انسان‌ها در هر سنی از موسیقی لذت می‌برند. حتی نوزادان و کودکان نوپا با وجود اینکه نمی‌دانند موسیقی چیست، آن را دوست دارند. اما سن آموزش موسیقی به کودکان دقیقا چه زمانی است؟ آیا پاسخ روشنی برای این سوال وجود دارد؟ در این مقاله به این سوال‌ها پاسخ خواهیم داد.
نقش والدین در تعیین سن آموزش موسیقی به کودکان
سن آموزش موسیقی به کودکان چالش بزرگی برای خانواده‌ها به‌همراه دارد. چرا که این جمله را بارها از بزرگسالانی که موسیقی را در کودکی شروع کرده‌اند شنیده‌ایم که «والدینم من را مجبور کردند که در کودکی موسیقی یاد بگیرم درحالی که انتخاب من نبود و حالا از موسیقی متنفرم». به همین دلیل والدین آموزش موسیقی را عقب می‌اندازند تا کودکان به سنی برسند که خودشان ساز و سبک موسیقی را انتخاب کنند.
اما نکته‌ای که در این مواقع نباید از آن غافل شد، رسیدن به پاسخ این سوال است که «هدف ما از آموزش موسیقی به کودکان چیست؟» اگر پاسخ این سوال را بدانید، انتخاب سن مناسب کار سختی نخواهد بود.
یکی از دلایل مهم یادگیری موسیقی این است که کودک بتواند در فضای موسیقی قرار بگیرد، با ساز ارتباط بیشتر و موثرتری برقرار کند و به‌عبارتی در زمینه‌ی موسیقی تجربه کسب کند. نه اینکه از همان ابتدا بخواهید که یک ساز را به‌طور حرفه‌ای بیاموزد. اگر هدف شما از آموزش موسیقی به کودک در همین راستا است، روند یادگیری موسیقی می‌تواند بلافاصله بعد از تولد و به روش‌های غیر از یادگیری ساز شروع شود.
در ادامه بیشتر درباره‌ی روش‌های آموزش موسیقی در سنین مختلف صحبت می‌کنیم.
تاثیر آموزش موسیقی در سنین پایین
موسیقی قدرت درک کودک و اعتمادبه‌نفسش را افزایش می‌دهد. به او کمک می‌کند تا مفاهیم ریاضی را بهتر بفهمد. در رشد مهارت‌های حرکتی او نیز موثر است. بنابراین، مهم است که بدانیم سن آموزش موسیقی به کودکان دقیقا از چه زمانی شروع می‌شود؟
تحقیقات بسیاری نشان داده است که کودک از همان دوران جنینی موسیقی را می‌شنود. از بدو تولد تا سن ۹ سالگی کودک بیشترین میزان حساسیت را در درک موسیقی نشان می‌دهد. در طول این مدت، مکانیزم ساختارهای ذهنی که مرتبط با درک و پردازش موسیقی است در مراحل اولیه رشد قرار دارد. بنابراین، قرار دادن کودک در محیطی مرتبط با موسیقی اهمیت بسیار بالایی دارد.
بهترین سن آموزش موسیقی به کودکان کدام است؟
سه پاسخ کلی برای این سوال وجود دارد. البته استثناهایی هم با توجه به روحیه، استعداد و شخصیت افراد در این مسیر وجود دارد. در ادامه با سه عامل اصلی این موضوع آشنا می‌شوید.
- فعالیت‌های موسیقایی غیر رسمی و حرکتی مثل بازی‌های موسیقی باید از بدو تولد شروع شود. به‌طور مثال، کودک را در آغوش بگیرید، با او به موسیقی گوش دهید، ساز بزنید، آواز بخوانید و برقصید.
- این فعالیت‌ها را در حدود ۳ سالگی کمی منظم‌تر و رسمی‌تر کنید. در این سن، هدف از موسیقی آموختن ساز نیست. بلکه، هدف توسعه مهارت‌های کودک چون، تشخیص ریتم، ملودی و نوع ساز است.
- سن آموزش موسیقی به کودکان بین ۶ تا ۹ سال باید با هدف یادگیری ساز همراه باشد. از ده سالگی به بعد نیز از نظر فیزیکی و انتخاب توانایی یادگیری انواع سازها را خواهند داشت.
۶ تا ۸ ماهگی
شرکت در کلاس‌های ویژه والدین و نوزاد گامی در جهت شروع آموزش موسیقی به کودکان ۶ تا ۸ ماهه است. در این کلاس هدف از آموزش موسیقی آشنا کردن کودک با محیط موسیقایی، ریتم، ملودی و هارمونی است. مدت زمان این کلاس‌ها معمولا بین ۳۰ تا ۴۰ دقیقه است. والدین در این کلاس‌ها باید مشارکت بیشتری داشته باشند که این یک نکته مثبت در جهت یادگیری بیشتر موسیقی است.
این کلاس‌ها برای کودکان ۱۸ تا ۲۴ ماهه نیز مفید هستند. در این سن کودک کم‌کم می‌تواند بدون کمک والدین فعالیت‌های کلاس را به‌تنهایی انجام دهد. در سن ۲ سالگی می‌توانند کم‌کم آهنگ‌ها و سازها را تشخیص دهند.
۳ تا ۴ سال
ایده‌آل‌ترین سن برای یادگیری موسیقی سن ۳ سالگی است. می‌توانید بازی‌ها و هنرهای مختلف را برای درک بهتر کودک با ساز ریتمی تلفیق کنید. در این سن نیازی به حضور صد درصد والدین و بازی کردن آن‌ها هم‌پای بچه‌ها نیست.
۵ سال به بالا
سن آموزش موسیقی به کودکان برای ساز پیانو و ویولن ۵ سالگی است. در این سن بچه‌ها به‌صورت گروهی و یا تک نفره می‌توانند تمرین کنند. کودک می‌تواند در مدت ۱ سال پایه‌های موسیقی چون الفبای موسیقی، یک‌چهارم، نیم‌پرده و نت‌های کامل را به‌خوبی درک کند. از ۵ سالگی به بعد کودک می‌تواند شعرهای کلاسیک کودکانه را بیاموزند.
۷ سال به بالا
کودکان از سن ۷ سالگی به بعد می‌توانند در ارکسترها شرکت کنند. سازهایی چون، گیتار، درامز (طبل)، سازهای زهی و سازهای دمیدنی چون ساکسیفون و کلارینت را بنوازند. کودکانی که ۶ ماه آموزش پیانو دیده‌اند و عناصر موسیقی را می‌شناسند، راحت‌تر از سایر بچه‌ها ساز دیگری را یاد می‌گیرند. با این وجود که نمی‌شود حداقل یا حداکثری برای سن آموزش موسیقی کودکان تعیین کرد، یادگیری در سنین پایین‌تر می‌تواند تاثیر زیادی بر درک بهتر کودکان از موسیقی داشته باشد.
در پایان
موسیقی همواره بخشی از زندگی ما است و لحظات کودکی ما را زیباتر می‌کند. در کنار این آموزش موسیقی و یادگیری ساز می‌تواند ما را برای چالش‌های زندگی آماده کند. اگرچه که شروع به موقع یادگیری بسیار مهم است. اما هیچ‌گاه برای یادگیری دیر نیست. اگر همیشه در آرزوی داشتن ساز و یادگیری آن بوده‌اید، بهترین زمان برای یادگیری همین حالا است.
