت در آن مسیر تلاش بسیار زیادی می‌کند. چرا که این کودکان در کنار پیشرفت و آموزش، از کاری که انجام می‌دهند لذت می‌برند.
۸. انتظارات غیرواقعی نداشته باشید
آخرین راهکار، نداشتن انتظارات غیر واقعی والدین از فرزندان است. بسیاری از والدین بدون توجه به اینکه کودک چه چیزی را دوست دارد یا چه استعدادهایی دارد، انتظارات غیر منطقی از او دارند. در نهایت عدم موفقیت در مسیر رسیدن به این خواسته‌ها باعث سرخوردگی او می‌شود.
آنچه که این والدین در نهایت به دست می‌آورند، کودکی افسرده و شکست خورده است که از تجربه کارهای جدید هراس خواهد داشت. به عنوان مثال والدینی که از فرزندشان انتظار دارند تا در مدت خیلی کم به یک نوازنده حرفه‌ای و معروف تبدیل شود. غافل از اینکه با این انتظارهای غیر واقعی، نه تنها باعث پیشرفت کودک خود نمی‌شوند، بلکه کوچکترین علاقه‌ی او به موسیقی را هم در او نابود می‌کنند.
کلام آخر
در رابطه با موضوع استعداد یابی کودکان می‌توان روزها و حتی ماه‌ها سخنرانی کرد و مطلب نوشت. اما چکیده‌ی تمامی این مطالب به یک کلام خلاصه می‌شود. به علایق کودکان خود احترام بگذارید. اگرچه در این مقاله بارها اشاره کردیم، باز هم باید یادآوری کنیم که هیچگاه خواسته‌ها و علایق خود را به کودکان خود تحمیل نکنید.
فرزندان شما آینده‌ی شما نیستند. بلکه آنها هدایایی هستند که باید به بهترین شکل ممکن از آنها مراقبت و حمایت کنید. کودکان شما به دنیا نیامده‌اند که آرزوهای شما را محقق کنند. بلکه آنها شخصیت‌هایی جدید، با علایق و آرزوهای متفاوت هستند و وظیفه‌ی شما به عنوان والدین این است که آنها را به شکلی که باید، حمایت کنید و در مسیر دستیابی به موفقیت و یک زندگی شاد تشویق کنید.
