انتخاب بازی مناسب برای آموزش کار گروهی به کودکان نه تنها باعث افزایش حس همکاری در آن‌ها می‌شود، بلکه، این فرصت را برای آن‌ها فراهم می‌کند تا بتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و مهارت‌های اجتماعی‌شان را گسترش دهند. در این مقاله به معرفی چند بازی برای آموزش کار گروهی به کودکان می‌پردازیم.
اهمیت بازی برای آموزش کار گروهی به کودکان
اگر اعضای یک ارکستر هماهنگ ننوازند، کل ارکستر به‌هم می‌ریزد. اگر اعضای تیم فوتبال با هم هماهنگ نباشند، تیم قطعا بازی را می‌بازد. کار گروهی مهارت بسیار پراهمیتی است که کودکان باید آن را به‌خوبی فرا بگیرند. هنگامی که شما کار گروهی را به کودک می‌آموزید، در واقع او را برای رسیدن به موفقیت آماده می‌کنید. متی جی.تی. استپانیک، شاعر آمریکایی معتقد است که:
وحدت نقطه قوت هر ماجرایی است. هنگامی که پای کار تیمی و همکاری در میان باشد، می‌توان به نتایج شگفت‌انگیزی دست یافت.
بازی انتخاب هوشمندانه‌ای برای تقویت مهارت‌های مختلف است. هم کودک را سرگرم می‌کند و هم به او مطالب مفیدی را می‌آموزد. اما موسیقی، سفالگری، عکاسی و ساخت کاردستی نیز عوامل مهمی در پرورش مهارت‌های مختلف در کودکان محسوب می‌شوند. برای آشنایی بیشتر با این موارد می‌توانید مقاله‌های سفالگری برای کودکان، آموزش عکاسی به کودکان و بهترین روش‌های آموزش موسیقی به کودکان را مطالعه کنید.
۱. بازی با حلقه هولا هوپ
بازی برای آموزش کار گروهی به کودکان باید به‌گونه‌ای انتخاب شود که مهارت‌های گوناگونی را در کودک پوشش دهد. استفاده از حلقه هولا هوپ یکی از همین نمونه‌ها است. تعداد بازی‌هایی که برای آموزش کار گروهی با حلقه هولا هوپ می‌توان به کودک آموزش داد بسیار متنوع است. اما، آنچه مورد نظر ما است، بازی با حلقه هولا هوپ و استفاده از نوک انگشتان است.
دستورالعمل: در این بازی تعداد زیادی از کودکان در گروه‌های چند نفره تقسیم‌بندی می‌شوند. در هر گروه کودکان باید با نوک دو انگشت اشاره حلقه را به حالت تعادل نگه دارند. سپس، آن را به‌آهستگی و بدون اینکه حلقه از دستشان رها شود، بر روی زمین قرار دهند. توجه کنید که کودکان نباید حلقه را با دست نگه دارند. این بازی اهمیت کار گروهی و همدلی را در کودک تقویت می‌کند. بازی چالشی، هیجان‌انگیز و مفرحی است که در کلاس درس نیز می‌شود آن را اجرا کرد.
۲. جورچین تصاویر
قراردان قطعات به‌هم‌ریخته یک تصویر کنار هم ترکیبی هیجان‌انگیز از نقاشی کردن و کار تیمی است. این بازی برای آموزش کار گروهی به کودکان به فضای زیادی احتیاج ندارد. داخل یک اتاق یا کلاس درس هم می‌توان آن را انجام داد. در حین بازی کودک می‌آموزد که برای رسیدن به نتیجه مطلوب تا چه میزان انجام کار گروهی مهم است.
دستورالعمل: گروه‌هایی ۶ تا ۸ نفره تشکیل دهید. یک مداد و کاغذ تهیه کنید. از هر گروه بخواهید تصویر برنامه کارتونی یا هرچیزی که دوست دارند را روی کاغذ بکشند. آن را رنگ کنند. سپس، شما هر نقاشی را به ۶ تا ۸ قطعه برش دهید. تصاویر برش زده شده‌ای که مثلا گروه A انجام داده است را به گروه B تحویل دهید. اکنون، از هر گروه بخواهید تا تصاویر برش زده شده را کنار هم قرار دهند و تصویر اصلی را حدس بزنند.
۳. بازی اعتماد
بازی اعتماد یک بازی قدیمی برای ساخت روحیه تیمی در کودک است. مکان ایده‌آل برای این بازی یک منطقه محصور در فضای باز است. به‌طور مثال، می‌توانید در حیاط خانه یا یک پارک کوچک با کودک بازی کنید.
دستورالعمل: چشم کودک را با چشم‌بند ببندید. چند قدم کودک را از جایی که قرارگرفته است جابه‌جا کنید تا مسیر را در ذهنش ثبت نکرده باشد. نقطه شروع و پایانی را برای بازی تعیین کنید. سپس، کودک دیگری را مسئول هدایت او کنید. برای اینکه بچه‌ها همدلی بیشتری نسبت به هم تیمی خود داشته باشند، بازی را مهیج‌تر کنید. مثلا، فرد دوم باید بدون اینکه آدرس مستقیمی به کودک بدهد، او را هدایت کند. یعنی به‌جای اینکه بگوید «پنج قدم به سمت جلو برو» می‌تواند بگوید، «تا جایی برو که به شاخه درخت برسی». شرط دیگر این است که او اجازه ندارد به کودکی که چشمانش بسته است دست بزند و او را با دست راهنمایی کند. این بازی را می‌توانید به بیش از دو نفر نیز تعمیم دهید.
۴. راه حل‌های خلاقانه
این بازی توانایی حل مسئله، همفکری، مشورت با اعضای گروه و اهمیت کار گروهی را به کودک می‌آموزد.
دستورالعمل: بازی را با انتخاب چند شی مانند، قوطی قهوه، پوست کن سیب‌زمینی، کلاه بافتنی و یک کتاب شروع کنید. می‌توانید موارد بیشتری را به بازی اضافه کنید. بچه‌ها را در دو گروه دسته‌بندی کنید. سپس، آن‌ها را در موقعیتی فرضی قرار دهید که به کمک این ابزار بتوانند راه حلی برای شرایط پیش رو پیدا کنند. در نهایت، با همفکری و همکاری اعضای گروه از پس شرایط فرضی بربیایند.
این موقعیت می‌تواند هر چیزی باشد. به‌طور مثال، بچه‌ها تصور کنند که در یک جزیره متروکه گیر افتاده‌اند و تنها با این ابزار باید از آنجا نجات پیدا کنند. زمانی به مدت ۵ دقیقه را برای هردو گروه در نظر بگیرید تا اعضا با هم راه حلی برای حل آن ارائه دهند. بچه‌ها باید راه حل‌های پیشنهادی را همراه با دلیل و اهمیت استفاده از آن ابزار خاص را به شما ارائه دهند. سعی کنید موقعیت‌های چالش‌برانگیزی را انتخاب کنید که بچه‌ها بیشتر روی موضوع فکر کنند و دوستی بیشتری بین آن‌ها ایجاد شود.
۵. یک لحظه نگاه کن، حفظ کن
از مزیت‌های انتخاب بازی «یک لحظه نگاه کن، حفظ کن» دور شدن از دغدغه‌های زندگی و فراهم کردن محیطی شاد است. این بازی برای تقویت حافظه، پرورش اعتماد و احترام به عقاید دیگران و پذیرش آن مناسب است. تمرکز این بازی بر ارتباط کلامی بین اعضای گروه استوار است. بنابراین، همدلی و همفکری را در کودک پرورش می‌دهد.
دستورالعمل: ۴ گروه سه تا چهار نفره تشکیل دهید. با استفاده از خانه‌سازی یک شکل تقریبا ساده بسازید. البته، شکل مورد نظر را جایی دور از دید بچه‌ها بسازید. سپس، از هر گروه یک نفر را انتخاب کنید که نگاهی به آنچه شما ساخته‌اید بیاندازد.
این افراد حدود ده ثانیه فرصت دارند تا شکل و ساختار آن را حفظ کنند. سپس، تصویر آنچه دیده‌اند را برای بقیه گروه شرح دهند و با همکاری همدیگر شکل را در زمان معینی که تعیین می‌کنید بسازند. می‌توانید برای هیجان بیشتر و افزایش دقت و تمرکز کودکان از امتیاز منفی استفاده کنید. اگر شکل را درست مانند نمونه نسازند یک فرصت دوباره به آن‌ها بدهید. عضو دیگری را انتخاب کنید که نمونه ساخته شده را ببیند و کارشان را تکمیل کند. اما، امتیاز آن گروه را کسر کنید.
۶. چالش لیوان
این چالش یک بازی برای آموزش کار گروهی به کودکان و تمرین صبر، استقامت و پشتکار است. برخلاف فوتبال که شاید کودک تنها چند بار با توپ درگیر شود، در این بازی تمامی اعضای گروه درگیر بازی می‌شوند. ممکن است در طول بازی کودک به نتیجه مطلوب نرسد و دلسرد و خسته شود. به آن‌ها دلگرمی بدهید و تشویق‌شان کنید که کوتاه نیایند و به بازی ادامه دهند.
دستورالعمل: ابتدا تعداد گروه‌ها و اعضای آن را مشخص کنید. یک کش پلاستیکی و چند ریسمان که از جهت‌های گوناگون به آن کش متصل شده‌اند را به هر گروه اختصاص دهید. تعداد ریسمان‌ها باید متناسب با اعضای گروه انتخاب شوند.
برای شروع، ۶ عدد لیوان یک‌بارمصرف برای هر گروه در نظر بگیرید. به‌گونه‌ای که ردیف اول سه لیوان، ردیف وسط ۲ لیوان و ردیف اخر یا بالاترین ردیف یک لیوان قرار بگیرد. هر کدام از اعضای گروه یک طرف ریسمان را نگه می‌دارد. بچه‌ها با همکاری هم باید تلاش کنند لیوان‌ها را بدون دست زدن و تنها با کمک ریسمان‌ها روی هم قرار دهند و در نهایت یک هرم بسازند.
۷. پاس دادن توپ
این بازی برای آموزش کار گروهی به کودکان و گسترش همکاری در بین آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف آن افزایش سرعت عمل در بچه‌ها و همدلی آن‌ها است.
دستورالعمل: بچه‌ها را در ردیف‌های ۶ تا ۱۰ نفری پشت سر هم قرار دهید. نفر اول توپ را از بالای سر به نفر پشت سر خود پاس می‌دهد. نفر دوم باید توپ را از زیر پایش به نفر سوم پشت سرش انتقال دهد تا توپ به نفر آخر برسد. نفر آخر با سرعت به اول صف برود. این روند تا جایی ادامه می‌یابد که همه اعضای گروه یک بار به عنوان اولین نفر در صف قرار بگیرند. هر گروه که سریعتر این کار را انجام دهد برنده مسابقه است.
برای هیجان بیشتر بازی می‌توانید کارهای مختلفی انجام دهید. به‌طور مثال، چشم بازیکنان را ببندید یا نوع پاس دادن توپ را تغییر دهید. بچه‌ها با دریبل زدن یا پاس دادن با پا توپ را به هم انتقال دهند.
