وقتی فرزندتان اشتباه می‌کند یا شکست می‌خورد چگونه به او واکنش نشان می‌دهید؟ وقتی کودک شما در یک مسابقه فوتبال می‌بازد، در بازی رومیزی با خواهر و برادرش شکست می‌خورد یا نمرات او پایین است یا هرگونه شکست و ناکامی را تجربه می‌کند واکنش شما چیست؟ برخورد با اشتباهات کودک در پدرها و مادرها بسته به شرایط متفاوت است.

برخی از والدین ممکن است نسبت به شکست فرزندشان با دلگرمی دادن واکنش نشان دهند. برخی دیگر ممکن است بر روی اشتباهات کودک تمرکز کنند و نگران عملکرد فرزندشان باشند. در برخی موارد نامطلوب، والدین ممکن است از کودک یا هرکسی را که مقصر این شکست می‌دانند عصبانی شوند. در ادامه با تاثیر این روش‌های برخورد با اشتباهات کودک و نحوه درست واکنش والدین به این موقعیت‌ها آشنا می‌شویم.

تاثیرات روش‌های برخورد با اشتباهات کودک

ما ممکن است متوجه این موضوع نباشیم اما واکنش‌های ما نسبت به شکست‌های فرزندمان می‌تواند تاثیرات ماندگاری بر روی او بگذارند. این واکنش‌ها بر روی نحوه پردازش شکست و گذر کردن از آن، تاب‌آوری و اعتماد به نفس کودک مشاهده می‌شود. همچنین کودک از والدین خود یاد می‌گیرد که چگونه تا آخر عمر اشتباهات و شکست‌هایش را مدیریت کند. حتی مطالعات نشان می‌دهند که واکنش والدین به عدم موفقیت فرزندشان می‌تواند دیدگاه کودک نسبت به هوش خودش را تعیین کند.

محققان مطرح می‌کنند باور کودک در مورد هوش خودش، تاثیر بسزایی در مهارت‌های او دارد. والدینی که با اضطراب و نگرانی نسبت به نمره کم فرزندشان واکنش نشان می‌دهند، این پیام را به کودک خود منتقل می‌کنند که او به دلیل ثابت بودن میزان هوشش، پیشرفت نخواهد کرد. از سوی دیگر، والدینی که بر آنچه کودک از نمره بد می‌آموزد، متمرکز می‌شوند به فرزندان خود این پیام را می‌دهند که او هنوز هم باهوش است و می‌تواند از طریق مطالعه بیشتر، نمره خود را بهبود ببخشد.

نحوه مناسب برخورد با اشتباهات کودک چگونه است؟

والدین لازم است در برخورد با اشتباهات کودک به نحوی رفتار کنند که به او نشان دهند اشتباه و شکست او ارتباطی با هوش و توانایی‌های او ندارد. در ادامه به چند روش مناسب برای برخورد با اشتباهات و ناکامی‌های کودک اشاره شده است.

واکنش فرزندتان را مشاهده کنید

واکنش فرزندتان به موقعیت را به دقت مشاهده کنید. آیا او خوشحال است چون همه تلاشش را انجام داده؟ آیا او از شکست خود عصبانی است؟ اگر کودک از اشتباهش عصبانی یا ناراحت است، لازم است به او کمک کنید. به کودک یاد بدهید که می‌تواند دفعه بعد تلاش بیشتری کند.

بر آینده تمرکز کنید

به جای صحبت در مورد اشتباه کودک، بر روی این امر تمرکز کنید که چگونه دفعه بعد می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد. به کودک خود یاد بدهید که هر اشتباهی می‌تواند برای او مفید باشد و به او یاد بدهد دفعه بعد چگونه عملکرد بهتری نشان دهد.

به واکنش‌های خود دقت کنید

دقت کنید که شما به عنوان والدین کودک، چگونه نسبت به اشتباهات او واکنش نشان می‌دهید. آیا از او حمایت می‌کنید؟ آیا راهنمایی‌های مفیدی در اختیار فرزندتان قرار می‌دهید؟ آیا به صورتی گرم و آرام با او صحبت می‌کنید؟ آیا به صورت منفی، سختگیرانه و یا انتقادی رفتار می‌کنید؟ به جای اینکه از واکنش‌های خود دلسرد شوید، از آن‌ها برای تغییر کردن، انگیزه بگیرید.

بر فرآیند تاکید کنید، نه نتیجه

با کودک در این مورد صحبت کنید که چه چیزی برای او سرگرم‌کننده بوده، چه کاری را دوست دارد و چه کاری را دوست ندارد و همچنین دفعه بعد چه کاری را می‌توان بهتر انجام داد. به کودک کمک کنید تا از انرژی خود برای طراحی یک استراتژی بهتر در آینده استفاده کند. همچنین، به او یاد بدهید که به جای تمرکز بر برنده شدن، بر لذت و رضایت ناشی از یادگیری متمرکز شود.

به جای ابراز ترحم، بر پیداکردن راه حل تمرکز کنید

هنگامی که می‌خواهید فرزندتان را آرام کنید مراقب باشید نسبت به او ترحم نکنید. این کار می‌تواند این پیام را به همراه داشته باشد که او توانایی انجام کار را ندارد. به جای اینکه بگویید: «من متاسفم که نمی‌تونی این کار رو انجام بدی»، بر آنچه به صورت نامطلوب انجام شده تمرکز کنید و سپس با یکدیگر برای یافتن راه حل تلاش کنید.

دیدگاه مناسب نسبت به اشتباه را مطرح کنید

حتما این مورد را به فرزندتان بگویید که این نتیجه نشان نمی‌دهد او کیست و کارهای زیادی وجود دارد که او در انجام آن‌ها مهارت دارد. در مورد مواقعی که خودتان در زندگی شکست خورده‌اید با کودک صحبت کنید و همچنین به او بگویید که چگونه دفعه بعد توانستید نتیجه بهتری بگیرید.

به او اطمینان دهید که همه انسان‌ها اشتباه می‌کنند. این مسئله یکی از موارد اساسی است که همه ما را تبدیل به انسان می‌کند. این مسئله واقعیتی است که ما همیشه آن را درست نمی‌بینیم. برای مطالعه بیشتر درباره این موضوع می‌توانید کتاب دختری که هرگز اشتباه نمی‌کرد را بخوانید.

با هم، کاری سرگرم‌کننده انجام دهید

عزت نفس فرزندتان را بالا ببرید و با انجام کاری که دوست دارد و در آن مهارت دارد اعتماد به نفس او را تقویت کنید. فاصله گرفتن موقتی از مسئله ممکن است به او کمک کند. در این صورت او یاد می‌گیرد روی راهبردها و ایده‌های جدید برای چگونگی حل بهتر مشکل در دفعات بعدی تمرکز کند.

سعی نکنید اشتباهات کودک را برطرف کنید

شتاب برای حل اشتباه کودک توسط شما، فرزندپروری هلیکوپتری است. به جای آن به فرزندتان نشان دهید که چگونه می‌تواند برای مشکل راه حل پیدا کند، به او کمک کنید که خودش راه حل را پیدا کند. در این صورت، می‌توانید از عزت نفس فرزندتان نیز مراقبت کنید. پیشنهاد می‌کنیم مقاله عزت نفس در کودکان را در این مورد مطالعه کنید.

عشق بی‌قید و شرط خود نسبت به کودک را یادآوری کنید

به فرزند خود اطمینان دهید که همیشه از او حمایت می‌کنید. به او نشان دهید که هروقت خواست در مورد اشتباهات خود و در مورد احساسات و افکار خود صحبت کند شما همیشه در کنارش خواهید بود. مطمئن شوید کودک می‌داند که می‌تواند همیشه بر روی عشق شما نسبت به خودش حساب باز کند. در واقع کودک باید متوجه شود مهم نیست که او چه اشتباهی کرده است، او می‌تواند همیشه به شما اعتماد کند.

در پایان

بهترین راه برای آماده کردن کودک برای چالش‌های زندگی این است که فرصت‌هایی جهت رشد مهارت‌های تاب‌آوری کودک و سازگار شدن با محیط را برای او فراهم کنید. این امر زمانی اتفاق می‌افتد که بتوانید فضایی حمایتی، امن و مملو از عشق برای فرزندان خود فراهم کنید. لازم است بدانید کاری که شما به فرزندان خود یاد می‌دهید، آن‌ها را به انسانی موفق تبدیل خواهد کرد نه کاری که شما برای آن‌ها انجام می‌دهید.